Պեմզաշեն

Պեմզաշեն, գյուղ Հայաստանի Շիրակի մարզի Արթիկ համայնքում^[3]։

Գյուղ
Պեմզաշեն
Պեմզաշեն գյուղի համայնապատկերը, 2013թ․
Երկիր	Հայաստան
Մարզ	ՇիրակիՇիրակի մարզ|Շիրակ
Համայնք	Արթիկ (համայնք) | Արթիկ համայնք
Հիմնադրված է	1831 թ.
Մակերես	23 կմ²
ԲԾՄ	1780 մ
Պաշտոնական լեզու	հայերեն
Բնակչություն	3322[1] մարդ (2012)
Ազգային կազմ	հայեր
Ժամային գոտի	UTC+4
Հեռախոսային կոդ	+374 244[2]
Փոստային ինդեքս	3020
Պեմզաշեն (Հայաստան)
Պեմզաշեն Վիքիպահեստում

Անվանում

Նախկինում կոչվել է Մահմուդջուղ, Կարմիրքենդ^[4]։ 1940 թվականի մարտի 2-ին գյուղը վերանվանվել է Պեմզաշեն^[5]։

Աշխարհագրություն

Բնակավայրը տեղակայված է Արագած լեռան արևմտյան ստորոտում և ծովի մակարդակից բարձր է 1780 մ^[6]։

Գյուղը համայնքային կենտրոն Արթիկ քաղաքից հեռու է 6․2 կմ դեպի հարավ-արևմուտք, իսկ մարզկենտրոն Գյումրի քաղաքից հեռու է 26 կմ դեպի հարավ-արևելք^[6]։

Պատմություն

Պատմամշակութային հուշարձաններ

Հիմնական հոդված՝ Պեմզաշենի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Շիրակի մարզ)

2002 թվականին Պեմզաշենում գտնվող թվով 45 միավոր հուշարձան, որոնք թվագրվում են մ․թ․ա․ 2-րդ հազարամյակից մինչև մ․թ․ 20-րդ դար և ներառված են պետության կողմից պաշտպանվող հուշարձանների ցանկում^[7]։

Բնակչություն

Ըստ Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքների՝ Պեմզաշենի մշտական բնակչությունը կազմել է 3244, առկա բնակչությունը՝ 3218 մարդ^[8]։ Նախնիների մի մասը 1829-1831 թթ.-ին գաղթել են Արևմտյան Հայաստանի Ալաշկերտի, Բասենի, Մուշի և այլ շրջաններից^[5]։

Պեմզաշենի բնակչության փոփոխությունը ժամանակի ընթացքում՝ ստորև^[9].

Տարի	1831	1873	1897	1926	1939	1959	1989	2001	2011
Բնակիչ	191	1019[10]	1496	1331	1757	3599	3384	2862	3244[8]

Տնտեսություն

Բնակչությունը զբաղվում է բնական շինանյութերի հանույթով, ծխախոտագործությամբ և կերային կուլտուրաների մշակությամբ։

Օգտակար հանածոներ

Պեմզաշենն ունի վարդագույն և կարմիր տուֆի, պեմզայի պաշարներ, որոնք արդյունահանվում են։

Պատկերասրահ

• 
  «Պեմզաշեն» եկեղեցի^[11]
• 
  Առաքելոց վանք
• 
  Պեմզաշենի Մակարավանք
• 
  Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի

Տես նաև

• Պեմզաշենի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Շիրակի մարզ)

Ծանոթագրություններ

1. ԱՎԾ տվյալներ
2. http://www.cfoa.am/HTML/option/7.htm(չաշխատող+հղում)
3. Արթիկ համայնքի մասին տեղեկություններ Շիրակի մարզպետարանի կայքում, (արխիվացված 14․11․2022թ․)։
4. admina (2023 թ․ սեպտեմբերի 8). «Պեմզաշեն ավանի բնակչությունը 1831-1931 թվականներին. Արթիկի շրջան». Aniarc (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2024 թ․ հունվարի 14-ին.
5. «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ. 4, էջ 324
6. Պեմզաշեն գյուղի մասին տեղեկություններ Շիրակի մարզպետարանի կայքում, (արխիվացված 14․11․2022թ․)։
7. Հայաստանի կառավարության որոշում N 2170, 9 սեպտեմբերի 2004 թվական։
8. 2011 թ Հայաստանի մարդահամարի արդյունքները
9. «Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 166» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014 թ․ սեպտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2014 Մայիսի 8-ին.
10. Զավեն Կորկոտյան, «Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931)»
11. hushardzantest. «ՊԵՄԶԱՇԵՆԻ ԵՌԱԽՈՐԱՆ ԵԿԵՂԵՑԻ». Պատմամշակութային արգելոց-թանգարանների և պատմական միջավայրի պահպանության ծառայության. Վերցված է 2024-01-14-ին.

Արտաքին հղումներ

• Պեմզաշենի եկեղեցական համալիր Արխիվացված 2010-11-10 Wayback Machine