Ծնվել է 1818 թվականին Բաէնայում Մարիա դել Կարմեն Սեռանոյի և գրող Խոսե Ամադոր դե լոս Ռիոսի ընտանիքում[4]։ Սովորել է Կորդովայի Սան Պելայո աստվածաբանական ճեմարանի հումանիտար և փիլիսոփայության բաժիններում։
Խոսե Ամադոր դե լոս Ռիոսը ժամանակակից բանաստեղծների հետ
1844 թվականին Խոսե Ամադոր դե լոս Ռիոսը եղել է «Հուշարձանների կենտրոնական կոմիտեի» քարտուղարը։ Անտոնիո դե Սաբալետայի հետ միասին եղել է բացառապես ճարտարապետությանը նվիրված Boletín Español de Arquitectura իսպանական ամսագրի համա-խմբագիրը[5]։ Այն հրատարակվել է միայն 1846 թվականի հունիսի 1-ից դեկտեմբեր ժամանակահատվածում։ 1852 թվականին նա հրատարակել է Ինյիգո Լոպես դե Մենդոսայի լիակատար ժողովածուն։ 1859 թվականին Խոսե Ամադոր դե լոս Ռիոս առաջինն էր, ով օգտագործեց «մուդեխարիզմո» տերմինը որպես ճարտարապետական ոճ։
1861 թվականին հրատարակել է Historia crítica de la literatura española առաջին հատորը, իսպաներենով գրված իսպանական գրականության առաջին ընդհանուր պատմությունը[6], որը կիսատ է մնացել։ Խոսե Ամադոր դե լոս Ռիոսը գաղափարապես լիբերալ և ռոմանտիկ, Իսպանիան ընկալում էր որպես միասնություն[6]։ Հակազդելով օտարերկրյա պատմաբաններին, ովքեր միջնադարյան Իսպանիան համարում էին գետախորշ, նա իսպանական գրականությունը դասում է ամենաբարձրը Արևմտյան Հռոմեական կայսրության անկումից հետո։ Չնայած այն հանգամանքին, որ Խոսեն անդրադառնում է միայն միջնադարին, նա իսպանա-ամերիկյան գրականությունը դիտարկում է որպես իսպանական ավանդույթի մաս։ Historia social, política y religiosa de los judíos de España աշխատության մեջ նա ընդունում է իսպանա-հրեական գրականությունը որպես ավանդույթի մաս, քանզի այն ծաղկում է ապրել իսպանական հողում[6]։ Ի տարբերություն Ադոլֆ դե Կաստրոյի՝ նա չի մեղադրում իսպանացի ինկվիզիտորներին։
Colección de poesías escogidas (Sevilla, 1839).
Historia de la literatura española escrita en francés por Sismonde [sic] de Sismondi; principiada a traducir, anotar y completar por José Lorenzo Figueroa y proseguida por José Amador de los Ríos Sevilla: Imprenta de Álvarez y Compañía, 1841-1842.
Sevilla pintoresca o Descripción de sus más célebres monumentos artísticos... teniendo presentes los apuntes de Juan Colom y Colom... ornada con... vistas de los principales edificios, dibujadas por Joaquín Domínguez Becquer y Antonio Brabo (Sevilla: Francisco Álvarez, 1844).
Toledo pintoresco o Descripción de sus más célebres monumentos (Madrid: Ignacio Boix, 1845).
Italica: Historia de esta ciudad famosa, desde su fundación hasta nuestros días, con todos sus descubrimientos, manuscrito de 1845.
Estudios históricos, políticos y literarios sobre los judíos de España, 1848.
Edición de las Obras de Don Iñigo López de Mendoza, Marqués de Santillana, con biografía, notas y comentarios en cuatro volúmenes, que termina de publicar en 1855.
El arte latino-bizantino en España y las coronas visigodas de Guarrazar: Ensayo histórico crítico (Madrid: Imprenta Nacional, 1861).
Con Juan de Dios de la Rada y Delgado y Cayetano Rosell, Historia de la Villa y Corte de Madrid, 1861, segunda edición en 1867.
Historia crítica de la literatura española (1861-1865), 7 vols.
Historia social, política y religiosa de los judíos en España y Portugal, que saldría publicada en 1875-76 en tres volúmenes
La Casa-Lonja de Valencia del Cid Madrid: José Gil Dorregaray, 1876.
Estudios monumentales y arqueológicos, 1877.
La Cámara Santa de la catedral de Oviedo y sus más antiguos monumentos artístico-industriales. Madrid: José Gil Dorregaray, 1877.
Iglesias de San Salvador de Val-de-Dios y Parroquial de Sal Salvador de Priesca, en el Concejo de Villaviciosa (Asturias) Madrid, 1877.
El monasterio de San Juan de los Reyes en Toledo Madrid: José Gil Dorregaray, 1877
Mosaicos gentílicos, mosaico de Galatea en Elche Madrid: José Gil Dorregaray, 1877.
Monumentos latino-bizantinos de Mérida Madrid: José Gil Dorregaray, 1877.
Ermita de Santa Cristina en el concejo de Pola de Lena (Asturias) Madrid: José Gil Dorregaray, 1877
Iglesias de San Salvador de Val-de-Dios y parroquial de San Salvador de Priesca en el Concejo de Villaviciosa (Asturias) Madrid: José Gil Dorregaray, 1877.
Iglesia de San Miguel de Lillo y Palacio de Ramiro I, actualmente destinado á iglesia parroquial bajo el nombre de Santa María del Naranco (Asturias, Concejo de Oviedo). Madrid: José Gil Dorregaray, 1877.
Puerta Antigua de Bisagra en Toledo. Madrid: José Gil Dorregaray, 1877
Primeros monumentos religiosos del arte mahometano en Toledo: mezquitas llamadas del Santo Cristo de la Luz y de las Tornerías. Madrid: José Gil Dorregaray, 1877
Tríptico-Relicario del Monasterio Cisterciense de Piedra en Aragon Madrid, 1877.
Con su hijo Rodrigo Amador de los Ríos y Villalta, Monumentos latino-bizantinos de Córdoba Madrid, 1879.
Memoria histórico-crítica sobre las tréguas celebradas en 1439 entre los Reyes de Castilla y de Granada leída en... la Real Academia de la Historia. (Madrid: Real Academia de la Historia, 1879).
Poesías de Don José Amador de los Ríos precedidas de un prólogo de Juan Valera Madrid: Imp. y Librería de Eduardo Martínez, 1880.
Revisión y edición de la Historia general y natural de las Indias, islas y tierra firme del mar océano, escrita originalmente por Gonzalo Fernández de Oviedo y Valdés en el siglo XVI, por cuenta de la Real Academia de la Historia (1854)
José Enrique García Melero (2002), Literatura española sobre Artes Plásticas: Bibliografía aparecida en España entre los siglos XVI y XVIII (Encuentro), 176.
.svg){kind=small}
Իսպանիա
José Amador de los Ríos Վիքիպահեստում
