Կազինո Ռոյալ (վեպ)

«Կազինո Ռոյալ» (անգլ.՝ Casino Royale), բրիտանական հետախուզության գործակալ Ջեյմս Բոնդի մասին պատմող անգլիացի գրող Յան Ֆլեմինգի վեպը։ Առաջին անգամ հրատարակվել է 1953 թվականի ապրիլի 13-ին Jonathan Cape հրատարակչությունում։

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Կազինո Ռոյալ (այլ կիրառումներ)

Կազինո Ռոյալ անգլ.՝ Casino Royale
Կազինո Ռոյալ վեպի առաջին հրատարակության շապիկը
Հեղինակ	Յան Ֆլեմինգ
Տեսակ	գրական ստեղծագործություն
Ժանր	լրտեսական վեպ և քրեական վեպ
Բնօրինակ լեզու	անգլերեն
Կերպար(ներ)	Ջեյմս Բոնդ, Վեսպեր Լինդ, Ֆելիքս Լեյթեր, Մ և Ռենե Մատիս
Նկարագրում է	Royale-les-Eaux?
Շարք	Ջեյմս Բոնդ
Հաջորդ	Ապրիր և թող մյուսներին մեռնել
Երկիր	Միացյալ Թագավորություն
Հրատարակիչ	Jonathan Cape
Հրատարակման տարեթիվ	ապրիլի 13, 1953
Թվային տարբերակ	fadedpage.com/showbook.php?pid=20151102

Վեպի կառուցվածք

Վեպը բաժանված է 27 գլխի։ Պատմվում է երրորդ դեմքով՝ հեղինակի կողմից։

Դիպաշար (սյուժե)

Վեպի գործողությունները տեղի են ունենում ֆրանսիական մտացածին Ռոյալ-լեզ-Օ քաղաքում՝ Դյեպի մոտ։

Խորհրդային լրտես Լե Շիֆրը (նույն ինքը պարոն Նամբեր) անհաջող ներդրումների արդյունքում կորցնում է ունեցվածքի մեծ մասը։ Որպեսզի վերադարձնի փողերը, Ռոյալ-լեզ-Օ քաղաքի կազինոյում (խաղատանը) կազմակերպում է բակկարայի մրցաշար։ Նրան սնանկացնելու մտադրությամբ բրիտանական հետախուզությունն այնտեղ է ուղարկում իր գործակալ Ջեյմս Բոնդին։ Ռոյալ-լեզ-Օում Բոնդը հանդիպում է իր կապավոր Ռենե Մատիսի հետ, որն էլ նրան ծանոթացնում է Վեսպեր Լինդի հետ։

Խաղի ընթացքում Բոնդը տանուլ է տալիս իր բոլոր միջոցները, բայց օգնության է հասնում է ԿՀՎ գործակալ Ֆելիքս Լեյթերը՝ պարտքով տալով խոշոր գումար։ Մրցաշարի վերջում Բոնդը հաղթում է և Լե Շիֆրից վերցնում բոլոր փողերը։ Վեսպերի հետ նա իր հաղթանակն է տոնում ռեստորանում։ Հանկարծակի Վեսպերը հեռանում է՝ գրություն ստանալով Մատիսից։ Դավադրություն նկատելով՝ Բոնդը նրա հետևից դուրս է գալիս փողոց, որտեղ ականատես է լինում Վեսպերի առևանգմանը։ Նրա հետապնդում է առևանգիչներին, բայց ավտովթար է տեղի ունենում։ Փողերի տեղն իմանալու նպատակով Լե Շիֆրը լլկում է Բոնդին։ Հանկարծակի հայտնվում է ՄԱՀԼ-ի (ռուս.՝ СМЕРШ -Смерть шпионам) գործակալը և սպանում Լե Շիֆրին։

Մի քանի օր անց Բոնդն ուշքի է գալիս հիվանդանոցում։ Նրան այցելում են սկզբում Մատիսը, հետո Վեսպերը՝ վերականգնելով առևանգման երեկոյի և հաջորդող օրերի պատկերը։ Բոնդն ամուսնության առաջարկություն է անում Վեսպերին։ Չորս շաբաթ անց Բոնդը վերջնականապես կազդուրվում է և սիրեցյալի հետ մեկնում է հանգստի։ Բայց Վեսպերն իրեն տարօրինակ է պահում, կատարում է տարօրինակ հեռախոսազանգեր, նրան թվում է՝ ամենու հետևում են իրեն։ Վերջնականապես նա ինքնասպանություն է գործում՝ մահից առաջ գրված նամակում Բոնդին խոստովանելով, որ ինքը եղել է կրկնակի գործակալ՝ աշխատելով թե՛ ՄԻ-6-ում, թե՛ խորհրդային հետախուզությունում։

Կերպարներ

• Ջեյմս Բոնդ — բրիտանական հետախուզության գործակալ (գործակալ 007)։
• Լե Շիֆրի (ֆր.՝ Le Chiffre) — խորհրդային լրտես, Էլզասի աշխատավորների արհմիության ղեկավար։
• Վեսպեր Լինդ (անգլ.՝ Vesper Lynd) — Բոնդի սիրեցյալը (գործակալ 3030)՝ ՄԱՀԼ

Ռենե Մատիս (ֆր.՝ René Mathis) — Երկրորդ Բյուրոյի աշխատակից, Բոնդի կապավորը

• Ֆելիքս Լեյթեր (անգլ.՝ Felix Leiter) — ԿՀՎ գործակալ։
• Մ — բրիտանական հետախուզության ղեկավարը։

Հրատարակումներ

Վեպը կոշտ կազմով լույս տեսավ 1953 թվականի ապրիլի 13-ին Jonathan Cape հրատակչությունում։ Գիրքն արժեր 10 ցենտ 6 պենս^[1][2]։ Առաջին հրատարակության շապիկը նկարազարդված էր հենց Ֆլեմինգի կողմից^[3]։ Առաջին թողարկումը կազմում էր ընդամենը 4728 հատ տպաքանակ և վաճառավեց մեկ ամսից էլ քիչ ժամանակում^[3]։ 1954 թվականի մայիսին լույս տեսավ վեպի երկրորդ թողարկումը (8000 հատ)^[4]։ ԱՄՆ-ում վեպը լույս տեսավ 1954 թվականի մարտի 23-ին, բայց պահանջարկ չունեցավ. հրատարակման տարում վաճառվեց մոտավորապես 4000 օրինակ^[5]։ 1955 թվականին American Popular Library հրատարակչությունը վերահրատարակեց վեպը՝ փափուկ կազմով, «Դուք խնդրել էիք սրա մասին» (անգլ.՝ You Asked For It)^[6] խորագրով։ Վեպի այս տարբերակում գործակալ 007-ի անունը Ջիմի էր^[7]։

Բնօրինակ լեզվով

1. Casino Royale, London, «Jonathan Cape», 1953 — 213, էջեր 213 — 213 էջ. — 4728 հատ։ (առաջին հրատարակություն)
2. Casino Royale, «Macmillan Publishing Company», 1954, ISBN 9-99740-718-0։ (առաջին հրատարակություն)

Էկրանավորում

1954

1954 թվականին CBS-ը Յան Ֆլեմինգին վճարեց 1000 դոլար^[8], որպեսզի հարմարեցնի վեպը Climax! հեռուստանովելի մեկժամյա սերիայի համար։ Սերիան ցուցադրվեց 1954 թվականի հոկտեմբերի 21-ին^[9]. 007 գործակալը դերակատարն էր Բարի Նելսոնը, Լե Շիֆրինը՝ Պետեր Լոտտեն^[10]։ Ի տարբերություն գրքի՝ այստեղ Բոնդն աշխատում էր ոչ թե ՄԻ-6-ում, այլ ամերիկյան հետախուզությունում, Քլերենս Լեյթերն անգլիացի էր՝ անգլիական հետախուզության S կենտրոնի գործակալ։ Ռենե Մատիսը՝ որպես կերպար, բացակայում էր, իսկ նրա ազգանունը տրված էր Բոնդի սիրեցյալին՝ Վալերի Մատիսին (վերջինիս դերակատարն էր հայտնի հոլիվուդյան դերասանուհի Լինդա Քրիստիանը)^[11][12]։

1967

1958 թվականի մարտին Յան Ֆլեմինգը վեպի էկրանավորման իրավունքները 6000 դոլարով վաճառեց պրոդյուսեր Գրեգորի Ռատոֆին^[10]։ Ռատոֆի մահից հետո պրոդյուսեր Չարլզ Ֆելդոնին դուր եկավ գաղափարը, և նա հասավ գրքի էկրանավորման իրավունքը ստանալուն^[13]։ 1967 թվականին վարձույթում հայտնվեց գրքի մոտիվներով սատիրիկ կատակերգությունը։ Ջեյմս Բոնդի դերակատարն էր Դևիդ Նիվենը։ Ֆիլմում նաև նկարահանվեցին Փիթեր Սելլերսը, Ուրսուլա Անդրեսը, Օրսոն Ուելսը և Վուդի Ալենը^[14]։

2006

Հիմնական հոդված՝ Կազինո Ռոյալ (ֆիլմ, 2006)

Ծանոթագրություններ

1. Lycett, էջ 244
2. «Ian Fleming Bibliography» (անգլերեն). Goldeneye Rare Books. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 4-ին.
3. «The great Bond cover up» (անգլերեն). Guardian. 2008 թ․ մայիսի 8. Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 4-ին.
4. Lindner, էջ 14
5. Benson, էջ 8
6. Pfeiffer & Worrall, էջ 204
7. Benson, էջ 9
8. Black, էջ 14
9. Britton, էջ 30
10. Benson, էջ 11
11. Black, էջ 101
12. Benson, էջ 7
13. Barnes & Hearn, էջ 56
14. «Casino Royale (1967)» (անգլերեն). MGM. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 4-ին.

Գրականություն

1. Barnes, Alan; Hearn, Marcus, Kiss Kiss Bang! Bang!: the Unofficial James Bond Film Companion, 2001, ISBN 978-0-7134-8182-2։
2. Benson, Raymond, The James Bond Bedside Companion, 1988, ISBN 978-1-8528-3233-9։
3. Black, Jeremy, The Politics of James Bond: from Fleming's Novel to the Big Screen, 2005, ISBN 978-0-8032-6240-9։
4. Britton, Wesley Alan, Spy television, 2004, ISBN 978-0-275-98163-1։>
5. Lindner, Christoph, The James Bond Phenomenon: A Critical Reader, 2009, ISBN 978-0-7190-6541-5։
6. Lycett, Andrew, Ian Fleming, 1996, ISBN 978-1-85799-783-5։
7. Pfeiffer, Lee; Worrall, Dave, The Essential Bond, 1998, ISBN 978-0-7522-2477-0։

Արտաքին հղումներ

Վիքիքաղվածքն ունի քաղվածքների հավաքածու, որոնք վերաբերում են

Կազինո Ռոյալ (վեպ) հոդվածին

• «Կազինո Ռոյալ» վեպը Յան Ֆլեմինգի պաշտոնական կայքէջում(անգլ.)
• «Կազինո Ռոյալ» վեպը fadedpage.com կայքում
• Կազինո Ռոյալ (1954, Climax!)(անգլ.) ֆիլմը Internet Movie Database կայքում
• Կազինո Ռոյալ (1967)(անգլ.) ֆիլմը Internet Movie Database կայքում
• Կազինո Ռոյալ (2006)(անգլ.) ֆիլմը Internet Movie Database կայքում