We Can Do It!

«We Can Do It!» («Մենք կարո՛ղ ենք դա անել»), Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ կիրառված ամերիկյան քարոզչական պաստառ, որը ստեղծվել է 1943 թվականին Ջ. Հովարդ Միլլերի կողմից՝ Վեսթինգհաուզ էլեկտրիկ ընկերության համար։ Նախատեսված էր աշխատավորների բարոյական ոգին բարձրացնելու համար։ Համարվում է, որ պաստառի նախնական հեղինակը եղել է միչիգանցի բանվորուհի Ջերալդին Դոյլի կողմից։

Ջ. Հովարդ Միլլերի «We Can Do It!» պաստառը

Պատերազմի ժամանակ պաստառը մեծ տարածում չի ունեցել, սակայն 1980-ական թվականների սկզբին սկսել է նորից կիրառվել և մեծապես տարածվել տարբեր ձևաչափերով։ Հանդես է եկել «We Can Do It!» անվամբ։ Հաճախ կիրառվել է նաև «Դուրգամող Ռոզի» անվամբ։ Վերջինս եղել է ռազմական արդյունաբերության բանվորուհի և դարձել է ամերիկյան բանվորական շարժման խորհրդանիշ։ Սկսած 1980-ական թվականներից «We Can Do It!» պաստառը կիրառվել է ֆեմինիստական և քաղաքական այլ շարժումներում^[1]։ 1994 թվականին պատկերը հայտնվել է Սմիթսոնյան ինստիտուտի ամսագրի շապիկին, իսկ արդեն 1999 թվականին հայտնվել է ամերիկյան փոստային դրոշմանիշների վրա։ 2008 թվականին պաստառը, քարոզչական նպատակներով, կիրառվել է ամերիկացի որոշ քաղաքական գործիչների կողմից, իսկ 2010 թվականին մշակվել է նկարչի կողմից՝ ի պատիվ Ավստրալիայի առաջին կին վարչապետի։ ԱՄՆ ազգային արխիվում պաստառը համարվում է տաս ամենապահանջված պատկերներից մեկում^[1]։

Սկզբնական շրջանում պատկերը կիրառվել է միայն Վեսթինգհաուզի ներսում։ Այն փակցվել է 1943 թվականի փետրվարին և նախատեսված չէր բանվորուհի կանանց հավաքագրելու համար։ Սկզբնական շրջանում պաստառի նպատակն էր՝ քարոզելու կանանց ավելի տքնաջան աշխատել^[2]։

Պատմություն

Պաստառի ստեղծման համար որպես բնորդուհի հանդես է եկել միչիգանցի բանվորուհի Ջերալդին Դոյլը, ով մի քանի շաբաթ էր, ինչ սկսել էր աշխատել գործարանում^[3]։ Ռոզիի կերպարը վերջնականապես ձևավորվել է նկարիչ Նորման Ռոքուելի կողմից։ Առաջին անգամ նրա պատկերը հայտնվել է 1943 թվականի մայիսի 29-ին «The Saturday Evening Post» ամսագրում։ Այդ ամսագրի համարներից մեկը 2002 թվականին աճուրդում վաճառվել է 5 միլիոն դոլարով։

2010 թվականի դեկտեմբերի 26-ին Ջերալդին Դոյլը 86 տարեկան հասակում մահացել է Միչիգանի Լանսինգ քաղաքում։ Հայտնի պաստառի բնորդուհին հերքել է, որ ինքը և պոստերը դարձել են «Դուրգամող Ռոզի» երգի նախատիպ, որը իրականում ոչ մի կապ չի ունեցել կնոջ հետ։ Սակայն, զանգվածային գիտակցության մեջ այդ երկուսը միախառնվել են, և պաստառը հայտնի է և «We Can Do It!», և «Դուրգամող Ռոզի» անվանումներով^[4]։

Ծանոթագրություններ

1. Kimble, James J.; Olson, Lester C. (Winter 2006). «Visual Rhetoric Representing Rosie the Riveter: Myth and Misconception in J. Howard Miller's 'We Can Do It!' Poster». Rhetoric & Public Affairs. 9 (4): 533–569. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 1-ին. Also available through Highbeam. Արխիվացված 2013-10-11 Wayback Machine
2. Bird, William L.; Rubenstein, Harry R. (1998). Design for Victory: World War II posters on the American home front. Princeton Architectural Press. էջ 78. ISBN 1-56898-140-6.
3. Lenta.ru: О высоком: Модель с плаката «We Can Do It!» умерла в возрасте 86 лет
4. «Рози-клепальщица» скончалась в возрасте 86 лет