Փիքսար

Pixar Animation Studios (Փիքսար Էնիմեյշըն Ստուդիոս), ընկերություն, որն աշխատում է համակարգչային անիմացիայի ոլորտում։ Գտնվում է Կալիֆոռնիայում, ԱՄՆ։

Փիքսար
Տեսակ	Buena Vista Motion Pictures Group (Disney) օժանդակ ընկերություն
Հիմնադրված է	փետրվարի 3, 1986
Հիմնադիր	Էդ Կատմուլ և Alvy Ray Smith?
Վայր	Էմերիվիլ, Ալամեդա շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ
Երկիր	ԱՄՆ
Տնօրեն	Փիթ Դոքթեր
Արդյունաբերություն	ֆիլմարտադրություն
Արտադրանք	RenderMan, Marionette
Աշխատողների թիվ	1233 մարդ (հունվար 2020)[1]
Մայր ընկերություն	The Walt Disney Studios
Նախկին	Lucasfilm
Սեփականատեր	Ուոլթ Դիսնեյ ընկերություն և Սթիվ Ջոբս[2][3]
Կայք	pixar.com​(անգլ.)
Պորտալ	Պորտալ:Պիքսար
Pixar Վիքիպահեստում

Pixar ընկերությունը հիմնադրել է Ջորջ Լուկասը 1979 թվականին «Աստղային պատերազմների» հաջողությունից հետո (այդ ժամանակ ընկերությունը կոչվում էր «Computer Division» և Lucasfilm-ի ենթաբաժինն էր)։

1986 թվականին Սթիվ Ջոբսը գնեց ընկերությունը 10 միլիոն դոլարով։ Ընկերության նոր ղեկավար դարձավ Էլվի Ռեյ Սմիթը, ով առաջարկեց ընկերությունը անվանել PIxar^[4]:

2006 թվականին, երկար բանակցություններից հետո ընկերությունը 7,4 միլիարդ դոլարով գնվեց Walt Disney Pictures-ի կողմից, ինչը Սթիվ Ջոբսին դարձրեց Walt Disney-ի խոշոր բաժնետեր։

Խաղալիքների պատմություն, Ֆլիքի արկածները, Հրեշների ընկերություն և Նեմոյի որոնումները անիմացիոն լիամետրաժ ֆիլմերը բերեցին ընկերությունը մոտ 2,5 միլիարդ դոլար։ Փիքսար ընկերության անիմացիոն ֆիլմերը տարբեր տարիների արժանացել են ավելի քան 12 Օսկարի տարբեր անվանակարգերում։ Առաջինը Փիքսար ընկերությունը ստացել է 1988 թվականին «Անագե խաղալիքը» անիմացիոն ֆիլմի համար՝ «Լավագույն անիմացիոն լիամետրաժ ֆիլմ» անվանակարգում։ 2003 թվականին վերջինս համալրել է Կոնգրեսի գրադարանի Ֆիլմերի ազգային ռեեստրը՝ որպես պատմամշակութային և էսթետիկ նշանակություն ունեցող ֆիլմ։

Չնայած որ ընկերութունը հայտնի է ի շնորհիվ մուլտիպլիկացիոն ֆիլմերի, այնուամենայնիվ Փիքսարը հանդիսանում է եռաչափ գրաֆիկական առաջատար լուծումներ առաջարկող լավագույն ընկերություններից մեկը։ Մասնավորապես Փիքսարը մշակում և վաճառում է RenderMan ծրագրային ապահովումը, որը թույլ է տալիս ստեղծել բարձրորակ վիզուալ էֆեկտներով ֆոտորեալիստիկ պատկերներ, որոնք օգտագործվել են «Տիտանիկ», «Մատրիցա», «Մատանիների տիրակալ» և այլ ֆիլմերում։

Ընկերության աշխատանքներ

Լիամետրաժ անիմացիոն ֆիլմեր

№	Պրեմիերայի տարի	Հայերեն անվանում	Անգլերեն անվանում
1	1995	Խաղալիքների պատմությունը	Toy Story
2	1998	Ֆլիկի արկածները	A Bug’s Life
3	1999	Խաղալիքների պատմությունը 2	Toy Story 2
4	2001	Հրեշների ընկերությունը	Monsters, Inc.
5	2003	Նեմոյի որոնումները	Finding Nemo
6	2004	Սուպեր ընտանիքը	The Incredibles
7	2006	Ավտոները	Cars
8	2007		Ratatouille
9	2008	Վոլլի	WALL-E
10	2009	Frozen	Up
11	2010	Խաղալիքների պատմությունը․ մեծ փախուստ	Toy Story 3
12	2011	Ավտոները 2	Cars 2
13	2012	Խիզախ արքայադուստրը	Brave
14	2013	Հրեշների համալսարանը	Monsters University
15	2015	Գլուխկոտրուկ (մուլտֆիլմ)	Inside Out
16	2015	Բարի դինոզավրը	The Good Dinosaur
17	2016	Դորիի որոնումները	Finding Dory
18	2017	Ավտոները 3	Cars 3
19	2017	Կոկոյի գաղտնիքը	Coco
20	2018	Սուպեր ընտանիքը 2	The Incredibles 2
21	2019	Խաղալիքների պատմությունը 4	Toy Story 4

Կարճամետրաժ անիմացիոն ֆիլմեր

Օրիգինալ սցենարով մուլտֆիլմեր

№	Տարի	Հայերեն անվանում	Օրիգինալ անվանում	Ցուցադրվել է մուլտֆիլմի հետ
1	1984	Անդրեի և մեղու Ուոլիի արկածները	The Adventures of André and Wally B.	Խաղալիքների պատմությունը
2	1986	Լյուքսո Կրտսերը	Luxo Jr.	Խաղալիքների պատմությունը 2
3	1987	Կրկեսի աստղը	Red’s Dream	—
4	1988	Անագե խաղալիքը	Tin Toy	—
5	1989	Զիզի բիզին (մուլտֆիլմ)	Knick Knack	Նեմոյի որոնումները
6	1997	Ջերիի խաղը	Geri’s Game	Ֆլիկի արկածները
7	2006	Թռչունների մասին	For the Birds	Հրեշների ընկերությունը
8	2007	Գառնուկները (մուլտֆիլմ)	Boundin'	Սուպեր ընտանքիը
9	2008	Մարդ-նվագախումբը (մուլտֆիլմ)	One Man Band	Ավտոները
10	2009	Առևանգում (մուլտֆիլմ)	Lifted	Ռատատույ
11	2010	Պրեստո (մուլտֆիլմ)	Presto	Վոլլի
12	2011	Փոփոխական ամպամածություն	Partly Cloudy	Վեր
13	2012	Գիշեր-ցերեկ (մուլտֆիլմ)	Day & Night	Խաղալիքների պատմությունը․ մեծ փախուստ
14	2013	Լուսին (մուլտֆիլմ) (Ля Люна)	La Luna	Խիզախ արքայադուստրը
15	2013	Կապույտ հովանոց	The Blue Umbrella	Հրեշների համալսարանը
16	2014	Լավա (մուլտֆիլմ)	Lava	Գլուխկոտրուկ (մուլտֆիլմ)
17	2015	Սանջայի սուպեր խումբը	Sanjay’s Super Team	Բարի դինոզավրը
18	2016	Ավատուտ (մուլտֆիլմ)	Piper	Դորիի որոնումները

Pixar ընկերության լիամետրաժ անիմացիոն ֆիլմերի հերոսների մասին կարճամետրաժ անիմացիոն ֆիլմեր

№	Տարի	Հայերեն անվանում	Օրիգինալ անվանում	Մուլտֆիլմի հերոսը
1	2002	Մայկի նոր մեքենան	Mike’s New Car	Հրեշների ընկերությունը
2	2005	Ջեկ-Ջեկը հարձակվում է	Jack-Jack Attack	Սուպեր ընտանիքը
3	2006	Мэтр и Призрачный Свет	Mater and the Ghostlight	Ավտոները
4	2007	Քո ընկերը մուկ է	Your Friend the Rat	Ռատատույ
5	2008	BURN-E	BURN•E	Վոլլի
6	2009	Դագ․ հատուկ առաքելություն	Dug’s Special Mission	Վեր
7	2009	Ջորջ և ԷյՋեյ	George & A.J.	Վեր
8	2012	Մոր՛դուի լեգենդը	The Legend of Mor’du	Խիզախ արքայադուստրը
9	2013	Խնջույքի կենտրոնը	Party Central	Հրեշների համալսարանը
10	2015	Ռայլի առաջին ժամադրությունը	Riley’s First Date?	Գլուխկոտրուկ (մուլտֆիլմ)

Կարճամետրաժ մուլտֆիլմեր սերիաներով

«Մետրի ավտոները» / Cars Toons: Mater’s Tall Tales

(«Ավտոները» մուլտֆիլմի հերոսների հիման վրա)

№	Տարի	Հայերեն անվանում	Օրիգինալ անվանում
1	2008	Մետր․ փրկության ջոկատը	Rescue Squad Mater
2	2008	Մետր Կասկադյորը	Mater the Greater
3	2008	Էլ Մետրադոր	El Materdor
4	2008	Տոկիո մետր	Tokyo Mater
5	2009	Անհայտ օդաչու Մետր	(U.F.M.) Unidentified Flying Mater
6	2010	Մեծն ըմբիշ Մետրը	Monster Truck Mater
7	2010	Մետր Մետաղագործը	Heavy Metal Mater
8	2010	Մետրը Լուսնի վրա	Moon Mater
9	2010	Մասնավոր խուզարկու Մետրը	Mater Private Eye
10	2011	Աերո-Մետր	Air Mater
11	2012	Ժամանակի ճամփորդ Մետրը	Time Travel Mater

«Խաղալիքների պատմությունը» / Toy Story Toons

(հիմնված է համանուն մուլտֆիլմի հերոսների հիման վրա)

№	Տարի	Հայերեն անվանում	Օրիգինալ անվանում	Ցուցադրվել է մուլտֆիլմի հետ
1	2011	Հավայան արձակուրդներ	Hawaiian Vacation	Ավտոները 2
2	2011	Ձկնիկները	Small Fry	Մոտոցիկլները (ֆիլմ, 2011)
3	2012	Ուրախազավր Ռեքսը	Partysaurus Rex	Նեմոյի որոնումները

Հատուկ հեռաուստատեսային թողարկումներ

(հիմնված «Խաղալիքների պատմությունը» մուլտֆիլմի հիման վրա)

№	Տարի	Հայերեն անվանում	Օրիգինալ անվանում	Ցուցադրող հեռուստատեսային ալիք
1	2013	Խաղալիքների և սարսափների պատմությունը	Toy Story of Terror!	ABC
2	2014	Ժամանակին մոռացված խաղալիքների պատմությունը	Toy Story That Time Forgot	ABC

Ուրիշ մուլտֆիլմեր

Սկսած «Նեմոյի որոնումները» մուլտֆիլմից, Pixar ընկերությունում ստեղծեցին լրացուցիչ նյութեր, որոնք կարող էին ծառայել որպես ուսումնամեթոդական ձեռնարկներ կամ պարունակեին լրացուցիչ տեղեկություններ, որոնք կպարզեցնեիր մուլտֆիլմերի որոշ կողմերը։ Դրանք ստեղծվում էին կամ միանգամից մուլտֆիլմի DVD/Blu տարբերակի հետ կամ ցուցադրվում էին Զվարճանքների այգում։

№	Տարի	Հայերեն անվանում	Օրիգինալ անվանում	Լրացուցիչ տեղեկություն
1	1998	Դժվար է լինել բզեզ	It’s Tough to Be a Bug!	Կառուսել
2	2003	Ստորջրյա ժայռերի ուսումնասիրությունը	Exploring the Reef	«Նեմոյի որոնումները» մուլտֆիլմի DVD տարբերակի հետ
3	2004	Կրիան շփվում է Կրաշի հետ	Turtle Talk with Crush	Կառուսել
4	2005	Միստր Բացառությունը և նրա ընկերները	Mr. Incredible and Pals	«Սուպեր ընտանիքը» մուլտֆիլմի DVD տարբերակի հետ
5	2005	Անհավանական գուլպաները	The Incredible Socks	«Սուպեր ընտանիքը» մուլտֆիլմի DVD տարբերակի հետ
6	2010	Բազ Լուսատույի տեղեկամատյանը	Buzz Lightyear Mission Logs	«Խաղալիքների պատմությունը» մուլտֆիլմի DVD տարբերակի հետ

Պարգևներ և առաջադրումներ

Լիամետրաժ ֆիլմեր

Տարի	Ֆիլմի անվանում	Պարգև	Կատեգորիա	Արդյունք
1995	Խաղալիքների պատմությունը	Օսկար	Հատուկ Օսկար	Հաղթանակ
			Օսկար լավագույն երաժշտության համար	Առաջադրված
			Օսկար լավագույն երգի համար	Առաջադրված
			Օսկար լավագույն սցենարի համար	Առաջադրված
1999	Ֆլիկի արկածներ	Օսկար	Օսկար լավագույն երաժշտության համար	Առաջադրված
2000	Խաղալիքների պատմությոնը 2	Օսկար	Օսկար լավագույն երգի համար	Առաջադրված
2002	Հրեշների ընկերությունը	Օսկար	Օսկար լավագույն երգի համար	Հաղթանակ
			Օսկար լավագույն անիմացիոն լիամետրաժ ֆիլմի համար	Առաջադրված
			Օսկար լավագույն երաժշտության համար	Առաջադրված
			Օսկար լավագույն ձայնային մոնտաժի համար	Առաջադրված
2004	Նեմոյի որոնումները	Օսկար	Օսկար լավագույն անիմացիոն լիամետրաժ ֆիլմի համար	Հաղթանակ
			Օսկար լավագույն ձայնային մոնտաժի համար	Առաջադրված
			Օսկար լավագույն սցենարի համար	Առաջադրված
			Օսկար լավագույն երաժշտության համար	Առաջադրված
2005	Սուպեր ընտանիքը	Օսկար	Օսկար լավագույն անիմացիոն լիամետրաժ ֆիլմի համար	Հաղթանակ
			Օսկար լավագույն ձայնային մոնտաժի համար	Հաղթանակ
			Օսկար լավագույն ձայնի համար	Առաջադրված
			Օսկար լավագույն սցենարի համար	Առաջադրված
2006	Ավտոները	Օսկար	Օսկար լավագույն անիմացիոն լիամետրաժ ֆիլմի համար	Առաջադրված
			Օսկար լավագույն երգի համար	Առաջադրված
2008	Ռատատույ	Օսկար	Օսկար լավագույն անիմացիոն լիամետրաժ ֆիլմի համար	Հաղթանակ
			Օսկար լավագույն երաժշտության համար	Առաջադրված
			Օսկար լավագույն սցենարի համար	Առաջադրված
			Օսկար լավագույն ձայնի համար	Առաջադրված
			Օսկար լավագույն ձայնային մոնտաժի համար	Առաջադրված
2009	Վոլլի	Օսկար	Օսկար լավագույն անիմացիոն լիամետրաժ ֆիլմի համար	Հաղթանակ
			Օսկար լավագույն երաժշտության համար	Առաջադրված
			Օսկար լավագույն սցենարի համար	Առաջադրված
			Օսկար լավագույն ձայնի համար	Առաջադրված
			Օսկար լավագույն ձայնային մոնտաժի համար	Առաջադրված
			Օսկար լավագույն երգի համար	Առաջադրված
2010	Վեր	Օսկար	Օսկար լավագույն անիմացիոն լիամետրաժ ֆիլմի համար	Հաղթանակ
			Օսկար լավագույն ֆիլմի համար[5]	Առաջադրված
			Օսկար լավագույն երաժշտության համար	Հաղթանակ
			Օսկար լավագույն սցենարի համար	Առաջադրված
			Օսկար լավագույն ձայնի համար	Առաջադրված
			Օսկար լավագույն ձայնային մոնտաժի համար	Առաջադրված
2011	Խաղալիքների պատմությունը․ մեծ փախուստ	Օսկար	Օսկար լավագույն անիմացիոն լիամետրաժ ֆիլմի համար	Հաղթանակ
			Օսկար լավագույն երգի համար	Հաղթանակ
2013	Խիզախ արքայադուստրը	Օսկար	Օսկար լավագույն անիմացիոն լիամետրաժ ֆիլմի համար	Հաղթանակ
2015	Գլուխկոտրուկ (մուլտֆիլմ)	Օսկար	Օսկար լավագույն անիմացիոն լիամետրաժ ֆիլմի համար	Հաղթանակ
			Օսկար լավագույն սցենարի համար	Առաջադրված

Կարճամետրաժ ֆիլմեր

Տարի	Ֆիլմի անվանում	Պարգև	Կատեգորիա	Արդյունք
1987	Լյուքսո Կրտսերը	Օսկար	Օսկար լավագույն անիմացիոն կարժամետրաժ ֆիլմի համար	Առաջադրված
1989	Անագե խաղալիքը	Օսկար	Օսկար լավագույն անիմացիոն կարժամետրաժ ֆիլմի համար	Հաղթանակ
1998	Ջերիի խաղը	Օսկար	Օսկար լավագույն անիմացիոն կարժամետրաժ ֆիլմի համար	Հաղթանակ
2002	Թռչունների մասին	Օսկար	Օսկար լավագույն անիմացիոն կարժամետրաժ ֆիլմի համար	Հաղթանակ
2003	Մայկի նոր մեքենան	Օսկար	Օսկար լավագույն անիմացիոն կարժամետրաժ ֆիլմի համար	Առաջադրված
2004	Գառնուկները (մուլտֆիլմ)	Օսկար	Օսկար լավագույն անիմացիոն կարժամետրաժ ֆիլմի համար	Առաջադրված
2006	Մարդ-նվագախումբը (մուլտֆիլմ)	Օսկար	Օսկար լավագույն անիմացիոն կարժամետրաժ ֆիլմի համար	Առաջադրված
2007	Առևանգում (մուլտֆիլմ)	Օսկար	Օսկար լավագույն անիմացիոն կարժամետրաժ ֆիլմի համար	Առաջադրված
2009	Պրեստո (մուլտֆիլմ)	Օսկար	Օսկար լավագույն անիմացիոն կարժամետրաժ ֆիլմի համար	Առաջադրված
2011	Գիշեր-ցերեկ (մուլտֆիլմ)	Օսկար	Օսկար լավագույն անիմացիոն կարժամետրաժ ֆիլմի համար	Առաջադրված
2012	Լուսին (մուլտֆիլմ)	Օսկար	Օսկար լավագույն անիմացիոն կարժամետրաժ ֆիլմի համար	Առաջադրված
		Օսկար	Օսկար լավագույն անիմացիոն կարժամետրաժ ֆիլմի համար	Առաջադրված

Գրականություն

• Эд Кэтмелл, Эми Уоллес Корпорация гениев: Как управлять командой творческих людей = Creativity, Inc. Overcoming The Unseen Forces That Stand In The Way Of True Inspiration. — М.: Альпина Паблишер, 2014. — 343 с. — ISBN 978-5-9614-4820-7
• Дэвид Прайс Магия Pixar = The Pixar Touch. The Making of a Company. — Манн, Иванов и Фербер, 2012. — 368 с. — ISBN 978-5-91657-278-0
• Negroni J. The Pixar Theory. — SlimBooks, Inc., 2015. — 104 p.