Նագոյա

Նագոյա (ճապ.՝ 名古屋市, Նագոյա-սի, բառացիորեն «անվանական հին տուն»^[1]), կառավարության հրամանով որոշված քաղաք, Ճապոնիայի բնակչության թվով չորրորդ խոշոր քաղաքը։ Ճապոնիայի խոշորագույն նավահանգիստներից մեկը, Այտի պրեֆեկտուրայի վարչական կենտրոնը։ Տոկայ տնտեսական շրջանի կենտրոնը։ Նավահանգստի տարեկան բեռնաշրջանառությունը կազմում է 110 մլն տոննա։ 2005 թվականին Նագոյան ընդունել է Էքսպո միջազգային ցուցահանդեսը։ Քաղաքի մակերեսը կազմում է 326,43 կմ², բնակչությունը՝ 2 275 171 մարդ (2014 թվականի հունիսի 1-ի դրությամբ), բնակչության խտությունը կազմում է 6969,86 մարդ/կմ³:

Քաղաք
Նագոյա
ճապ.՝ 名古屋市
Դրոշ Զինանշան
Երկիր	Ճապոնիա
Ենթարկում	Վարչական կենտրոն
Համայնք	Այչի
Ներքին բաժանում	Chikusa-ku?, Higashi-ku?, Kita-ku?, Nishi-ku?, Նակամուրա կու, Naka-ku?, Showa-ku?, Mizuho-ku?, Atsuta-ku?, Nakagawa-ku?, Minato-ku?, Minami-ku?, Moriyama-ku?, Midori-ku?, Meito-ku? և Tenpaku-ku?
Քաղաքապետ	Տակասի Կավամուրա
Հիմնադրված է	հոկտեմբերի 1, 1889 թ.
Մակերես	326,430 կմ²
Կլիմայի տեսակ	չափավոր
Բնակչություն	2 275 171 մարդ (2014)
Խտություն	6969,86 մարդ/կմ²
Ժամային գոտի	UTC+9
Հեռախոսային կոդ	+81 52
Փոստային դասիչ	23100-2
Պաշտոնական կայք	city.nagoya.jp
Նագոյա (Ճապոնիա)
Նագոյա Վիքիպահեստում

Ընդհանուր տեղեկատվություն

Նագոյան Ճապոնիայի բնակչության թվով չորրորդ քաղաքն է Տոկիոյից, Յոկոհամայից և Օսակայից հետո։ Արևմուտքում ճապոնական հին մայրաքաղաք Կիոտոյի և արևելքում ժամանակակից Տոկիո մայրաքաղաքի միջև իր միջանկյալ դիրքի շնորհիվ այն երբեմն անվանում են Տյուկյո (ճապ.՝ 中京 «միջանկյալ մայրաքաղաք»)։

Նագոյան համարվում է երկրի և Տյուբու տարածաշրջանի կարևոր առևտրա-արդյունաբերական կենտրոն, որտեղ հատվում են Արևմտյան և Արևելյան Ճապոնիայի կարևոր տրանսպորտային ճանապարհները։

17-րդ դարից քաղաքը կատարում էր Օվարի պատմական նահանգի կենտրոնի դեր և եղել է Տոկուգավա սամուրայական տոհմի (ճապոնական սյոգունների բարեկամներ) դինաստիայի գլխավոր նստավայրը։

Քաղաքի խորհրդանիշներ

Նագոյա քաղաքի խորհրդանիշը 八 («ութ») հիերոգլիֆն է, որը վերցված է շրջանակի մեջ։ Դա Օվարի նահանգի Տոկուգավա դինաստիայի հնագույն խորհրդանիշն է։ Ճապոնական դիցաբանության մեջ ութ թիվը խորհրդանշում է անվերջությունը, այդ պատճառով խորհրդանշանը ցուցադրում է Նագոյա քաղաքի անվերջ զարգացումն ու բարգավաճումը։ Խորհրդանշանը հաստատվել է 1907 թվականի հոկտեմբերին։

Աշխարհագրություն

Նագոյա քաղաքի համայնապատկերը «Միդլենդ սկվեր» երկնաքերից:

Նագոյա քաղաքը գտնվում է Հոնսյու կղզու կենտրոնական հատվածում, Օվարի նահանգի Մինո հովտում։ Քաղաքի հարավն ողողվում է Իսե ծոցի ջրերով։ Նագոյայի մակերեսը կազմում է 326,45 կմ²^[2]։

Քաղաքի միջով անցնում են երկու խոշոր գետեր, որոնք ուղղված են դեպի հարավ՝ Սյոնայ գետը հյուսիսից և Տեմպակու գետը՝ արևելքից։ Երկու գետերն էլ թափվում են Իսե ծոցը։

Նագոյա քաղաքի ռելիեֆը պայմանականորեն կարելի է բաժանել երեք գոտու՝ արևելյան ժայռեր, կենտրոնական սարահարթ և հյուսիսի, արևմուտքի և հարավի ալյուվիալ հովիտներ։

Քաղաքի կլիման համարվում է չափավոր, սակայն ամռանը միջին խոնավությունը կազմում է ավելի քան 70 %, ինչը քաղաքը դարձնում է տոթ, իսկ ձմռանը հյուսիս-արևմուտքից փչում է ուժեղ սառը քամի՝ դարձնելով այն տարածաշրջանի ամենացուրտ վայրերից մեկը։ 2006 թվականին օդի միջին ջերմաստիճանը կազմել է 15,9 °C, ամենաբարձրը՝ 37,5 °C, ամենացածրը՝ -3,7 °C^[2]:

Ջերմաստիճանի և տեղումների տարեկան միջին ցուցանիշները Նագոյա
Ամիս	հունվ	փետ	մարտ	ապր	մայ	հուն	հուլ	օգոս	սեպ	հոկ	նոյ	դեկ	տարին
բացարձակ առավելագույնը (°C)	21,0	22,6	25,0	30,3	34,8	35,8	38,5	39,8	38,0	32,7	25,5	21,3	39,8
միջին առավելագույնը (°C)	9,0	10,1	13,8	19,9	24,1	27,2	30,9	32,8	28,7	22,8	17,0	11,6	20,7
միջին ջերմաստիճանը (°C)	4,5	5,2	8,7	14,4	18,9	22,7	26,4	27,8	24,1	18,1	12,2	7,0	15,8
միջին նվազագույնը (°C)	0,6	0,9	3,9	9,4	14,4	19,0	23,0	24,3	20,5	14,0	7,9	2,9	11,7
բացարձակ նվազագույնը (°C)	−7,0	−6,2	−4,6	−0,6	4,6	9,3	14,4	14,4	9,9	4,1	−1,2	−6,0	−7,0
տեղումների քանակը (մմ)	49	66	122	122	157	197	206	127	235	130	83	46	1540
Աղբյուր՝ «Եղանակ և կլիմա»

Նագոյան գտնվում է թայֆունների ճանապարհին, որոնք անցնում են Ճապոնական կղզեխմբի միջով։ Սակայն 1980-ական թվականներից դրանց հաճախակիությունը նվազել է։ Ամենաավերիչ թայֆունն անցել է քաղաքի վրայով 1959 թվականի սեպտեմբերի 26-ին, որի արդյունքում զոհվել է 1851 մարդ<ref name="nagoya00012941"/:

Տնտեսություն

Նագոյա քաղաքում զարգացած է մեքենաշինությունը (Mori Seiki), մետալուրգիան, քիմիական, նավթարդյունաբերական, տեքստիլ, թեթև արդյունաբերությունը։

Գործում է Կենտրոնական Ճապոնական առևտրային բորսան։

Վարչական բաժանում

Վարչականորեն Նագոյան բաժանվում է 16 շրջանների (կու)` Նակա-կու, Կիտա-կու, Մինամի-կու, Նիսի-կու, Հիգասի-կու, Տիկուսա-կու, Նակամուրա-կու, Մեյտո-կու, Նակագավա-կու, Միդորի-կու, Տեմպակու-կու, Միձուհո-կու, Ացուտա-կու, Մինատո-կու և Սյովա-կու։

Քաղաքապետը Տակասի Կավամուրան է ( ճապ.՝ 河村たかし):

Քույր-քաղաքներ

• Լոս Անջելես, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ (1959 թվականի ապրիլի 1-ից),
• Մեխիկո, Մեքսիկա (1978 թվականի փետրվարի 16-ից),
• Նանկին, Չինաստան (1978 թվականի դեկտեմբերի 21-ից),
• Սիդնեյ, Ավստրալիա (1980 թվականի սեպտեմբերի 16-ից),
• Թուրին, Իտալիա (2005 թվականի մայիսի 27-ից)։

Ծանոթագրություններ

1. Также известны старые равнозначные написания: 那古屋 и 名護屋.
2. «Статистические данные с сайта города Нагоя». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ մարտի 14-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 17-ին.

Արտաքին հղումներ

• Պաշտոնական կայքը (ճապոներեն)
• Ճապոնական Նագոյա քաղաքը 10 հազար դոլար է տրամադրել Գյումրիի երաժշտական դպրոցին

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Նագոյա» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 8, էջ 139)։