Գիննեսս

Գիննեսսը (անգլ.՝ Guinness), գարեջրի բրենդ է, որի սեփականատերը Diageo ընկերությունն է (ընկերության գրասենյակը գտնվում է Լոնդոնում)^[2]։ Սկզբից ընկերություն օգտագործվել է Arthur Guinness Son & Co ընկերության կողմից։ Որը հիմնադրվել է 1759 թվականին Արթուր Գիննեսսի (Arthur Guinness) կողմից։ Գարեջուր «Գիննեսս»-ը համարվում է իռլանդական ամենահայտնի և սպառվող գարեջուրը, որը լեգենդի համաձայն ամենահայտնի ապրանքանիշնն է Իռլանդիայում^[3][4][5][6]։

Գիննեսս
Տեսակ	գարեջրի ապրանքանիշ, ապրանքային նշան և բիզնես ձեռնարկություն
Հիմնադրված է	1759[1]
Հիմնադիր	Արթուր Գիննեսս
Վայր	Guinness Brewery, Իռլանդիա
Երկիր	Իռլանդիա
Նախկին	Distillers Company?
Կայք	guinness.com
Guinness Վիքիպահեստում

Հրաշալի յուրահատկություններով գարեջուրը երկար ժամանակ պահում է իր այրող բուրմունքը, որը պարզվում է տապակած գարու օգտագործման հետևանք է։ Գարեջրի պատրաստման համար օգտագործվում է տապակած գարի, ջուր^[7], արբեցնող նյութեր և խմորիչներ։ Տարիների ընթացքում գարեջրին խառնում են տարբեր նյութեր և թարմ գարի, որոնք տվեցին ուժեղ կաթնային բույր և բնորոշ փրփուր^[8]։ Սակայն Գիննեսս ընկերության անդամները մերժեցին և չնդունեցին այդ եղանակով պատրաստվող գարեջուրը, որից հետո ստեղծեցին մի բաղադրատոմս, ըստ որի` գարեջրի փրփուրը ստացան այն ազոտով հարստացնելու միջոցով։ Բացի այդ ընկերությունը որակով արտադրանքի համար ստացել է արտոնագիր, որը այժմ ծառայում է «FES» կենտրոնական քավածքին^[9]։ Որը կարող է օգտագործել Լագեր գարեջրի գործարանի հիման վրա։ «Գիննեսս» գարեջուրը իր մեջ պարունակում է ընդամենը 198 կիլոկալորիա, որն ավելի քիչ է, քան նարնջի հյութը կամ ցածր յուղայնությամբ կաթը։

Պատմություն

Արթուր Գիննեսսի դիմանկարը (1923)

Արթուր Գիննեսսը «Գիննեսս» գարեջրի ստեղծողն է, ով գարեջուր սկսել է պատրաստել դպրոցական տարիքում^[10]։ Այնուհետև նա և նրա հայրը` Ռիչարդը, աշխատելով տեղացի արքեպիսկոպոս Արթուր Գեյթի հետ,եփում էին անգլիական ավանդական գարեջուր `Էլ։ 1752 թվին Արթուր Գիննեսսը մահացավ, Գիննեսսի ընտանիքին թողնելով 200 ֆունտ։

Այդ գումարով Արթուր Գիննեսսը Լեյքսլիփում գնում է մի փոքրիկ գարեջրատուն, որտեղ իր եղբոր` Ռիչարդի հետ սկսում է Էլ պատրաստել։ Մի քանի տարի անց Արթուրը թողնում է եղբորը և մեկնում Դուբլին, որտեղ նա սկսում է գարեջուր պատրաստել և նրան անվանում է «Սուրբ Ջեյմս դարպասի գարեջուր» (անգլ.՝ St. James’s Gate Brewery): 1759 թվականի 31-ին 9000 տարվա վարձակալության պայմանագիր է կնքվել, վարձավճարը տարեկան 45 ֆունտ է^[11][12]։ 1769 թվականաից արդեն գարեջուրը արտահանվում էր Անգլիա։

St. James’s Gate Brewery, Դուբլին

1770- ական թվականներին Արթուրը սկսեց պատրաստել Պորտեր գարեջուրը (այն ուժեղ փրփուրով անգլիական սև գարեջուր է), որը դարձավ ընկերության սեփականությունը և սկսվեց մեծ քանակությամբ վաճառվել, ինչի պատճառով էլ 1799 թվականից սկսեցին չարտադրել «Էլ» գարեջուրը։ Արթուր Գիննեսսը մահացավ 1803 թվականին 78 տարեկան հասակում և իր կնոջն ու երեխաներին թողեց 25 հազար ֆունտ գումար (ինչպես նաև 865 հազար ֆունտ ընթացիկ գումարով)։ Նրա երեխաներից տասը(ընդհանուր հաշվով նա ունեցել է 21 երեխա) և որոնցից հիմնականում երեքը` Արթուր II-ը Ռիչարդը և Վիլիամ Լաննելը շարունակել են իր գործը։ Ովքեր էլ դարձան Գիննեսսների դինաստիայի առաջին ներկայացուցիչները։ Ավագ Արթուրի ստորագրությունը դեռևս օգտագործվում է իռլանդական փաթեթավորման դիզայնի Գիննեսսի նախագծի կողմից (տարբեր երկրներում Գիննեսսի փաթեթավորումը մի փոքր այլ է)^[13][14]։

Հոր մահվան տարում Արթուր II-ը 35 տարեկան էր։ Նա հոր հետ աշխատել էր երկար տարիներ և Արթուր կրտսերը գարեջրի բիզնեսի ու կառավարման հարցում հաջողակ էր։ 1803 թվականին Արթուր կրտսերը արդեն ղեկավարում էր ընկերությունը, որը մեկ տարվա ընթացքում լցրել էր 809 հազար գալոն գարեջուր։ 52 տարի անց, նրա մահից հետո ընկերությունը արդեն լցրել էր 4 միլիոն գալոն գարեջուր։ Արթուր II-ի հավաստմամբ վաճառքի մակարդակը ամեն տարի աճել է 10%-ով, և միայն նապոլեոնյան պատերազմների ժամանակ տեղի ունեցավ վաճառքի անկում։ Ի վերջո նա դարձավ Իռլանդիայի բանկի ղեկավար, ինչպես նաև Դուբլինում առևտրի պալատի նախագահ և Իռլանդիայի ֆերմերների անդամ։ Ապրել է 87 տարի և մահվանից հետո իր ժառանգներին թողել է 9 միլիոն ֆունտ ժառանգություն։

Նրա գործի շարունակողը եղավ նրա երրորդ որդին` Բենջամին Լին, ով իր ձեռքը վերցրեց ընկերությունը շուրջ 13 տարի^[15]։ 1830 թվականին Գիննեսս գարեջրի ընկերությունը համարվում է Իռլանդիայի ամենախոշոր ընկերությունը։ Բենջամինի ստեղծած տարբերանշանը (որը ըստ ավանդության ստեղծել է Բրիան Բորին) դարձավ ընկերության ապրանքանիշը։ 1851 թվականի Բենջամին Լին ընտրվեց Դուբլինի քաղաքապետ։ 1867 թվականին նրան շնորհեցին բարոնի կոչում։ Բենջամին Լին մահացավ 1868 թվականին և նրա կարողությունը գնահատվեց 1.1 միլիոն ֆունտ(ինչպես նաև 65 միլիոն ֆունտ ընթացիկ գումար)։

1870-ական թվականներին ընկերության համար եղան խնդիրներ, որոնք կապված էին հսկայական հումքի տեղափոխման հետ (այն դեպքում, երբ ձիավոր տրանսպորտը փոխարինվել էր երկաթուղայինով) խանգարում էր արտադրության ընդլայնանը։ Այս խնդիրը լուծելու համար 1873-1877թթ. Սամուել Գեոհեգանի ղեկավարությամբ, գործարանի շուրջ կառուցվել է մի փոքր գործարան։ Նրա երկարությունը կազմում էր 1 ոտնաչափ և 10 դյուիմ։ Լիֆեյի գետի մոտ ձեռք բերված հին գարեջրի և նոր հողամասի միջև բարձրության տարբերությունը մոտ 50 ոտնաչափ էր, ընդ որում այս երկու բաժինները բաժանեցին Ջեյմս փողոցը, որը պատճառ դարձավ թունել կառուցելուն^[16]։

Գինեսի դինաստիայի չորրորդ ներկայացուցիչը, որը գլխավորում էր գործը, Էդուարդ Սեսիլն էր։ Նա ստացավ Լորդ Իվոյի տիտղոսը և մահացավ ամենահարուստ անգլիացիների ցուցակում երկրորդ տեղը զբաղեցրած։ 1886 թ-ին Էդուարդ Սեսիլում ընկերությունը հայտնի դարձավ, սակայն Գիննեսսի ընտանիքին թողեց բաժնետոմսերի վերահսկումը^[17]։ Ընկերության ղեկավարության ժամանակ, Էդվարդ Գինեսը լուծեց գարեջրի շշալցման և վաճառքի ընկերությունների հետ կապի հարցը, որոնք իր սեփական ապրանքանիշի տակ վաճաառում են կեղծ ապրանքներ։ 1890-ականներին ընկերության ղեկավարությունը որոշեց, որ ընկերության ապրանքանիշը պետք է կանգնի Գիննեսսի բոլոր շշերի վրա` ի պատասխան աճող գների։ Գները թուլացան, սակայն Միացյալ Նահանգներում չոր օրինագծի ներդրման արդյունքում պարզվեց, որ 18 միջնորդական ընկերություններ մրցում էին փոքր բրիտանական շուկայում։ 1899 թ-ին Վիլյամ Գոսսթը մշակեց հայտնի Ուսանողի T- չափանիշը Գիննեսս ընկերության գարեջրի որակի գնահատման համար։ Ընկերության համար կոմերցիոն գաղտնիքների չբացահայտման պարտավորությունների կապակցությամբ, Gosset- ի հոդվածը հրատարակվել է 1908 թ. Biometrics ամսագրում։

Ռուպեր Էդուարդ Սեսիլ Լին Գիննեսը, 1929 թ-ին, դարձավ ընկերության հաջորդ մենեջերը, ընկերությունը առաջին անգամ սկսեց գովազդել իր ապրանքանիշը և դարձավ աշխարհի խոշորագույն գարեջուրը։ 1932 թ-ին Գիննեսս ընկերությունը գնել է Ալեքսանդր Մասֆեին, իսկ 1935 թ-ին համոզեց Redd Burke-ին և Porter-ին միանալ Export Bottlers Ltd ընկերությանը։ Երկու ընկերությունները զբաղված էին փոքր միջնորդների ձեռքբերմամբ։ 1950 թ-ին Macfee- ն վերանվանվել է Գիննեսսի անվամբ և ներգրավվել է Export Bottlers Ltd- ի մեջ։ 1936-ին ընկերությունը Լոնդոնում բացեց գարեջրի գործարան։ 1962 թ-ին բացվեց «Գիննեսս» ընկերության առաջին աֆրիկյան գործարանը։

Ռոբերտ Գիննեսսից սկսվեց դինաստիայի անկումը, որի ներկայացուցիչները աստիճանաբար սկսեցին ընկերության մեջ կատարելագործել «դեկորատիվ» գործառույթներ։ Անունը նույնն էր մնացել - Arthur Guinness` Son & Co., Ltd:

Բենջամին Գիննեսը 1967 թ-ին վերցրեց ընկերությունը, դառնալով Գիննեսսի վերջին նախագահը։ 1974 թ. Գիննեսս ընկերությունը դադարեցրել է Փորթերի արտադրությունը, այնուհետև արտադրվեց միայն գամասեղներ (մուգ գարեջուր, որը պատրաստված է տապակած գարուց)։ 1986 թ. վատ առողջական վիճակի պատճառով Բենջամին Գիննեսը հրաժարական տվեց խորհրդի նախագահի պաշտոնից, իսկ «Գիննեսսը» գնվեց Distillers Company Limited- ի (անգլ.՝ ) կողմից։ Էռնեստ Սաունդերսը դարձավ Գիննեսսի դինաստիայից դուրս եկած խորհրդի առաջին նախագահը, իսկ 1992 թ-ից Գիննեսսի ընտանիքը ուղղակիորեն չի մասնակցում ընկերության ղեկավարությանը, չնայած այն պահպանում է ֆինանսական հետաքրքրվածությունը։

1989 թ-ին ընկերությունը սկսեց օգտագործել այսպես կոչված գարեջրի վիջեթը` փոքրիկ սարքը, որը ընկերության գյուտն է և թույլ է տալիս ազոտի օգնությամբ գարեջուր փրփրացնել, երբ լցնում են բանկա։ 1991 թ. այս նորարարության համար ընկերությունը ստացել է Բրիտանական արքայական մրցանակ` տեխնոլոգիական գյուտերի համար, և Մեծ Բրիտանիայում անցկացված վերջին հետազոտությունից հետո արժանացավ «վերջին 40 տարվա մեծագույն գյուտի» մրցանակին։

1997 թվականին Distillers ընկերության և Մեծ Մետրոպոլիտենի միաձուլումից առաջացավ 1998 թ-ին ստեղծված Diageo ընկերությունը, որն այս օրվա «Գիննեսս» ապրանքանիշի սեփականատերն է։

2005 թվականին Լոնդոնի Ռոյալ Փառքում փակվեց Գիննեսս ընկերությունը։ Մեծ Բրիտանիայից սպառողների համար «Գիննեսսի» ամբողջ արտադրանքը կենտրոնացած է Դուբլինում St. James’s Gate Brewery:

2009 թվականի դեկտեմբերի 21-ին St. James’s Gate Brewery-ում այրվեց ընկերության տարածքը, որին մեծ ուշադրություն դարձրին տարբեր լրատվամիջոցներ։ Հրդեհը սկսվել էր շենքի տանիքին, որտեղ իրականացվել են վերանորոգման աշխատանքներ, ինչը հանգեցրել է կրակի բռնկվելու պատճառին։ Հրդեհը մարվել է 15 հրդեհ հաշվարկով։

Գիննեսսի տեսակներ

Guinness Original/Extra Stout

Guinness Foreign Extra Stout

Գիննեսսի տեսակները հիմնականում լինում են`

• Guinness Original/Extra Stout-^[18](Այս գարեջրի տեսակի մեջ ալկոհոլի չափաբաժինները տարբեր են, օրինակ` `4.2-4.3%, (Անգլիա, Իռլանդիա), 5% (Կանադա, Եվրոպայի մեծ մասը), 6% (ԱՄՆ, Ավստրալիա, Ճապոնիա)^[19] и банках^[20]:
• Guinness Foreign Extra Stout- (հիմնականում վաճառվում է Արևմտյան Աֆրիկայի, Կարիբյան և Ասիայի երկրներում, ալկոհոլի պարունակությունը, 5% (Չինաստան), 6.5% (Յամայկա), 7.5% (Աֆրիկա), 8% և Ռուսաստանում (ալկոհոլի պարունակությունը `6.5%)
• Guinness Foreign Extra Stout Nigeria-(Նիգերիայում և Մեծ Բրիտանիայում) «Գիննեսսի» արտադրանքը կիրառում է գարիի փոխարեն օգտագործվում է սորգին (sorghum), իսկ ալկոհոլի պարունակությունը `7.5% է)։
• Guinness Extra Smooth^[21]
• Guinness Draught-^[22] (որոնք պահածոյացված շշեր են և բանկաներ, սովորաբար վաճառվում է Եվրոպայում, ԱՄՆ-ում, Կանադայում և Ավստրալիայում)
• Guinness Draught Stout-^[23] (выпускается в кегах, бутылках^[24][25](Ալկոհոլ պարունակվում է 4.1 - 4.3%)
• Guinness Draught (շշերում)-շշերի ներսում կա արտոնագրված «հրթիռային վիջեթ», գարեջրի գինի, ալկոհոլային պարունակությունը կազմում է `4.1-4.3%;
• Guinness Special Export Stout-(վաճառվում է Բելգիայում, ալկոհոլի պարունակությունը `8%)
• Malta Guinness-(Աֆրիկայում, Մալայզիայում և Կարիբյան երկրում վաճառված ոչ ալկոհոլային քաղցր գարեջուրը)
• Guinness Mid-Strength-(ցածր ալկոհոլային պարունակությամբ գարեջուր, ներկայումս անցնում է Լիմերիկի և Դուբլինի քննությունը, ալկոհոլի պարունակությունը `2.8%)
• Guinness Black Lager-<sup>[26]</sup>(անցնում է թեստը)<sup>[27]</sup>
• 250 Anniversary Stout-<sup>[28]</sup> օգտագործվել է ԱՄՆ-ում, Ավստրալիայում և Սինգապուրում 2009 թ. ապրիլի 24-ին `9000 տարվա վարձակալության ժամկետի 250-ամյակի կապակցությամբ։
• Guinness Black Lager-^[29][30])Այն մատակարարվում է Հյուսիսային Իռլանդիայի և ԱՄՆ-ի կողմից, Diageo-ի և Մալայզիայի Guinness Anchor Berhad կողմից։
• 1960 թվականից Գիննեսսի ապրանքանիշի մեջ ներառում էր Harp Lager-ը, իսկ այժմ այս բրենդն առանձնացված է «Գիննեսսի» ապրանքանիշից^[31][32]։

Արտադրություն և վաճառք

Խմորիչի հատվածից պատրաստված մակարոնեղենը մնաց Գիննեսսի գարեջրի արտադրությունից հետո

Գարեջրի արտադրությունը տևում է ընդամենը երկու օր, հիմնական բաղադրիչներն են ածիկ, տապակած գարի, ջուր (Դուբլինի գարեջրատունում օգտագործվող ջուրը բերվում է Վիկլու լեռների աղբյուրներից)^[33]։ Արտադրության մնացորդները օգտագործվում են կենդանիների կերերի, պարարտանյութերի և այլ ապրանքների արտադրության համար։ Գարի հատուկ սեղմում են, ապա խառնում է տաք ջրով («լիկիոր»)^[34]։ Խառնուրդը անցնում է պողպատե մամուլսի միջով (ներսում մխոցով պտտվող շեղբերով), որից հետո արդյունքում պյուրեն խառնվում է, մթերքից շաքարավազը հեռացնելու համար^[35], այնուհետև լցվում է մաղձի մեջ, որը քաղցր համեմունքներ և սերմնահեղուկներ է պարունակում^[36]։ Այս փուլից հետո ավելացվում են գետնանուշները և գարու գդալները։ Ընդհանուր խաշած պարունակությունը 90 °C ջերմաստիճանում եփում են, որպեսզի ազատվեն դառնությունից, հետո սառեցնում են որպեսզի նորմալ մակարդակի վրա հասցնեն շաքարի քանակությունը^[37]։ Խմորիչը ավելացվում է, շաքարավազը վերածվում է ալկոհոլի և ածխաթթու գազի (որը հավաքվում և մաքրվում է վերամշակման համար)^[38]։ Գարեջրի արտադրության մեջ օգտագործվում է բնօրինակ խմորիչը `Գիննեսս։ 5 յուրօրինակ խմորիչ շաքարերը համակցված են մի յուրահատուկ բանաձևով, որն օգտագործվում է Գիննեսս գարեջրի բոլոր տեսակների համար։ Գարեջուրը անցնում է 25 °C բարձր ջերմաստիճանի միջով և խմորման շատ շտապ գործընթաց է կատարվում^[39]։

Նախքան փաթեթավորումը, արտադրանքը լրացուցիչ վերամշակվում է։ Գիննեսսի նախագիծով, ազոտ է ավելացվում փրփուրի համար, Գիննեսսի արտերկրյա լրացուցիչ գորգը `ածխածնի երկօքսիդի ավելացումն է^[40]։ Ներքին ճնշման ավելացող կեգ համակարգը Գիննեսսի գարեջրի պաշտպանության համակարգերից մեկն է, որը զրոյացվում է^[41]։

Գիննեսս գարեջուրը օգտագործվում ավելի քան աշխարհի հիսուն երկրներում^[42]։ Գիննեսսի վաճառքի զգալի մասը Աֆրիկայում է, որտեղ 1827 թ.-ից սկսած այս գարեջուրը վաճառվել է։ Գիննեսսի օտարերկրյա լրատվամիջոցի համաշխարհային արտադրանքի մոտ 40% -ը կենտրոնացած է Աֆրիկայում, 2004 թվականին աֆրիկյան երկրներում բացվել է 24 Գիննեսսի պատրաստման համար գարեջրատուն (առաջինը Նիգերիայում 1962 թվականին, Մալայզիայում 1965 թվականին, Կամերունում 1969, Գանայում 1971 թ. և Ջամայկայում 1973 թվականին)^[43][44]): Այսօր Նիգերիայում Գիննեսսի գարեջրի սպառումը ավելի բարձր է, քան Իռլանդիայում, իսկ կեղծարարությունը իրական խնդիր է^[45][46]։

Բացի գարեջրից, Գիննեսսի սիմվոլիկան կրկնվում է հուշանման հատկանիշների ամենալայն սպեկտրի վրա `գարեջրագործներից և կենցաղային իրերից մինչև հագուստ, որը Սուրբ Պատրիկի օրվա ընթացքում հաճախ օգտագործվում է որպես տոնական խորհրդանիշ, խորհրդանշելով Իռլանդիան որպես այդպիսին^[47]։ «Գիննեսս» ընկերությունը ունի իր սեփական ինտերնետային խանութը^[48], որտեղ միշտ կարող եք ձեռք բերել հուշանվերներ և հագուստ։ Բացի այդ, ապրանքները վաճառվում են տարբեր աստիճաններով, գրեթե բոլոր իռլանդական հուշանվերների խանութները, որոնք երբեմն զբաղեցնում են ամբողջ հարկերը^[49][50]։

Գարեջրի գովազդ

Գիննեսսի գովազդներից մեկը

«Գինեսի» առաջին տպագիր գովազդի տեքստը Վարշավա

Առաջին գովազդը Գիննեսսը 1929 թվականի փետրվարի 7-ին հրապարակեց Daily Chronicle- ում^[51]։ Այն գրված էր «Որակի և այն մասին, որ ընկերությունը կարողացավ դառնալ աշխարհի խոշորագույն գարեջրագործական ընկերությունը»^[52]։

1935 թ-ին ընկերության գովազդային դեմքը մի թուկան էր։ Որից հետո Ջոն Ջիլրոն նկարել է գովազդային պաստառ, որի վրա պատկերված էր ջայլամ, Գիննեսսի մի բաժակով, որը խրված էր կոկորդում։ Այս գովազդի իմաստը այն էր, որ նույնիսկ ջայլամը, ով չգիտի, թե ինչպես պետք է խմել գարեջուրը, պարզապես ապակին կուլ է տալիս, լավ հասկանալով, որ Գիննեսսը լավն է։ Տուկանը, որպես ընկերության խորհրդանիշ, նույնպես հայտնվել է գովազդում 1979-1982 թթ^[53]։

1929 թվին ծնվեց «Guinness is Good For You» կարգախոսը '^[54]): Այդ տարվանից Գիննեսսը հետևողականորեն տեղադրեց գովազդները առաջատար բրիտանական շաբաթաթերթի և ամսական ամսագրերում, որոնց լսարանը ավելի շատ էր )^[55]։ Բացի այդ Գիննեսսը սկսեց օգտագործել հայտնի բանաստեղծությունների ծաղրանկարները, ինչպիսիք են Էդվարդ Լիրը, Ջեֆրի Չաուչերը, Հենրի Լինֆելլորը, Ուիլյամ Ուորդսթորթը և Ջոն Քըզսը։ Հատուկ հաջողություն էր Լյուիս Կառոլլեի բանաստեղծությունները^[56]։ Որոնցից են օրինակ` Եթե նա կարող է խոսել ձեզ նման, Դա կասի, որ Գիննեսը լավ է ձեզ համար։ Հատկանշական է թանգարան լինել։ Պարզապես մտածեք, թե ինչ է տուան։

Գիննեսը սկսեց գովազդել նաև համալսարանական հրատարակություններում։ Զբաղված հանդիսատեսի ուշադրությունը գրավելու համար, ընկերության գովազդատները լատիներենով բանաստեղծությունների ձևով են գրվել։ Այս ձեռնարկը նույնպես հաջող էր և այնքան, որ որոշ հատվածներ, ուղեկցող նկարներով, վերատպվեցին The Times ամսագրում։ 1986 թվականից սկսվել է նոր Գիննեսս գովազդային արշավը։ Այս քարոզարշավը միավորում է երկու գաղափար `գարեջրային խմիչք և գիննեսս խմիչքի հանճար։ Քարոզարշավը կազմակերպել էր Ogilvy & Mather (1984 թ. հաղթել է լավագույն գովազդային ռազմավարության մրցույթում և ստացել 7 մլն ֆունտ ստեռլինգ պայմանագրային գումար)^[57][58]։

Գրականություն

• Al Byrne. Guinness Times: My Days in the World’s Most Famous Brewery. — Town House, 1999. — ISBN ISBN 1-86059-105-1.
• Derek Wilson. Dark and Light: The Story of the Guinness Family. — George Weidenfeld & Nicolson, Ltd., 1998. — ISBN 0-297-81718-3.
• Edward Guinness. The Guinness Book of Guinness. — Guinness Books, 1988.
• Frederic Mullally. The Silver Salver: The Story of the Guinness Family. — Granada, 1981. — ISBN 0-246-11271-9.
• Jim Davies. The Book of Guinness Advertising. — Guinness Media Inc., 1998. — ISBN 0-85112-067-9.
• Jonathan Guinness. Requiem for a Family Business. — Macmillan Publishing, 1997. — ISBN 0-333-66191-5.
• Michele Guinness. The Guinness Legend: The Changing Fortunes of a Great Family. — Hodder and Stoughton General Division, 1988. — ISBN 0-340-43045-1.
• Michele Guinness. The Guinness Spirit: Brewers, Bankers, Ministers and Missionaries. — Hodder and Stoughton, 1999. — ISBN 0-340-72165-0.
• Patrick Lynch and John Vaizey. Guinness’s Brewery in the Irish Economy: 1759—1876. — Cambridge University Press, 1960.
• Peter Pugh. Is Guinness Good for You: The Bid for Distillers — The Inside Story. — Financial Training Publications, 1987. — ISBN 1-85185-074-0.
• Tony Corcoran. The Goodness of Guinness: The Brewery, Its People and the City of Dublin. — Liberties Press, 2005. — ISBN 0-9545335-7-7:

Ծանոթագրություններ

1. MusicBrainz — MetaBrainz Foundation, 2000.
2. (անգլ.) Guinness.com: 1759. It begins with a signature. Արխիվացված 2013-10-22 Wayback Machine
3. pivomania.ru. «Ирландское пиво» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 24-ին. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 1-ին.
4. Fabb, Debbie (2007 թ․ նոյեմբերի 23). «Last orders for Guinness?». BBC News. Վերցված է 2010 թ․ սեպտեմբերի 23-ին.
5. Barry, Dan (2000 թ․ օգոստոսի 28). «In Ireland's Pubs, a Startling Trend». Lisdoonvarna Journal. The New York Times. Վերցված է 2008 թ․ ապրիլի 10-ին. «...  Guinness stout remains the best-selling alcoholic beverage in Ireland, over the last year its consumption here has declined by nearly 4 percent.»
6. «Diageo Beer sales continue decline». Drinks Industry Ireland. Barkeeper. 2007 թ․ փետրվարի 26. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 24-ին. Վերցված է 2008 թ․ ապրիլի 10-ին. «Nevertheless, Guinness continues to be Ireland's number one beer 'by a wide margin' according to Michael Patten, Group Corporate Relations Director at Diageo Ireland, 'More than 40 per cent of all draught beer sold in Ireland is a Guinness'.»
7. Марк Гриффитс На месте: посиживая за кружкой «Guinness» // Guinness есть Guinness. Красочная история черно-белого бренда = Guinness is Guinness. The colourful story of a black and white brand. — М.: ЗАО «Олимп-Бизнес», 2008. — С. 15—17. — 240 с. — (Истории знаменитых брендов). — ISBN 9785969300873
8. Марк Гриффитс Вовне: сила и Африка // Guinness есть Guinness. Красочная история черно-белого бренда = Guinness is Guinness. The colourful story of a black and white brand. — М.: ЗАО «Олимп-Бизнес», 2008. — С. 183. — 240 с. — (Истории знаменитых брендов). — ISBN 9785969300873
9. Марк Гриффитс Вперед: инновации и качество // Guinness есть Guinness. Красочная история черно-белого бренда = Guinness is Guinness. The colourful story of a black and white brand. — М.: ЗАО «Олимп-Бизнес», 2008. — С. 70. — 240 с. — (Истории знаменитых брендов). — ISBN 9785969300873
10. «Papers of the Dublin Export Department» (PDF) (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2012 թ․ հունվարի 24-ին. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 5-ին.
11. www.guinness.com // Our story
12. Julianne Pepitone (2009 թ․ սեպտեմբերի 24). «Guinness celebrates 250 years». CNNMoney.com. Վերցված է 2009 թ․ սեպտեմբերի 24-ին.
13. Марк Гриффитс Вперёд: инновации и качество // Guinness есть Guinness. Красочная история черно-белого бренда = Guinness is Guinness. The colourful story of a black and white brand. — М.: ЗАО «Олимп-Бизнес», 2008. — С. 47. — 240 с. — (Истории знаменитых брендов). — ISBN 9785969300873
14. Марк Гриффитс Вперёд: инновации и качество // Guinness есть Guinness. Красочная история черно-белого бренда = Guinness is Guinness. The colourful story of a black and white brand. — М.: ЗАО «Олимп-Бизнес», 2008. — С. 85. — 240 с. — (Истории знаменитых брендов). — ISBN 9785969300873
15. Марк Гриффитс Изнутри: ирландский дух // Guinness есть Guinness. Красочная история черно-белого бренда = Guinness is Guinness. The colourful story of a black and white brand. — М.: ЗАО «Олимп-Бизнес», 2008. — С. 157. — 240 с. — (Истории знаменитых брендов). — ISBN 9785969300873
16. «GUINNESS BREWERY TRAMWAYS» (անգլերեն). THE INDUSTRIAL RAILWAY RECORD No. 22. 1968 թ․ դեկտեմբեր. էջեր 337–347. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 24-ին. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 3-ին.
17. Stanley Raymond Dennison, Oliver MacDonagh Guinness 1886—1939: From Incorporation to the Second World War. — Cork University Press, 1998. — P. 10. — 282 p. — ISBN 1859181759
18. «Why does GUINNESS® taste different outside Ireland?» (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 24-ին. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 2-ին.
19. «Original» (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 24-ին. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 2-ին.
20. «Original» (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 24-ին. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 2-ին.
21. «Guinness® Extra Smooth» (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 24-ին. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 2-ին.
22. Марк Гриффитс Вперёд: инновации и качество // Guinness есть Guinness. Красочная история черно-белого бренда = Guinness is Guinness. The colourful story of a black and white brand. — М.: ЗАО «Олимп-Бизнес», 2008. — С. 82. — 240 с. — (Истории знаменитых брендов). — ISBN 9785969300873
23. «Guinness Draught» (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 24-ին. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 2-ին.
24. «Guinness Draught» (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 24-ին. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 2-ին.
25. «Guinness Draught» (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 24-ին. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 2-ին.
26. «GUINNESS SURGER» (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 15-ին. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 2-ին. {{cite web}}: Invalid |url-status=404 (օգնություն)
27. Марк Гриффитс Изнутри: ирландский дух // Guinness есть Guinness. Красочная история черно-белого бренда = Guinness is Guinness. The colourful story of a black and white brand. — М.: ЗАО «Олимп-Бизнес», 2008. — С. 141. — 240 с. — (Истории знаменитых брендов). — ISBN 9785969300873
28. «About Guinness Red» (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 24-ին. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 2-ին.
29. «GUINNESS SPECIAL EXPORT» (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 24-ին. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 2-ին.
30. Марк Гриффитс Вовне: сила и Африка // Guinness есть Guinness. Красочная история черно-белого бренда = Guinness is Guinness. The colourful story of a black and white brand. — М.: ЗАО «Олимп-Бизнес», 2008. — С. 184. — 240 с. — (Истории знаменитых брендов). — ISBN 9785969300873
31. Марк Гриффитс Изнутри: ирландский дух // Guinness есть Guinness. Красочная история черно-белого бренда = Guinness is Guinness. The colourful story of a black and white brand. — М.: ЗАО «Олимп-Бизнес», 2008. — С. 158. — 240 с. — (Истории знаменитых брендов). — ISBN 9785969300873
32. «Harp lager» (անգլերեն). Diageo. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 24-ին. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 12-ին.
33. «Ingredients» (անգլերեն). Официальный сайт. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 24-ին. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 2-ին.
34. «Milling» (անգլերեն). Официальный сайт. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 24-ին. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 2-ին.
35. «Mashing» (անգլերեն). Официальный сайт. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 24-ին. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 2-ին.
36. «Filtering» (անգլերեն). Официальный сайт. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 24-ին. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 2-ին.
37. «Boiling» (անգլերեն). Официальный сайт. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 24-ին. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 2-ին.
38. «Fermenting» (անգլերեն). Официальный сайт. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 24-ին. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 2-ին.
39. israbeer.com (17.03.2009 г.). «Guinness - пиво на все времена» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 24-ին. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 6-ին.
40. «Packaging» (անգլերեն). Официальный сайт. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 24-ին. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 2-ին.
41. Марк Гриффитс Вперёд: инновации и качество // Guinness есть Guinness. Красочная история черно-белого бренда = Guinness is Guinness. The colourful story of a black and white brand. — М.: ЗАО «Олимп-Бизнес», 2008. — С. 53. — 240 с. — (Истории знаменитых брендов). — ISBN 9785969300873
42. guinness.com — История пива Гиннесс (2009). «The story» (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 24-ին. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 1-ին.
43. Марк Гриффитс На месте: посиживая за кружкой «Guinness» // Guinness есть Guinness. Красочная история черно-белого бренда = Guinness is Guinness. The colourful story of a black and white brand. — М.: ЗАО «Олимп-Бизнес», 2008. — С. 35. — 240 с. — (Истории знаменитых брендов). — ISBN 9785969300873
44. Марк Гриффитс Вовне: сила и Африка // Guinness есть Guinness. Красочная история черно-белого бренда = Guinness is Guinness. The colourful story of a black and white brand. — М.: ЗАО «Олимп-Бизнес», 2008. — С. 177. — 240 с. — (Истории знаменитых брендов). — ISBN 9785969300873
45. Christian Purefoy (12 августа 2009). «Guinness' success highlights opportunity in Nigeria, Africa» (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 24-ին. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 6-ին.
46. Марк Гриффитс Вовне: сила и Африка // Guinness есть Guinness. Красочная история черно-белого бренда = Guinness is Guinness. The colourful story of a black and white brand. — М.: ЗАО «Олимп-Бизнес», 2008. — С. 171. — 240 с. — (Истории знаменитых брендов). — ISBN 9785969300873
47. «День Святого Патрика в Минске» (ռուսերեն). 17 марта 2009 года. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 24-ին. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 5-ին.
48. «GUINNESS® Web Store» (անգլերեն). Guinness & Co. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 24-ին. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 4-ին.
49. «Carroll's» (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 24-ին. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 5-ին.
50. «Guinness Gifts» (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 24-ին. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 5-ին.
51. Марк Гриффитс Образ: реклама // Guinness есть Guinness. Красочная история черно-белого бренда = Guinness is Guinness. The colourful story of a black and white brand. — М.: ЗАО «Олимп-Бизнес», 2008. — С. 93. — 240 с. — (Истории знаменитых брендов). — ISBN 9785969300873
52. Brian Sibley The Book Of Guinness Advertising. — Enfield, 1985. — 221 с. — ISBN 0-85112-400-3
53. Марк Гриффитс Образ: реклама // Guinness есть Guinness. Красочная история черно-белого бренда = Guinness is Guinness. The colourful story of a black and white brand. — М.: ЗАО «Олимп-Бизнес», 2008. — С. 90—91. — 240 с. — (Истории знаменитых брендов). — ISBN 9785969300873
54. adme.ru (26 ноября 2007). «Genius Guinness. 70 лет рекламы Guinness» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 24-ին. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 6-ին.
55. Марк Гриффитс Образ: реклама // Guinness есть Guinness. Красочная история черно-белого бренда = Guinness is Guinness. The colourful story of a black and white brand. — М.: ЗАО «Олимп-Бизнес», 2008. — С. 95. — 240 с. — (Истории знаменитых брендов). — ISBN 9785969300873
56. Bill Yenne Guinness: the 250-year quest for the perfect pint. — John Wiley and Sons, 2007. — P. 99. — 250 p. — ISBN 9780470120521
57. Марк Гриффитс Образ: реклама // Guinness есть Guinness. Красочная история черно-белого бренда = Guinness is Guinness. The colourful story of a black and white brand. — М.: ЗАО «Олимп-Бизнес», 2008. — С. 96—103. — 240 с. — (Истории знаменитых брендов). — ISBN 9785969300873
58. Марк Гриффитс Образ: реклама // Guinness есть Guinness. Красочная история черно-белого бренда = Guinness is Guinness. The colourful story of a black and white brand. — М.: ЗАО «Олимп-Бизнес», 2008. — С. 89—90. — 240 с. — (Истории знаменитых брендов). — ISBN 9785969300873

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գիննեսս» հոդվածին։