From Wikipedia, the free encyclopedia
Թեփուկ, որոշ կենդանի էակների արտաքին ծածկը, որը ձևավորվում է եղջերաթաղանթի (ամնիոտների) կամ ոսկրային (ձկների) թիթեղներով:[1] Ձկների մեծ մասը ծածկված է թեփուկներով, չնայած որոշների մոտ այն կրճատվում է։ Նրանց թեփուկները ձևավորվում են դերմայում[1] և հանդիսանում են մաշկի պաշտպանիչ ոսկորներ, երբեմն ունեն բարդ կառուցվածք։ Ձկների թեփուկները զուգորդվում են մաշկի մեջ լորձաթաղանթի առկայությամբ[2]։
Մաշկի վրա թեփուկների տեղը կոչվում է ֆալիդոզ։ Մարդու մաշկի վրա, որոնք հիշեցնում են թեփուկները, իխտիոզի հետևանքով են առաջանում։
Ձկների, կախված ոսկորային ձևավորման բնույթից, առանձնանում են թեփուկների հինգ ձևեր[3] ։
Պլակոդային թեփուկները բնորոշ են կռճիկային ձկներին[5], գանոիդայինը բնորոշ է ճառագայթալողակ ձկնեին ,[6]( աճառային և ոսկրային գանոիդ, պանցիրիկ ձուկ, բազմաբնույթ թառափների պոչում պահպանվում է)[4], ցիկլոիդը բնորոշ է ոսկրային ձկների համար[7] (հարինգներ, կարպով)[4], կտենոիդներին բնորոշ է բարձրագույն ոսկրային ձկները[7] (թառ)[4], կտենոիդներին բնորոշ են շերտերը (ժամանակակից երկշունչների մոտ թեփուկները կորում են)[8]։ Պլակոիդային թեփուկներն ամենահինն են[4], ողնաշարավոր կենդանիների ատամները թեփուկների ածանցյալներն են, էվոլուցիայի ընթացքում վերափոխված[9]։
Սողունների թեփուկները էպիթելային հյուսվածքի կազմավորումներն են։
Ձկնարդյունաբերության մեջ թեփուկները հիմնականում արտադրական թափոններ է, դրա մի մասն օգտագործվում է ձկան ալյուրի արտադրության համար, կատարվում են հետազոտություններ ձկան թեփուկի օգտագործման նոր ուղղությունների համար[10]։
նախքան սինթետիկ պիգմենտների տարածումը, այն լայնորեն օգտագործվում էր մարգարիտ պիգմենտ ներկերի պատրաստման, արհեստական մարգարիտների և մարգարիտների պատրաստման համար[11][12]։
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.