Marvel-ի կինեմատոգրաֆիական տիեզերք

Marvel-ի կինեմատոգրաֆիական տիեզերք (անգլ.՝ «Marvel Cinematic Universe», կարճ՝ ՄԿՏ), հորինված տիեզերք, սուպերհերոսների մասին պատմող ֆիլմերի շարք, հիմնված Marvel ընկերության կոմիքսների վրա և վերամշակված Marvel Studios-ի կողմից։ Տիեզերքը ստեղծվել է մի քանի ֆիլմերի հերոսների և սյուժեների միացմամբ։ Արդեն մեծ էկրաններ են դուրս եկել այդպիսի 27 ֆիլմ՝ սյուժեների միացմամբ, սակայն տարբեր հերոսներով, որոնք հաճախ հանդիպում են միմյանց և կարճամետրաժ ֆիլմերի շարք «Marvel One-Shots»-ը նույնպես մտնում են այս տիեզերքի մեջ։

Marvel-ի կինեմատոգրաֆիական տիեզերքի լոգոն

Marvel-ի կինեմատոգրաֆիական տիեզերքն աշխարհի ամենաշահութաբեր ֆիլմաշարերի մեջ զբաղեցնում է առաջին տեղը՝ ընդհանուր մոտ 17 մլրդ շահույթով, իսկ «Վրիժառուները», «Վրիժառուները։ Ալտրոնի դարաշրջանը», «Վրիժառուները։ Անվերջության պատերազմը» և «Վրիժառուները 4» ֆիլմերը բոլոր ժամանակների ամենաշահութաբեր ֆիլմերի ցանկում զբաղեցնում են առաջին, չորրորդ, վեցերորդ և ութերորդ տեղերը։

Տիեզերքի ֆիլմերից յուրաքանչյուրում պարունակվում են վերահղումներ մյուս ֆիլմերին, որն էլ ֆիլմերը կապում է իրար հետ և ամբողջացնում մի տիեզերքի մեջ։ Մնացած ֆիլմերը, որոնք հիմնված են Marvel-ի կոմիքսների վրա, կապված չեն այս շարքի հետ, քանի որ նկարահանված են այլ ընկերությունների կողմից և չունեն տիեզերքի հետ ընդհանուր սյուժետային գիծ՝ չնայած, որ հերոսները կոմիքսների նույն աշխարհից են։

Ստեղծում

2005 թվականին Variety ամսագիրը հայտնեց, որ Marvel Studios-ը սկսում է արտադրել իր սեփական ֆիլմերը և կտարածի նրանց Paramount Pictures-ի միջոցով։ Մինչ այդ ստուդիան հանդես էր գալիս միայն որպես սո-պրոդյուսեր՝ իր ստեղծած կերպարների էկրանավորումներում (ավելի հայտնի է 20th Century Fox-ի հետ յոթնամյա պայմանագիրը)։ Եկամուտները, որոնք եկել էին այդ ֆիլմերից, Marvel-ի ղեկավարությունը որոշում է ներդնել իր սեփական ֆիլմաշարի մեջ, որի ստեղծման ընթացքն ամբողջությամբ կլինի ստուդիայի ղեկավարության տակ։ Այս նպատակով կնքվեց վերականգնվող, կրեդիտային պայմանագիր յոթ տարի ժամկետով՝ Merrill Lynch-ի հետ՝ 525 մլն $ արժողությամբ^[1]։

Marvel Studios-ի նախագահ Քեվին Ֆայգին նշեց, որ այս ֆիլմաշարը պլանավորվում էր անվանել «Marvel Cinema Universe»^[2][3], բայց ընտրվեց այլ անվանում՝ «Marvel Cinematic Universe»^[4]: Սկզբում ֆիլմերը տարածվում էին Paramount Pictures-ի և Universal Pictures-ի կողմից։ 2012 թվականից սկսած ֆիլմերը տարածում է Walt Disney Pictures-ը^[5], որը գնել էր Marvel Entertainment ընկերությունը^[6]։

Ֆիլմեր

Ֆիլմ	Ամսաթիվ	Ռեժիսոր(ներ)	Սցենարի հեղինակ(ներ)	Պրոդյուսեր(ներ)	Ստատուս
Վրիժառուներ, ընդհանուր հավաք, Առաջին փուլ[7]
«Երկաթե մարդը»	02.05.2008	Ջոն Ֆավրո[8]	Արթուր Մարկամ, Մեթ Հոլոուեյ, Մարկ Ֆերգուս և Հոուք Օսթբի	Ավի Արադ և Քևին Ֆայգի	Դուրս եկած
«Անհավանական Հալկը»	13.06.2008	Լուի Լետերյե[9]	Զակ Պեն[10]	Ավի Արադ, Հեյլ Էն Հյորդ և Քևին Ֆայգի
«Երկաթե մարդը 2»	07.05.2010	Ջոն Ֆավրո[11]	Ջասթին Տերու[12]	Քևին Ֆայգի
«Տոր»	06.05.2011	Քեննեթ Բրանա[13]	Դոն Փեյն, Էշլի Միլլեր և Զակ Ստենց, Մարկ Պրոտոսևիչի և[13] Ժոզեֆ Ստրաժինսկու սյուժեի հիման վրա
«Կապիտան Ամերիկա։ Առաջին վրիժառուն»	22.07.2011	Ջո Ջոնսոն[14]	Քրիստոֆեր Մարկուս և Սթիվեն Մակֆիլի[15]
«Վրիժառուները»	04.05.2012	Ջոսս Ուիդոն[16]	Զակ Պեն, Զակ Պենի և Ջոսս Ուիդոնի սյուժեի հիման վրա[16]
Երկրորդ փուլ[7]
«Երկաթե մարդը 3»	03.05.2013	Շեյն Բլեք[17]	Դրյու Պիրս և Շեյն Բլեք[17][18]	Քևին Ֆայգի	Դուրս եկած
«Տոր։ Մռայլ աշխարհը»	08.11.2013	Ալան Թեյլոր[19]	Քրիստոֆեր Յոսթ, Քրիստոֆեր Մարկուս և Սթիվեն Մակֆիլի[20][21][22] Դոն Պեյնի և Ռոբերտ Ռոդետի սյուժեի հիման վրա
«Կապիտան Ամերիկա։ Ձմռան զինվորը»	04.04.2014	Էնթոնի և Ջո Ռուսոներ[23]	Քրիստոֆեր Մարկուս և Սթիվեն Մակֆիլի[24][25]
«Գալակտիկայի պահապանները»	01.08.2014	Ջեյմս Գանն	Ջեյմս Գանն և Նիկոլ Պերլման[26]
«Վրիժառուները։ Ալտրոնի դարաշրջանը»	01.05.2015	Ջոսս Ուիդոն[27][28][29]
«Մրջյուն-մարդ»	17.07.2015	Պեյտոն Ռիդ	Ադամ Մաքկեյ, Փոլ Ռադդ, Էդգար Ռայթ և Ջո Կոռնիշ[30] Էդգար Ռայթի և Ջո Կորնիշի սյուժեի հիման վրա
Երրորդ փուլ[31]
«Կապիտան Ամերիկա. քաղաքացիական պատերազմ»	06.05.2016	Էնթոնի և Ջո Ռուսոներ	Քրիստոֆեր Մարկուս և Սթիվեն Մակֆիլի[32][33]	Քևին Ֆայգի	Դուրս եկած
«Դոկտոր Սթրենջ»	04.11.2016	Սքոթ Դերիկսոն	Սքոթ Դերիկսոն, Ջոն Սփեյթս և Ս. Ռոբերտ Կարգիլ
«Գալակտիկայի պահապանները. մաս 2»	05.05.2017	Ջեյմս Գանն
«Սարդ-մարդը։ Տունդարձ»	07.07.2017	Ջոն Ուոթս[34]	Ջոն Ֆրենսիս Դեյլի և Ջոնաթան Մ. Գոլդշթեյն[35]	Քևին Ֆայգի և Էմի Պասկալ
«Տոր։ Ռագնարյոկ»	03.11.2017	Թայքա Վայթիթի	Ստեֆանի Ֆոլսոմ, Քրիստոֆեր Յոսթ, Էրիկ Պիասոն и Կրեյգ Կայլ[32][36]	Քևին Ֆայգի
«Սև հովազ»	16.02.2018	Ռայան Կուգլեր[37]	Մարկ Բեյլի և Ջո Ռոբերտ Կոուլ
«Վրիժառուները։ Անվերջության պատերազմ»	04.05.2018	Էնթոնի և Ջո Ռուսոներ[38]	Քրիստոֆեր Մարկուս և Սթիվեն Մակֆիլի[32]
«Մրջյուն-Մարդը և Իշամեղուն»	06.07.2018	Պեյտոն Ռիդ	Էնդրյու Բառռեր, Գեբրիել Ֆերրարի, Ադամ Մաքկեյ	Քևին Ֆայգի և Սթիվեն Բրուսար
«Կապիտան Մարվել»	08.03.2019	Աննա Բոդեն և Ռայան Ֆլեկ	Նիկոլ Պերլման, Մեգ ԼեՖով, Ժենեվա Ռոբերթսոն-Դուորեն, Լիզ Ֆլեհայվ և Քարլի Մենչ, Աննա Բոդեն և Ռայան Ֆլեք[32][36]	Քևին Ֆայգի
«Վրիժառուները 4»	03.05.2019	Էնթոնի և Ջո Ռուսոներ[38]	Քրիստոֆեր Մարկուս և Սթիվեն Մակֆիլի[32]
«Սարդ-Մարդ. Տնից հեռու»	05.07.2019	Ջոն Ուոթս	Քրիս ՄակՔենա և Էրիկ Սոմերս	Քևին Ֆայգի և Էմի Պասկալ
Չորրորդ փուլ
«Սև Այրի»[39]	09.07.2020	Քեյթ Շորթլանդ[40]	Ժեյք Շեֆեր[41]	Քևին Ֆայգի	Դուրս եկած
«Շան-Չին և տասը օղակների լեգենդը»	03.09.2021	Դեստին Դանիել Քրեթոն	Դեյվիդ Քալահամ, Դեստին Դանիել Քրեթոն և Էնդրյու Լանհեմ
«Հավերժները»	05.11.2021	Քլոյա Չժաո[42]	Մեթյու Ֆիրպո[43] և Ռայան Ֆիրպո[43]
«Սարդ-Մարդ։ Տունդարձի ճանապարհ չկա»	17.12.2021	Ջոն Ուոթս	Քրիս ՄակՔենա և Էրիկ Սոմերս
«Դոկտոր Սթրենջ. Խելագարության բազմատիեզերքում»	06.05.2022	Սեմ Ռեյմի	Մայքլ Ուոլդրոն
«Թոր. Սեր և ամպրոպ»	08.07.2022	Թայքա Վայթիթի	Թայքա Վայթիթի և Ջենիֆեր Քեյթին Ռոբինսոն
«Սև Հովազ 2»[44]	11.11.2022	Ռայան Կուգլեր[44]	Ռայան Կուգլեր և Ջո Ռոբերտ Քոուլ
հինգերորդ փուլ
«Գալակտիկայի պահապանները. մաս 3»	TBA	TBA	Մշակվում է	Քևին Ֆայգի	Կանգնեցված է
«Բլեյդ»[45]

Կարճամետրաժ ֆիլմեր

Հիմնական հոդված՝ Marvel One-Shots

Marvel One-Shots (հայերեն՝ Marvel-ի կարճամետրաժներ), կարճամետրաժ ֆիլմերի շարք՝ ստեղծված Marvel Studios-ի կողմից, Marvel-ի կինեմատոգրաֆիական տիեզերքի շրջանակներում։ Ֆիլմերի ցանկը.

Անվանում	Ամսաթիվ	Ռեժիսոր	Սցենարի հեղինակ	Պրոդյուսեր	Home media release
The Consultant Կոնսուլտանտը	2011 թվականի սեպտեմբերի 13	Լեյտում	Էրիկ Փիրսոն	Քեվին Ֆայգի	Թոր
A Funny Thing Happened on the Way to Thor’s Hammer Զարմանալի դեպք՝ Թորի մուրճի հետ կապված	2011 թվականի հոկտեմբերի 25				Կապիտան Ամերիկա
Item 47 Օրինակ 47	2012 թվականի օգոստոսի 25	Լուի Դ’Էսպոզիտո			Վրիժառուները
Agent Carter Գործակալ Քարթեր	2013 թվականի սեպտեմբերի 3 (թվային կրկնօրինակ) 2013 թվականի սեպտեմբերի 24 (ֆիզիկական կրկնօրինակ)				Երկաթե մարդը 3
All Hail the King Ողջույն արքային	2014 թվականի փետրվարի 4(թվային կրկնօրինակ) 2014 փետրվարի 25(ֆիզիկական կրկնօրինակ)	Դրյու Փիրս			Թոր։ Մռայլ աշխարհը

Հեռուստասերիալներ

Սերիալ	Եթերաշրջան		Սերիաների քանակ	Ցուցադրման ամսաթիվ		Գործադիր պրոդյուսերներ	Ստատուս
				Եթերաշրջանի պրեմիերա	Եթերաշրջանի ավարտ
ABC-ի սերիալներ
«Վ.Ա.Հ.Ա.Ն.»-ի գործակալները		1	22	2013 թվականի սեպտեմբերի 24	2014 թվականի մայիսի 13	Ջեդ Ուիդոն, Մորիսսա Տանչարոեն և Ջեֆրի Բելլ[46]	Դուրս եկած (ավատված)
		2		2014 թվականի սեպտեմբերի 23	2015 թվականի մայիսի 12
		3		2015 թվականի սեպտեմբերի 29	2016 թվականի մայիսի 17
		4[47]		2016 թվականի սեպտեմբերի 20	2017 թվականի մայիսի 16
		5[48]		2017 թվականի դեկտեմբերի 1	2018 թվականի մայիսի 18
		6	13	2019 թվականի մայիսի 10	2019 թվականի օգոստոսի 2
		7		2020 թվականի մայիսի 27	2020 թվականի օգոստոսի 12
Գործակալ Քարթեր		1	8	2015 թվականի հունվարի 6	2015 թվականի փետրվարի 24	Թարա Բաթերս, Միշեել Ֆազեկաս և Քրիս Դինգես[49]
		2	10	2016 թվականի հունվարի 19	2016 թվականի մարտի 1
Չմարդիկ		1	8	2017 թվականի սեպտեմբերի 29	2017 թվականի նոյեմբերի 10	Սքոթ Բաք
Netflix-ի սերիալներ
Խիզախորդ		1	13	2015 թվականի ապրիլի 10		Սթիվեն Ս. ԴեՆայթ	Դուրս եկած
		2		2016 թվականի մարտի 18		Դագ Պետրի և Մարկո Ռամիրեզ[50]
		3		2018 թվականի հոկտեմբերի 19		Էրիկ Օլեսեն
Ջեսիկա Ջոնս		1	13	2015 թվականի նոյեմբերի 20		Մելիսա Ռոզենբերգ[51]
		2		2018 թվականի մարտի 8
		3		2019 թվականի հունիսի 14
Լյուկ Քեյջ		1	13[52]	2016 թվականի սեպտեմբերի 30[53]		Չեո Հոդարի Կոկեր[54]	Դուրս եկած (ավատված)
		2		2018 թվականի հունիսի 22
Երկաթե Բռունցք		1	13	2017 թվականի մարտի 17		Սքոթ Բակ[55]
		2[56]	10	2018 թվականի սեպտեմբերի 7		Ռեյվեն Մեթցներ
Պաշտպանները[57]		1	8[58]	2017 թվականի օգոստոսի 18		Դագ Պետրի և Մարկո Ռամիրեզ[59]
Պատժողը[60]		1	13	2017 թվականի նոյեմբերի 8		Սթիվ Լայթֆուտ	Դուրս եկած
		2		2019 թվականի հունվարի 18
HULU-ի սերիալներ
Փախստականներ		1	10	2017 թվականի նոյեմբերի 21	2018 թվականի հունվարի 9	Ջոշ Շվարց և Ստեֆանի Սևաջ	Դուրս եկած
		2	13	2018 թվականի դեկտեմբերի 21
		3	10	2019 թվականի դեկտեմբերի 13
Freeform-ի սերիալներ
Թիկնոց և Դաշույն		1	10	2018 թվականի հունիսի 7	2018 թվականի օգոստոսի 2	Ջո Պոկասկի	Դուրս եկած
		2		2019 թվականի ապրիլի 4	2019 թվականի մայիսի 30		Արտադրությունում
Այլ սերիալներ
Նոր մարտիկներ		1	10	2018	TBA	Քեվին Բիգել	Արտադրությունում
Ծայրահեղ վտանգավորները		1	1	Չեղարկված		Ջեֆրի Բելլ և Փոլ Զբիշեվսկի	Չեղարկված՝ փորձնական սերիայի նկարահանումից հետո
Ավերածությունների հսկողություն		1	TBA	TBA	TBA	Բեն Կարլին	Սառեցված

ABC-ի սերիալներ

«S.H.I.E.L.D.»-ի գործակալները

Հիմնական հոդված՝ «S.H.I.E.L.D.»-ի գործակալները

2012 թվականի մայիսին, «Վրիժառուներ»-ի անոնսի հետ հայտարարվեց Marvel կինոտիեզերքում սերիալ նկարահանելու մտադրության մասին, որի ռեժիսորը լինելու էր Ջոսս Ուիդոնը^[61]։ 2012 թվականի օգոստոսի 29-ին հայտարարվեց սերիալի պաշտոնական անվանումը՝ «S.H.I.E.L.D.-ի գործակալները»։ Երկու ամիս անց համացանցում հայտնվեց սերիալի հնարավոր գործող գլխավոր կերպարների ցանկը^[62], ինչպես նաև պրոդյուսեր Ջեֆ Լոեբից տեղեկություններ այն մասին, որ Կլարկ Գրեգգը կարող է վերադառնալ Ֆիլ Քոլսոնի դերով, որը, ինչպես երևում է, ողջ էր մնացել «Վրիժառուների» իրադարձություններից հետո^[63]։ Սերիալի պրեմիերան տեղի ունեցավ 2013 թվականի սեպտեմբերի 24-ին, ABC ալիքի եթերում, երկրորդ եթերաշրջանը սկսվեց մեկ տարի անց, 2014 թվականի սեպտեմբերի 23-ին։ Երրորդ եթերաշրջանի պրեմիերան տեղի ունեցավ 2015 թվականի սեպտեմբերի 29-ին։

Սերիալում, Քոլսոնի (Կլարկ Գրեգգ) կողքին, երևացին մի շարք այլ կերպարներ ՄԿՏ-ի տարբեր նախագծերից. Նիք Ֆյուրին (Սեմուել Ջեքսոն), Մարիա Հիլլը (Կոբի Սմոլդերս), Ջասպեր Սիտուելը (Մաքսիմիլիանո Էռնանդես^[64]), Ֆելիքս Բլեյքը (Տիտուս Ուելլիվեր^[65]), Պեգգի Քարթերը (Հեյլի Էտվելլ^[66]), Դում Դում Դուգանը (Նիլ Մակդոնաֆ^[66]), Ջիմ Մորիտան (Քեննեթ Չոի^[66]) և Սիֆը (Ջեյմի Ալեքսանդր^[67]):

2016 թվականի դեկտեմբերի 13-18-ը ցուցադրվել է ««S.H.I.E.L.D.»-ի գործակալները. Յո-յո» վեբ-սերիալը, որն ունի վեց սերիա և համարվում է ««S.H.I.E.L.D.»-ի գործակալները» սերիալի սփին-օֆֆը։

Գործակալ Քարթեր

Հիմնական հոդված՝ Գործակալ Քարթեր

2013 թվականի սեպտեմբերին հայտարարվեց «Գործակալ Քարթեր» սերիալի մասին, որը պատմում է Սթիվ Ռոջերսի առաջին սիրո՝ Փեգի Քարթերի (Հեյլի Էտվել), ինչպես նաև S.H.I.E.L.D. կազմակերպության մասին։ Սերիալը պետք է դուրս գար 2014 թվականի աշնանը^[68][69], բայց պրեմիերան տեղափոխվեց 2015 թվականի հունվար։ Առաջին սերիան դուրս եկավ հունվարի 6-ին։ Երկրորդ եթերաշրջանի պրեմիերան տեղի ունեցավ 2016 թվականի հունվարին։

Սերիալում նորից հայտնվում է Դում Դում Դուգանը (Նիլ Մակդոնաֆ), որը դրանից առաջ երևացել էր «Առաջին վրիժառուն» (2011) ֆիլմում, «S.H.I.E.L.D.-ի գործակալները» սերիալում և համանուն կարճամետրաժ ֆիլմում, որը Քարթերի արկածների մասին է^[70]։ ՄԿՏ-ի շրջանակներում առաջին անգամ հայտնվում են Հովարդ Սթարկի (Դոմինիկ Կուպեր) սեղանապետը՝ Էդվին Ջարվիզը (Ջեյմս Դ’Արսի)^[71], որի անունով հետագայում Թոնի Սթարկը կոչում է իր ստեղծած արհեստական բանականությանը։

Չնայած դրական արձագանքներին՝ ցածր ռեյտինգների պատճառով 2016 թվականի մայիսի 12-ին ABC-ին հայտարարեց, որ դադարեցնում է սերիալը^[72]։

Ծայրահեղ վտանգավորները

2015 թվականի մայիսին ABC հեռուստաալիքը հայտնեց, որ պատրաստվում է նկարահանել նոր հեռուստասերիալ «Marvel’s Most Wanted» վերնագրով, որը լինելու է ««S.H.I.E.L.D.»-ի գործակալները» սերիալի սփին-օֆը։ Գլխավոր դերերը պետք է կատարեին Էդրիան Պալիկին (Բարբարա «Բոբբի» Մորս) և Նիք Բլադը (Լենս Հանթեր), սակայն «Գործակալների» երրորդ եթերաշրջանի անոնսում ստուդիան հայտնեց, որ փոփոխում է սփին-օֆֆի աշխատանքները։ 2015 թվականի օգոստոսի 20-ին հայտնի դարձավ, որ ալիքը այնուամենայնիվ որոշել է շարունակել «Marvel’s Most Wanted»-ի վրա աշխատանքները^[73]։ Սերիալի պրեմիերայի համար ընտրվեց 2016 թվականի աշունը։ Այնուամենայնիվ, մայիսի 12-ին հայտարարվեց, որ ABC-ին փակում է այս նախագիծը^[74]։

Ավերածությունների հսկողություն

2015 թվականի հոկտեմբերի 4-ին հայտնի դարձավ, որ ABC Studios-ը նկարահանում է սերիալ՝ ըստ Marvel-ի «Damage Control» կոմիքսների։ Այն պետք է վերաբերվեր հավաքարարների խմբի, որոնք վերացնում էին Marvel-ի տիեզերքի սուպերհերոսների գործունեության արդյունքում կատարված հսկայական ավերածությունները, վերադարձնում էին կորած իրերը իրենց օրինական տերերին և վտանգավոր իրերը պահում էին մարդկանց աչքից հեռու։ Սերիալի վրա աշխատեցին Բեն Կարլինը, որը Դեվիդ Մայների և Ջեֆ Լոեբի՝ Marvel-ի հեռուստատեսային դեպարտամենտի գլխավորի հետ պետք է դառնար նախագծի գործադիր պրոդյուսերը։ Կարլինը գրեց նաև փորձնական սերիայի սցենարը^[75]։ Փորձնական սերիայի նկարահանումից հետո սերիալը սառեցվեց, իսկ Damage Control կազմակերպությունը ցուցադրվեց «Սարդ-մարդ։ Տունդարձ» ֆիլմում, որը դուրս եկավ 2017 թվականին։

Չմարդիկ

Հիմնական հոդված՝ Չմարդիկ (հեռուստասերիալ)

2011 թվականին ստուդիան առաջին անգամ խոսեց հորինված այլմոլորակային ռասայի մասին կոմիքսի էկրանավորման մասին, հայտնի որպես «Չմարդիկ»^[76][77]։ Սկզբնական սցենարը գրեց Ջո Ռոբերտ Քոուլը^[78]։ 2014 թվականի հոկտեմբերին հայտնի դարձավ դուրս գալու ամսաթիվը՝ 2019 թվականի հուլիսի 12^[36]։ 2016 թվականի ապրիլի 22-ին հայտնի դարձավ, որ նախագիծը հետաձգվել է անհայտ ժամանակահատվածով^[79]։

2016 թվականի նոյեմբերի 15-ին IMAX Corp, Marvel Television և Disney/ABC ընկերությունները հայտարարեցին «Չմարդիկ» սերիալի ստեղծման մասին, որտեղ պատմվում է Սև որոտի և Չմարդկանց արքայական ընտանիքի մասին։

Netflix-ի սերիալներ

2013 թվականի նոյեմբերին Marvel Studios-ի հեռուստատեսային բաժինը հայտարարեց չորս, իրար հետ սերտ կապված, սերիալների նկարահանման մասին։ Նրանց ցուցադրման իրավունքը տրվեց Netflix վեբ-հոսթինգին, իսկ գլխավոր հերոսներ ընտրվեցին Խիզախորդը (Չարլի Կոքս^[80]), Ջեսիկա Ջոնսը (Քրիստեն Ռիտտեր^[81]), Լյուկ Քեյջը (Մայք Կոլտեր^[81][82]) և Երկաթե Բռունցքը (Ֆինն Ջոնս^[83]): Նրանք նաև պետք է հանդիպեին «Պաշտպանները» մինի-կրասսովերում^[84]։ 2016 թվականի հունվարի 16-ին հայտնի դարձավ, որ Netflix-ը պլանավորում է «Խիզախորդ» հեռուստասերիալի սփին-օֆֆը Պատժողի մասին (Ջոն Բերնտալ), որը Խիզախորդի հակառակորդն էր երկրորդ եթերաշրջանում^[85]։ 2016 թվականի փետրվարի 25-ին Ջեֆ Լոեբը հայտարարեց, որ ներկա պահին Պատժողի մասին սերիալը չի պլանավորվում, սակայն եթե այն դուրս գա, ապա ոչ շուտ, քան վերը նշված մինի-կրասսովերը։ 2016 թվականի ապրիլի 29-ին Netflix-ը պաշտոնապես սկսեց Պատժողի սերիալի նկարահանումները^[86]։

Խիզախորդ

Հիմնական հոդված՝ Խիզախորդ (հեռուստասերիալ)

Սերիալը պատմում է կույր իրավապաշտպան Մեթ Մյորդոկի մասին, որը «Խիզախորդ» անվան ներքո պայքարում է հանցագործությունների դեմ գիշերային Դժոխային խոհանոցում։ Առաջին եթերաշրջանը, որը բաղկացած է 13 սերիայից, դուրս եկավ 2015 թվականի ապրիլի 10-ին։ Այն ստացավ քննադատների բացարձակ դրական արձագանքը և երկարացվեց մինչև երկրորդ եթերաշրջան, որը դուրս եկավ 2016 թվականի մարտի 18-ին^[50]։

Սերիալում կան վերահղումներ Վրիժառուներին և համանուն ֆիլմի դեպքերին։ Հիշատակվում է վերջնական մարտը, որը ոչնչացրել էր Նյու Յորքի կեսը և «կախարդական մուրճը» «երկաթե կոստյումի» հետ^[87]։ Երկրորդ եթերաշրջանում հիշատակվում է Ջեսիկա Ջոնսը իր սեփական համանուն հեռուստասերիալից, ինչպես նաև տեսնում ենք Քերիի-Էնն Մոսսի կամեոն։ Սերիալի երկրորդ եթերաշրջանում սյուժե է մտցված Պատժողը (Ջոն Բերնտալ)՝ մարդը, որը, սպանելով հանցագործներին, պայքարում է արդարության համար^[88] և Էլեկտրան (Էլոդի Յունգ)՝ Խիզախորդի սիրային հետաքրքրությունը^[89]։

Ջեսիկա Ջոնս

Հիմնական հոդված՝ Ջեսիկա Ջոնս (հեռուստասերիալ)

Սերիալի հիմքը հանդիսացավ «Alias^[90]» կոմիքս, որի գլխավոր հերոսը Ջեսիկա Ջոնսն է՝ սուպերհերոսի և մասնավոր դետեկտիվ։ Սերիալում հայտնվում է նաև Լյուկ Քեյջը՝ Ջեսիկայի սիրային հետաքրքրությունը, որի անձնական սերիալը դարձավ Netflix-ի շարքում երրորդը, «Խիզախորդ»-ից և «Ջեսիկա Ջոնս»-ից հետո։ Առաջին եթերաշրջանի բոլոր 13 սերիաների պրեմիերան տեղի ունեցավ 2015 թվականի նոյեմբերի 20-ին^[91]։

Սերիալում կան վերահղումներ Վրիժառուներին և համանուն ֆիլմի դեպքերին, ինչպես նաև Marvel Television/Netflix-ի առաջին սերիալ «Խիզախորդ»-ին։ Սերիալում դեր ուներ Ռոզարիո Դոուսոնը, որը ծանոթ էր հեռուստադիտողին առաջին հեռուստասերիալից՝ որպես Կլեր Թեմփլ։

Լյուկ Քեյջ

Հիմնական հոդված՝ Լյուկ Քեյջ (հեռուստասերիալ)

Սերիալի գլխավոր հերոսն է Լյուկ Քեյջը, որը անհաջող փորձի արդյունքում ստանում է սուպերուժ և դառնում է սուպերհերոս։ Այս սերիալում նույնպես նկարահանվում է Ռոզարիո Դոուսոնը (Քլեր Թեմփլ)՝ «Խիզախորդ» և «Ջեսիկա Ջոնս» հեռուստասերիալներից։ Առաջին եթերաշրջանի բոլոր 13 սերիաների պրեմիերան տեղի ունեցավ 2016 թվականի սեպտեմբերի 30-ին^[53]։

Այս սերիալուն նույնպես հիշատակվում են իրադարձություններ կապված Վրիժառուների և Marvel/Netflix միասնական նախագծերի հետ։

Երկաթե Բռունցք

Հիմնական հոդված՝ Երկաթե բռունցք (հեռուստասերիալ)

Սերիալը պատմում է Դեննի Ռենդի մասին, հայտնի որպես Երկաթե Բռունցք, որի դերը կատարում է Ֆինն Ջոնսը։ 12 տարեկանում Դեննին, իր ընտանիքի հետ, ընկնում է դժբախտ պատահարի մեջ, որտեղ հրաշքով կենդանի է մնում միայն ինքը։ Նրան փրկում են ինչ-որ գաղտնի միաբանության վարդապետներ և սովորեցնում են մարտարվեստ, կարգապահություն, հոգևոր հավասարակշռություն։ 15 տարի անց նա վերադառնում է հայրենի քաղաք՝ Նյու Յորք, որտեղ նա համարվում էր մահացած, որպեսզի կարողանային տիրել հոր ընկերությանը, որը աշխարհում մեծագույններից էր։ Հասնելով քաղաք՝ նա հասկանում է, որ իր ժամանմանն այդքան էլ ուրախ չեն։ Դեննին ցանկանում է վերադարձնել հոր ընկերությունը, կարգի բերել այն և միաժամանակ պայքարել գաղտնի խմբի դեմ, որը տնօրինում է ամբողջ քաղաքին։

Սերիալում հայտնվում է Ջերի Հոգարթը, Քերիի-Էնն Մոսսի դերակատարմամբ, որին հեռուստադիտողը ծանոթ է «Ջեսիկա Ջոնս»-ից և «Խիզախորդ»ի երկրորդ եթերաշրջանից։ Սերիալում հայտնվում են նաև Մադամ Գաոն («Խիզախորդ») և Քլեր Թեմփլը (Marvel/Netflix հեռուստատիեզերքի նախորդ սերիալներ)։

Պաշտպանները

Հիմնական հոդված՝ Պաշտպանները (հեռուստասերիալ, 2017)

Հեռուստասերիալը նվիրված է լինելու սուպերհերոսների խմբին, որը կազմված է լինելու Խիզախորդից, Ջեսիկա Ջոնսից, Լյուկ Քեյջից և Երկաթե Բռունցքից։

Պատժողը

Հիմնական հոդված՝ Պատժողը (հեռուստասերիալ)

Սերիալ նվիրված է լինելու Ֆրենկ Կասլի արկածներին, որը հայտնի է նաև որպես Պատժող, «Խիզախորդ» սերիալի երկրորդ եթերաշրջանից հետո։

Freeform-ի սերիալներ

Թիկնոց և Դաշույն

Հիմնական հոդված՝ Թիկնոց և Դաշույն (հեռուստասերիալ)

Թենդի Բոուենը և Թայրոն Ջոնսոնը՝ հասարակության տարբեր շերտերի դեռահասները, դառնում են հանկարծակի արթնացած հնարավորությունների տեր, երբ սիրահարրվում են միմյանց։ Թենդին արձակում է լուսե դաշույններ, իսկ Թայրոնը կարող է սուզել այլ մարդկանց խավարի մեջ։ Նրանք արագորեն հասկանում են, որ իրենց ավելի լավ կլինի գործել միասին, քան անջատ, սակայն նրանց փոխադարձ զգացմունքները իրենց ոչ պարզ աշխարհը դարձնում են ավելի բարդ։

Սերիալը ենթադրաբար կմեկնարկի 2018 թվականին^[92]։

Նոր մարտիկներ

Հիմնական հոդված՝ Նոր մարտիկներ (հեռուստասերիալ)

Պլանավորվում է, որ սերիալը կունենա կատակերգական բնույթ և բաղկացած կլինի 10 սերիայից՝ յուրաքանչյուրը 30 րոպե։ Սցենարի հեղինակը կլինի Քեվին Բիգելը։ Սերիալի գլխավոր հերոսները կլինեն Սկյուռ-աղջիկը, Գիշերային Գողը, Սպիդբոլը, Պարոն Անմահը, Մանրէն և Դեբրին։

Սերիալի առաջին սինոփսիսը. ««Նոր մարտիկներ» սերիալի սյուժեն պտտվում է չորս երիտասարդ մարդկանց շուրջ, որոնք ապրում և աշխատում են միասին։ Իրենց ուժերի և հնարավորությունների հետ նրանք Վրիժառուներից շատ հեռու են կանգնած, սակայն, չնայած դրան, նրանք ցանկանում են փոխել աշխարհը։ Հերոսներին խորթ չեն մարդկային խնդիրները և սովորական մահկանացուների իրադրությունները՝ առաջին սեր, առաջին աշխատանք։ Նոր մարտիկներին մնում է քայլ առ քայլ հետևել այս աշխարհի մեծահասակ կյանքին։ Նրանք դեռ հերոսներ չեն, սակայն վատ ժամանակներում կարող են իրոք ահավոր լինել»։

HULU-ի սերիալներ

Փախստականներ

Հիմնական հոդված՝ Փախստականներ (հեռուստասերիալ)

2016 թվականի օգոստոսին Marvel-ը հայտարարեց Hulu-ի հետ համատեղ նոր սերիալի՝ «Փախստականներ»-ի մասին։ Սերիալը կպատմի վեց դեռահասների մասին, որոնք բացահայտում են, որ իրենց ծնողները «Փռայդ» անունով չարագործների գաղտնի կազմակերպության անդամ են։ Հասկանալով, որ իրենք այլևս ապահովության մեջ չեն սեփական տներում, դեռահասները որոշում են փախչել։ Ծնողներից թաքնված՝ նրանք ավելի շատ բան են իմանում սեփական ուժերի և իրենց ընտանիքների գաղտնիքների մասին։ «Փախստականներ»-ը կնկարահանվեն Ջոշ Շվարցի և Ստեֆանի Սևաջի կողմից, ինչպես նաև նրանց սցենարով, Ջեֆ Լոեբի և Ջիմ Չորիի հսկողությամբ։ Սերիալի պրոդյուսերը կլինի Լիզ Ռովինսկին ABC Studios-ի հետ համատեղ։ Սերիալը ենթադրաբար կմեկնարկի 2017—2018 թվականներին։

Հելստրոմ

Պատմում է անկախ պատմություն Marvel-ի կինեմատոգրաֆիական տիեզերքում։ Նախագիծը մշակվել է ABC Signature-ի և Marvel Television-ի կողմից, իսկ Զբիշևսկին որպես շոու վարող։

Թոմ Օսթինը և Սիդնի Լեմմոնը համապատասխանաբար մարմնավորում են Դեյմոնին և Անու Հելստրոմներին՝ հզոր սերիական մարդասպանի երեխաներին, ով ոչնչացնում է մարդկության ամենավատը։ Սերիալի դերասանական կազմում նկարահանվել են նաև Էլիզաբեթ Մարվելը, Ռոբերտ Ուիսդոմը, Ջուն Քերիլը, Արիաննա Գերին և Ալեն Յուայը։ Հելստրոմի համար Hulu-ի պատվերը հայտարարվել է 2019 թվականի մայիսին և նախատեսվում է սկսել Marvel հեռուստատեսության Journey Into Fear արտոնություն։ Նկարահանումները տեղի են ունեցել Վանկուվերում 2019 թվականի հոկտեմբերից մինչև 2020 թվականի մարտը։ Սերիալի վերահսկումն անցել է Marvel Studios-ին 2019 թվականի դեկտեմբերին, երբ հեռարձակողը միավորվել է այդ ստուդիայի հետ։

Disney+-ի սերիալներ

ՎանդաՎիժեն

Հիմնական հոդված՝ ՎանդաՎիժեն

Բազեն և ձմեռային զինվորը

Բազեն և ձմեռային զինվորի պրեմիերան կայացել է 2021 թվականի մարտի 19-ին և ներառում է վեց դրվագ, որոնք հեռարձակվել են մինչև 2021 թվականի ապրիլի 23-ը։ Շարքը չորրորդ ՄԿՏ փուլի մի մասն է։ Այն ստացել է դրական արձագանքներ, քննադատները նշել են դերասանների «քիմիան» և դրա հուզիչ սոցիալական խնդիրները, սակայն քննադատել են պատմվածքի տեմպերը։ Սերիալի սյուժեն կշարունակվի Սեմ Ուիլսոնի մասին ֆիլմում, ով ստանձնել է Կապիտան Ամերիկայի թիկնոցը, քանի որ 2021 թվականից ֆիլմը մշակման փուլում է։

Լոկի

Հիմնական հոդված՝ Լոկի (հեռուստասերիալ)

Ինչ կլինի եթե...?

Ջեֆրի Ռայթը հնչյունավորում է իրադարձությունների պատմող The Observer-ին։ ՄԿՏ կինոյի շատ դերասաններ բարձրաձայնում են իրենց կերպարներին։ 2018 թվականի սեպտեմբերին Marvel Studios-ը մի քանի սերիաներ էր մշակում Disney +-ի համար՝ անիմացիոն սերիալ, որը հիմնված էր «What If...?» կատակերգության վրա։ հայտարարվել է 2019 թվականի ապրիլին։ Ռայան Մեյներդինգը՝ Marvel Studios-ի տեսողական բաժնի ղեկավարը, օգնեց որոշել մուլտիպլիկացիոն սերիալի գյուղի ստվերային անիմացիոն ոճը, որը ոգեշնչված էր ՄԿՏ ֆիլմերից և դասական ամերիկյան նկարազարդողներից։ Squeeze-ը և Flying Bark Productions-ը անիմացիոն էին նախագիծը, իսկ առաջին սեզոնի գլխավոր մուլտիպլիկատոր Ստեֆան Ֆրանկրուենն էր։

«Ի՞նչ է, եթե…» 9-րդ սերիայի առաջին եթերաշրջանը հեռարձակվել է 2021 թվականի օգոստոսի 11-ից հոկտեմբերի 6-ը։ Նա դարձավ չորրորդ ՄԿՏ փուլի մի մասը։ Երկրորդ՝ 9 սերիաանոց եթերաշրջանը մշակման փուլում է։

Բազոլի աչք

"Բազե աչքը" սերիալի առաջին երկու դրվագների պրեմիերան կայացել է 2021 թվականի նոյեմբերի 24-ին, իսկ եզրափակիչ շարքը թողարկվել է դեկտեմբերի 22-ին։ Նախագիծը մաս է կազմում չորրորդ փուլի ՄԿՏ սերիալը ստացել է դրական արձագանքներ, քննադատները հատկապես նշել են փողոցային գործողությունների տեսարաններ եւ քիմիան գլխավոր հերոսների միջեւ։ "Էխո"-ի սերիական պատասխանը Մայա Լոպեսի/Էխո-ի մասին գտնվում է զարգացման մեջ։

Վեբ-սերիալներ

Սերիալ	Եթերաշրջան		Սերիաների քանակ	Ամսաթիվ		Գործադիր պրոդյուսեր	Ստատուս
				Պրեմիերա	Վերջաբան
WHIH Newsfront		1	5	2 հուլիս 2015	16 հուլիս 2015		Դուրս եկած
		2	5	22 ապրիլ 2016	3 մայիս 2016		Դուրս եկած
«S.H.I.E.L.D.»-ի գործակալները. Յո-յո		1	6	13 դեկտեմբեր 2016		Ջեֆ Լոեբ	Դուրս եկած

Ծանոթագրություններ

1. Waxman, Sharon (2007 թ․ հունիսի 18). «Marvel Wants to Flex Its Own Heroic Muscles as a Moviemaker». The New York Times. էջ 2. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ մարտի 31-ին. Վերցված է 2009 թ․ փետրվարի 1-ին.
2. «Marvel Decade: Kevin Feige». Marvel. Marvel Entertainment. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 9-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 30-ին.
3. «Marvel's Kevin Feige on the Future of The Avengers, Thor, Ant Man, Doctor Strange, and Captain America!». MovieWeb.com. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 9-ին. Վերցված է 2010 թ․ հոկտեմբերի 19-ին.
4. Douglas, Edward. «Exclusive: Marvel Studios Production Head Kevin Feige», SuperheroHype.com, April 26, 2010..
5. Grase, Marc (29 сентября 2008). «Paramount, Marvel extend pact». Variety. Վերցված է 2009 թ․ հունվարի 1-ին.
6. «UPDATE: Disney приобретает Marvel за $4 миллиарда». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հոկտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 26-ին.
7. Marvel Boss Kevin Feige On Phase 2
8. McClintock, Pamela (2006 թ․ ապրիլի 27). «Marvel Making Deals for Title Wave». Variety. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ մայիսի 1-ին. Վերցված է 2008 թ․ մարտի 1-ին.
9. Cairns, Bryan (2011 թ․ հոկտեմբերի 3). «Director Louis Leterrier Talks Incredible Hulk». Newsarama.com. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 23-ին. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 23-ին.
10. Juarez, Vanessa (2008 թ․ հուլիսի 26). «Comic-Con: 'Incredible Hulk' screenwriter Zak Penn discusses strife with Edward Norton». Entertainment Weekly. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 21-ին. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 26-ին.
11. Finke, Nikki (2008 թ․ հուլիսի 9). «So What Was All The Fuss About? Marvel Locks In Jon Favreau For 'Iron Man 2′». Deadline.com. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 3-ին.
12. Graser, Marc (2008 թ․ հուլիսի 15). «Theroux to write 'Iron Man' sequel». Variety. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 24-ին. Վերցված է 2008 թ․ հուլիսի 16-ին.
13. Fleming, Michael (2008 թ․ սեպտեմբերի 28). «Branagh in talks to direct Thor». Variety. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 6-ին. Վերցված է 2008 թ․ սեպտեմբերի 29-ին.
14. Kit, Borys (2008 թ․ նոյեմբերի 9). «'Captain America' recruits director». The Hollywood Reporter. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 2-ին. Վերցված է 2008 թ․ նոյեմբերի 10-ին.
15. Kit, Borys; Fernandez, Jay A. (2008 թ․ նոյեմբերի 18). «'Captain America' enlists two scribes». The Hollywood Reporter. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 6-ին. Վերցված է 2008 թ․ նոյեմբերի 19-ին.. (First paragraph; subscription required for full story.)
16. Graser, Marc (2010 թ․ ապրիլի 13). «Whedon to head Avengers». Variety. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ ապրիլի 25-ին. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 14-ին.
17. «Shane Black talks direction of Iron Man 3 and whether or not to expect more Marvel cameos!». Ain't It Cool News. 2011 թ․ մարտի 7. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 3-ին.
18. Fleming, Mike (2011 թ․ մարտի 31). «Marvel Taps Its 'Runaways' Scribe Drew Pearce To Write 'Iron Man 3′ Script». Deadline.com. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 3-ին.
19. Masters, Kim (2011 թ․ հոկտեմբերի 13). «Official: Disney's 'Lone Ranger' Sets May 31, 2013 Release Date». The Hollywood Reporter. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 9-ին. Վերցված է 2011 թ․ հոկտեմբերի 13-ին.
20. Belloni, Matthew (2011 թ․ դեկտեմբերի 24). «'Game of Thrones' Director Alan Taylor Chosen for 'Thor 2'». The Hollywood Reporter. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ դեկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 26-ին.
21. Fleming, Mike (2011 թ․ հուլիսի 1). «'Thor 2' To Be Scripted By Don Payne». Deadline.com. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 9-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 1-ին.
22. Fleming, Mike (2012 թ․ հունվարի 10). «Robert Rodat To Rewrite 'Thor 2′». Deadline.com. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 11-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 11-ին.
23. Kilday, Gregg (2012 թ․ ապրիլի 5). «'Captain America: First Avenger' Sequel Release Date Set». The Hollywood Reporter. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 28-ին. Վերցված է 2012 թ․ ապրիլի 5-ին.
24. «Russo brothers tapped for 'Captain America 2': Disney and Marvel in final negotiations with 'Community' producers to helm pic». Chicago Tribune. 2012 թ․ հունիսի 6. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 17-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 6-ին.
25. Marshall, Rick (2011 թ․ ապրիլի 14). «'Captain America' Writers Talk Sequel, Post-'Avengers' Plans, And The Marvel Movie-Verse». MTV Splash Page. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 6-ին. Վերցված է 2011 թ․ ապրիլի 14-ին.
26. James Gunn In Talks to Direct Marvel’s 'Guardians of the Galaxy' (Exclusive) — Hollywood Reporter
27. Bond, Paul (2012 թ․ մայիսի 8). «Disney's Robert Iger Says 'Avengers Age of Ultron' in the Works». The Hollywood Reporter. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 9-ին. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 8-ին.
28. ««Мстители: Эра Альтрона» выйдут в 2015 году». Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հունվարի 11-ին. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 26-ին.
29. Graser, Marc (2012 թ․ օգոստոսի 7). «Joss Whedon will return for 'The Avengers 2'». Variety. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 7-ին. Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 7-ին.
30. «Director Peyton Reed and Writer Adam McKay Join Marvel's Ant-Man».
31. All Of Your Marvel Phase 3 Questions Answered By Marvel Head Kevin Feige
32. Siegel, Lucas (2014 թ․ հոկտեմբերի 28). «Marvel Announces Black Panther, Captain Marvel, Inhumans, Avengers: Infinity War Films, Cap & Thor 3 Subtitles». Newsarama. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 28-ին.
33. Schillaci, Sophie; McClintock, Pamela (2013 թ․ հունիսի 13). «Disney Dates Musical 'Into the Woods' Opposite 'Annie' in December 2014». The Hollywood Reporter. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 14-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
34. Sony Pictures and Marvel Studios Find Their 'Spider-Man' Star and Director
35. «Очередной перезапуск «Человека-паука» нашел сценаристов». Кинопоиск. 20 июля 2015. Վերցված է 2015-ին.
36. Strom, Marc (2015 թ․ փետրվարի 10). «Marvel Studios Schedules New Release Dates for 4 Films». Marvel.com. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ փետրվարի 10-ին. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 9-ին.
37. «Black Panther: Creed filmmaker Ryan Coogler to direct Marvel film | EW.com». www.ew.com. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 12-ին.
38. Kit, Borys; Siegemund-Broka, Austin (2015 թ․ մարտի 23). «Russo Brothers to Direct 'Avengers: Infinity War' Parts 1 and 2». The Hollywood Reporter. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ մարտի 23-ին. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 23-ին.
39. Couto, Anthony (2014 թ․ փետրվարի 12). «Feige: Black Widow's Past to be Explored in Avengers 2 and Possible Solo Film». IGN. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ փետրվարի 13-ին. Վերցված է 2014 թ․ փետրվարի 13-ին.
40. Kit, Borys (2018 թ․ հուլիսի 12). «'Black Widow' Movie Finds Director in Cate Shortland (Exclusive)». The Hollywood Reporter. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հուլիսի 12-ին. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 12-ին.
41. Kroll, Justin (2018 թ․ հունվարի 10). «Marvel's Standalone 'Black Widow' Movie Gains Momentum With Jac Schaeffer Writing». Variety. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 11-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 10-ին.
42. Kit, Borys (2018 թ․ սեպտեմբերի 21). «Marvel Studios' 'The Eternals' Finds Its Director With Chloe Zhao». The Hollywood Reporter. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ սեպտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 21-ին.
43. Kit, Borys (2018 թ․ մայիսի 15). «Marvel Sets Black List Writers for 'Eternals' Movie (Exclusive)». The Hollywood Reporter. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ մայիսի 15-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 15-ին.
44. Kit, Borys (2018 թ․ հոկտեմբերի 11). «Ryan Coogler Signs on to Write and Direct 'Black Panther' Sequel (Exclusive)». The Hollywood Reporter. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 11-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 11-ին.
45. Kit, Borys; Bond, Paul (2013 թ․ մայիսի 7). «Marvel Cliffhanger: Robert Downey Jr.'s $50 Million Sequel Showdown». The Hollywood Reporter. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 10-ին. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 8-ին.
46. Littleton, Cynthia (2012 թ․ օգոստոսի 28). «ABC orders Marvel 'S.H.I.E.L.D' pilot». Variety. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 29-ին. Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 29-ին.
47. «'Marvel's Agents of S.H.I.E.L.D.' Renewed For Season 4 | News | Marvel.com». marvel.com. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 10-ին.
48. «'Marvel's Agents of S.H.I.E.L.D.' Renewed For Season 5» (ամերիկյան անգլերեն). News | Marvel.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ մայիսի 17-ին. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 12-ին.
49. McIntrye, Gina (2015 թ․ հունվարի 2). «'Agent Carter': Hayley Atwell reprises capable 1940s spy for Marvel TV show». Los Angeles Times. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ հունվարի 3-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 3-ին.
50. «Netflix Orders a Second Season of 'Marvel's Daredevil'». Marvel.com. 2015 թ․ ապրիլի 21.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
51. Couch, Aaron (2013 թ․ նոյեմբերի 12). «Melissa Rosenberg to Oversee Marvel's Jessica Jones Series for Netflix». The Hollywood Reporter. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ հունիսի 28-ին. Վերցված է 2014 թ․ փետրվարի 6-ին.
52. «Marvel's Netflix Series to Film in New York City». Marvel.com. 2014 թ․ փետրվարի 26. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ փետրվարի 26-ին. Վերցված է 2014 թ․ փետրվարի 26-ին.
53. «Marvel's Luke Cage Gets Premiere Date». TVLine. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 12-ին.
54. Spangler, Todd (2015 թ․ մարտի 31). «Netflix, Marvel Pick 'Luke Cage' Showrunner, Cheo Hodari Coker». Variety. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ մարտի 31-ին. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 31-ին.
55. «Netflix 'Iron Fist' Taps 'Dexter's Scott Buck as Showrunner». ScreenCrush. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 10-ին.
56. Otterson, Joe (2017 թ․ հուլիսի 21). «'Iron Fist' Renewed for Season 2 at Netflix». Variety. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հուլիսի 22-ին. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 21-ին.
57. «NETFLIX POSTS DAREDEVIL, JESSICA JONES, LUKE CAGE, IRON FIST & DEFENDERS INFO». Cosmic Book News. 2015 թ․ հունվարի 15. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ հունվարի 16-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 16-ին.
58. «Netflix Marvel Madness: 'The Defenders' & 'Luke Cage' - Bloody Disgusting!» (ամերիկյան անգլերեն). Bloody Disgusting!. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 23-ին.
59. Samit Sarkar (2016 թ․ ապրիլի 15). «Netflix's Defenders series will be helmed by Daredevil's showrunners» (ամերիկյան անգլերեն). Polygon. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 23-ին.
60. «The Punisher Netflix Series Confirmed». Den of Geek. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 1-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 2-ին.
61. Andreeva, Nellie (2012 թ․ հուլիսի 27). «ABC And Marvel Eying 'Avengers'-Themed TV Series». Deadline.com. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 29-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 29-ին.
62. «Герои «ЩИТа»». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 12-ին. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 2-ին.
63. «NYCC 2012: Coulson Lives in Marvel's S.H.I.E.L.D.». Marvel.com. 2012 թ․ հոկտեմբերի 13. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հոկտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2012 թ․ հոկտեմբերի 13-ին.
64. «Declassifying Marvel's Agents of S.H.I.E.L.D.: The Hub». Marvel.com. 2013 թ․ հոկտեմբերի 24. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 12-ին. Վերցված է 2013 թ․ հոկտեմբերի 24-ին.
65. «Titus Welliver Set to Return as Agent Blake in Marvel's Agents of S.H.I.E.L.D.». Marvel.com. 2013 թ․ հոկտեմբերի 10. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 12-ին. Վերցված է 2013 թ․ հոկտեմբերի 10-ին.
66. Logan, Michael (2014 թ․ սեպտեմբերի 10). «First Look: Haley Atwell's Agent Carter on Marvel's Agents of S.H.I.E.L.D.». TV Guide. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ սեպտեմբերի 10-ին. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 10-ին.
67. «First Look: Thor Star Jaimie Alexander Meets the Agents of S.H.I.E.L.D.». TV Guide. 2014 թ․ փետրվարի 10. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 12-ին. Վերցված է 2014 թ․ փետրվարի 10-ին.
68. Andreeva, Nellie (2013 թ․ սեպտեմբերի 18). «Marvel Developing 'Agent Carter' TV Series». Deadline.com. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2013 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.
69. Goldberg, Lesley (2014 թ․ հունվարի 17). «Marvel's 'Agent Carter': Hayley Atwell, Writers, Showrunners Confirmed for ABC Drama». The Hollywood Reporter. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մայիսի 10-ին. Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 18-ին.
70. White, Brett (2015 թ․ հունվարի 7). «The Howling Commandos Return In New "Agent Carter" Promo». Comic Book Resources. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 7-ին.
71. Trumbore, Dave (2014 թ․ հուլիսի 25). «Agent Carter to Feature Edwin Jarvis, aka Howard Stark's Butler and Inspiration for Tony Stark's AI». Collider. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ հուլիսի 26-ին. Վերցված է 2014 թ․ հուլիսի 25-ին.
72. Goldberg, Leslie (12 мая, 2016). «'Agent Carter' Canceled at ABC; 'Marvel's Most Wanted' Not Moving Forward». The Hollywood Reporter. Վերցված է 12 мая, 2016-ին.
73. «marvels-most-wanted-pilot-agents-of-shield-spinoff-adrianne-palicki/». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ մայիսի 22-ին. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 26-ին.
74. «ABC закрывает сразу несколько сериалов». VRgames - Компьютерные игры, кино, комиксы. 2016 թ․ մայիսի 13. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 14-ին.
75. Nellie Andreeva. «Marvel Comics 'Damage Control' Adapted As Comedy TV Series By ABC». Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
76. Frankel, Daniel (2011 թ․ մարտի 8). «Report: Marvel Developing The Inhumans». The Wrap.com. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ մարտի 9-ին. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 26-ին.
77. Faraci, Devin (2011 թ․ մարտի 7). «Marvel is Bringing The Inhumans to the Big Screen». BadassDigest.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ ապրիլի 13-ին. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 7-ին.
78. Goldbery, Matt (2014 թ․ օգոստոսի 12). «Exclusive: Marvel Moving Forward on THE INHUMANS Movie; Screenplay by Joe Robert Cole». Collider. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ օգոստոսի 12-ին. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 12-ին.
79. Anthony D'Alessandro (2016 թ․ ապրիլի 23). «Disney Officially Pulls Marvel's 'Inhumans' Off 2019 Release Schedule» (ամերիկյան անգլերեն). Deadline. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 23-ին.
80. «Charlie Cox to Star in 'Daredevil' TV Series for Marvel and Netflix». Variety. 2014 թ․ մայիսի 27. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մայիսի 27-ին. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 27-ին.
81. Andreeva, Nellie (2014 թ․ դեկտեմբերի 4). «Krysten Ritter Nabs Lead In Marvel's 'Jessica Jones'». Deadline.com. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ դեկտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 20-ին.
82. Strom, Marc (2014 թ․ դեկտեմբերի 22). «Mike Colter to Star as Luke Cage in Marvel's A.K.A. Jessica Jones». Marvel.com. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ դեկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 22-ին.
83. «Finn Jones Is Playing Marvel's Iron Fist [UPDATED]» (ամերիկյան անգլերեն). Screen Rant. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ ապրիլի 7-ին. Վերցված է 2016 թ․ փետրվարի 25-ին.
84. «Disney's Marvel and Netflix Join Forces to Develop Historic Four Series Epic plus a Miniseries Event Based on Renowned Marvel Characters». 2013 թ․ նոյեմբերի 7. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ նոյեմբերի 7-ին. Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 7-ին.
85. «Punisher Spinoff Starring Jon Bernthal in Development at Netflix». TVLine. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հունվարի 18-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 16-ին.
86. «Marvel's 'The Punisher' Spin-off Ordered by Netflix». Fortune. 2016 թ․ ապրիլի 29. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 29-ին.
87. How Daredevil Became Marvel’s Biggest Triumph Yet
88. Jon Bernthal Cast as Frank Castle in the Netflix Original Series 'Marvel’s Daredevil' | News | Marvel.com
89. «Elodie Yung Cast as Elektra in the». Marvel.com.
90. Schneider, Micheak (2010 թ․ դեկտեմբերի 17). «Screenwriter Sets Marvel Adaptation for TV». Variety. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ փետրվարի 6-ին. Վերցված է 2010 թ․ դեկտեմբերի 17-ին.
91. «Marvel's Jessica Jones will premiere on Netflix on November 20th». The Verge. Վերցված է 2015 թ․ սեպտեմբերի 10-ին.
92. «Cloak And Dagger: Marvel announces new TV series». Den of Geek. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 30-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 2-ին.

Արտաքին հղումներ

• A Marvel Cinematic Universe Timeline
• Marvel Cinematic Universe Wiki