Շառլ Էդուար լը Ժաներե (ֆր.՝ Charles-Édouard Jeanneret, հոկտեմբերի 6, 1887[6][7][8][…], Լե Շո դե Ֆոն, Նևշատել, Շվեյցարիա[1][2][3] - օգոստոսի 27, 1965[7][9][8][…], Ռոկբրյուն Կապ Մարտեն, Ծովափնյա Ալպեր, Ֆրանսիա[2][3]), առավել հայտնի որպես Լը Կորբյուզիե (Le Corbusier), ֆրանսիացի նշանավոր ճարտարապետ՝ ծագումով Շվեյցարիայից, մոդեռնիզմի ռահվիրա, ինտերնացիոնալ ոճի ճարտարապետության ներկայացուցիչ, նկարիչ և դիզայներ։
| Շառլ Էդուար լը Կորբյուզիե ֆր.՝ Le Corbusier | |
|---|---|
 1933 թ. | |
| Ի ծնե | Շառլ Էդուար Ժաներե-Գրի |
| Ծնվել է | հոկտեմբերի 6, 1887 |
| Ծննդավայր | Լե Շո դե Ֆոն, Նևշատել, Շվեյցարիա[1][2][3] |
| Մահացել է | օգոստոսի 27, 1965 |
| Վախճանի վայր | Ռոկեբրյուն-Կապ-Մարտեն, Ֆրանսիա |
| Ազգություն |  Ֆրանսիա |
| Ոճ(եր) | ինտեռնացինալ |
| Ճյուղ(եր) | ճարտարապետություն, նկարչություն, դիզայն |
| Գործունեություն | ճարտարապետ, դիզայներ, նկարիչ |
| Ուշագրավ աշխատանքներ | Notre Dame du Haut?, Villa Savoye?, Unité d'habitation?, Radiant City? և Tsentrosoyuz building? |
| Պարգևներ | |
| Անդամություն | Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Արգենտինայի գեղարվեստի ազգային ակադեմիա, Congrès International d'Architecture Moderne? և Գեղարվեստի ակադեմիա |
 Le Corbusier Վիքիպահեստում | |
.jpg)
Կենսագրություն
Շառլ-Էդուար Ժաներեն ծնվել է Ֆրանսիային սահմանակից շվեյցարական Լա Շո դը Ֆոն փոքրիկ քաղաքում։ Հայրը տեղի ժամացույցի գործարանի վարպետ էր, մայրը՝ երաժշտության (դաշնամուրի) ուսուցչուհի։
Շառլը սովորել է ծննդավայրի արվեստի դպրոցում, որտեղ կերպարվեստի և ճարտարապետության ուսուցիչները կողմնորոշել են նրան՝ խորանալու ճարտարապետության մեջ։ Ուսումնառությունն ավարտելով՝ աշխատել է ճարտարապետներ Յո. Հոֆմանի (Վիեննա, 1907), Օ. Պերեի (Փարիզ, 1908-1910) և Պ. Բերենսի (Բեռլին, 1910-1911) արվեստանոցներում։ 1917 թվականից ապրել է Փարիզում։ 1930 թվականին դարձել է Ֆրանսիայի քաղաքացի։
Նկարիչ Ա. Օզանֆանի հետ մշակել է պուրիզմի տեսությունը (1918)։ Իր տեսակետներն առաջին անգամ հրապարակել է «Լը էսպրի Նուվո» («L’Esprit Nouveau», 1920-1925) հանդեսի հոդվածում։
Նպատակադրվելով հնարավորինս լավ կենցաղային պայմաններ ապահովել գերբնակեցված քաղաքներում ապրող մարդկանց համար՝ Լը Կորբյուզիեն մտահղացել է ճարտարապետական ազատ կաղապարների (ֆորմաների), ուժեղացված բետոնի լայնորեն կիրառմամբ շինությունների կառուցումը, միաժամանակ մեծ ուշադրություն է նվիրել քաղաքների պլանավորմանը։
Շուրջ հինգ տասնամյակ ձգված իր ստեղծագործական գործունեության ընթացքում նա նախագծել է դիզայնով ու հարմարավետությամբ աչքի ընկնող բազմաթիվ շինություններ, որոնք կառուցվել են Եվրոպայում, Ճապոնիայում, Հնդկաստանում, Հարավային և Հյուսիսային Ամերիկաներում։ Հնդկաստանում նա պատրաստել է Չանդիգար քաղաքի գլխավոր հատակագիծը, բացի այդ՝ նախագծել է այդ քաղաքի մի շարք վարչական շենքեր։
Լը Կորբյուզիեի ողջ ստեղծագործությունը նոր խոսք է ճարտարապետության ասպարեզում։ Եվ պատահական չէ, որ նա Ժամանակակից ճարտարապետության միջազգային կոնգրեսի (Congrès International d'Architecture Modern) (CIAM) հիմնադիր անդամ էր։
2016 թվականի հուլիսի 17-ին աշխարհի յոթ երկրներում նշանավոր ճարտարապետի իրականացրած տասնյոթ նախագծեր ընդգրկվել են ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի «Համաշխարհային ժառանգության ցանկ»-ում՝ որպես մոդեռն արվեստում Լը Կորբյուզիեի ներդրած ակնառու ավանդի աչքի ընկնող նմուշներ[10]։
Աշխատություններ
- Ле Корбюзье. Архитектура XX века. Изд. Прогресс, 1977
- Ле Корбюзье. Модулор: Опыт соразмерной масштабу человека гармоничной системы мер, применимой как в архитектуре, так и в механике. Стройиздат. 1976
- Le Corbusier. L’art décoratif d’aujourd’hui. Paris 1925. — 218 p.
- Le Corbusier. L’Esprit nouveau. Almanach d’architecture moderne. Paris, 1926. p. 17 — 40
- Le Corbusier. The Modulor: A Harmonious Measure to the Human Scale, Universally Applicable to Architecture and Mechanics (1954). Basel & Boston: Birkhäuser, 2004. — 133 p.
- Le Corbusier: textes et planches. Prèface de Maurice Jardot. Editions Vincent, Frèal & Cie Paris. 1960. (Переиздана на русском яз. в 1970 г.)
Գրականություն
- Арнольд У. Европейская архитектура XX века. Эра функционализма (1924 −1933 гг.), т.2. М., 1964
- Васильева Е. Идеальное и утилитарное в системе интернационального стиля: предмет и объект в концепции дизайна XX века. // Международный журнал исследований культуры, № 4 (25), 2016, с. 72-80.
- Всеобщая история архитектуры, т. 11. Մոսկվա, 1973
- Ле Корбюзье, М. В. Предтеченский Путешествие на Восток. Стройиздат. 1991
- Коэн Жан-Луи Ле Корбюзье и мистика СССР. Теории и проекты для Москвы. — М.: Арт-Волхонка, 2012. — 316 с. — ISBN 978-5-904508-24-1
- Миронов А. В. Философия архитектуры: Творчество Ле Корбюзье. — М.: МАКС Пресс, 2012. — 292 с., ил., 500 экз., ISBN 978-5-317-03961-5
- Прокофьев В. Н. Инженер человеческого счастья — Ле Корбюзье / Прокофьев В. Н. Об искусстве и искусствознании. Статьи разных лет. М., 1985.
- Фремптон К.. Современная архитектура: Критический взгляд на историю развития. М., Стройиздат, 1990. ISBN 5-274-00223-4
- Ренато Де Фуско Ле Корбюзье — дизайнер. Мебель, 1929. «Советский художник», 1986
- Анна Чудецкая Что придумал Ле Корбюзье. — М.: Арт-Волхонка, 2012. — 54с.:ил. Արխիվացված 2016-03-11 Wayback Machine ISBN 978-5-904508-25-8
- Cohen Jean-Louis Le Corbusier. — Köln: Taschen Verlag, 2004. — ISBN 3-8228-3532-3
- Cohen Jean-Louis Le Corbusier: la planète comme chantier. — Paris: Textuel, 2005. — 192 p. — (Passion). — ISBN 2-88182-540-0, 978-2-88182-540-8
- Коэн Жан-Луи. Ле Корбюзье / Пер. с фр. Людмила Кайсарова. — М.: TASCHEN, Арт-Родник, 2008. — 96 с. — 3000 экз. — ISBN 978-5-9794-0136-2
- Cohen Jean-Louis Le Corbusier: an Atlas of Modern Landscapes. — New York: Museum of Modern Art, 2013.
Պատկերասրահ
Լը Կորբյուզիեի ուսանողական աշխատանքներից. Վիլլա Ֆալեն Լա Շո դը Ֆոնում (1905 թ.)
Իր ծնողների համար նախագծած ու կառուցած Ճերմակ տունը Լա Շո դը Ֆոնում (1912 թ.)
Վիլլա Ֆավր-Ժակոն շվեյցարական Լը Լոկլում (1912 թ.)
Տես նաև
Ծանոթագրություններ
Արտաքին հղումներ
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
