Դաս (կենսաբանություն)

Կենսաբանական դասակարգման մեջ, դասը (լատին․՝ classis) դա՝

• Կարգաբանության աստիճան է։ Այլ հայտնի աստիճաններ են կյանք, թագավորություն, տիպ, կարգ, ընտանիք, ցեղ և տեսակ։

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Դաս (այլ կիրառումներ)

Համաձայն կենսաբանական կարգաբանության, կյանքի դասակարգվում է հետևյալ կարգաբանական խմբերի միջոցով։ Կյանքը բաժանվում է վերնաթագավորությունների, իսկ վերնաթագավորություններն առավել մանր ենթամիավորումների՝ թագավորությունների մեջ։ Տիպը ներառում է մեկ կամ մի քանի դասեր:

Դասը գտնվում է տիպի և կարգի միջև։ Ցանկացած աստիճանի համար գոյություն ունեն միջանկյալ աստիճաններ, որոնք կազմվում են ենթա- լատին․՝ sub և վերնա- լատին․՝ super նախածանցներով։ (Օրինակ՝ ենթադաս, վերնադաս)։

• Կարգաբանության միավոր, տաքսոն։ Այս դեպքում հոգնակի ձևը՝ դասեր-ն է (լատին․՝ classes)։

Օրինակներ՝ Բամբակենին և բաղրջուկը պատկանում են փիփերթազգիների (լատին․՝ Malvaceae) ընտանիքին, որը ներառվում է փիփերթածաղկավորների կարգի, վերջինս էլ իր հերթին՝ երկշաքիլավորների դասի մեջ։

Հայկական արշալուսաթիթեռը պատկանում է միջատների դասին։

Թե կարգերից որն է պատկանում այս կամ այն դասին որոշվում է տաքսոնոմիստի (կարգաբանի) կողմից։ Շատ հաճախ այդ դասակարգման գործընթացում որևէ միանշանակ կարծիք չի լինում։ Օգտագործվում են նաև՝

• գրանդդաս(լատին․՝ grandclassis)
• վերնադաս (լատին․՝ superclassis)
• ենթադաս (լատին․՝ subclassis)
• ինգրադաս (լատին․՝ infraclassis)

Դասերի անվանումները

Բույսերի և սնկերի դասերի լատիներեն անվանումներում օգտագործվում են ստանդարտիզացված վերջավորություններ։

	դաս	ենթադաս
բարձրակարգ բույսեր	-opsida	-idae
ջրիմուռներ	-phyceae	-phycidae
սնկեր	-mycetes	-mycetidae

Կարգաբանական խմբեր

Վերնաթագավորություն — Թագավորություն — Ենթաթագավորություն — Վերնատիպ/Վերնաբաժին — Տիպ/Բաժին — Ենթատիպ/Ենթաբաժին — Վերնադաս — Դաս — Ենթադաս — Ինֆրադաս — Վերնակարգ — Կարգ — Ենթակարգ — Ինֆրակարգ — Վերնաընտանիք — Ընտանիք — Ենթաընտանիք — Վերնատրիբա — Տրիբա — Ենթատրիբա — Ցեղ — Ենթացեղ — Վերնասեկցիա — Սեկցիա — Ենթասեկցիա — Շարք — Ենթաշարք — Տեսակ — Ենթատեսակ — Կենսաձև/Տարատեսակ — Ենթատարատեսակ — Ձև — Ենթաձև

Տաքսոնոմիա — Կենսաանվանական անվանակարգ

Գրականություն

• Джеффри, Чарлз. Биологическая номенклатура։ Пер. с англ. М.։ Мир, 1980. С. 16, 24—25.
• Наумов С.П. Зоология позвоночных. М.։ Просвещение, 1982. 464 с.
• Тахтаджян А.Л. Система магнолиофитов. Л.։ Наука, 1987. 439 с.
• Михайлова И.А., Бондаренко О.Б., Обручева О.П. Общая палеонтология. М.։ Изд-во МГУ, 1989. 384 с. ISBN 5-211-00434-5
• Кэрролл Р. Палеонтология и эволюция позвоночных։ В 3-х т. Т. 3. М.։ Мир, 1993. 312 с. ISBN 5-03-001819-0

Տես նաև

• Սիստեմատիկա
• Ֆիլոգենետիկա
• Կենսաբանական կարգաբանություն
• Բույսերի կարգեր
• Կենդանիների կարգեր