Առյուծ (համաստեղություն)

Առյուծ, կենդանակերպի համաստեղություններից մեկը։ Նրա սիմվոլն է (Յունիկոդում՝ ♌)։ Առյուծը գտնվում է Խեցգետին արևելյան և Կույս համաստեղության արևմտյան կողմում։ 2-րդ դարի աստղագետ Պտղոմեոսի նկարագրած 48 համաստեղություններից մեկն է։

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Առյուծ (այլ կիրառումներ)

Առյուծ

Համաստեղություն
Առյուծի աստղերի ցանկ
Լատիներեն անվանում	Leo
Հապավում	Leo
Հակում	+15
Մակերես	947 քառակուսի աստիճան
Հիմնական աստղեր	9, 15
Բայեր/Ֆլեմստիդ աստղեր	92
Ճանաչված մոլորակներով աստղեր	8
Պայծառ աստղեր	3
Մոտակա աստղեր	3
Ամենապայծառ աստղ	Regulus (α Leo) (1.5մ)
Ամենամոտիկ աստղ	Wolf 359 (7.78 լտ)
Ասուպային հոսքեր	Լեոնիդներ
Հարևան համաստեղությունները	Մեծ Արջ Փոքր Առյուծ Լուսան (անկյունում) Խեցգետին Հիդրա Սեքստան Գավաթ Կույս Բերենիկեի Գես
Անվանված է	առյուծ, Humbaba? և Նեմեյան առյուծ
Տեսանելի է +90° և −65°. լայնությունների միջև: Ամենատեսանելին է ապրիլ ամսում ժամը 21:00-ին (երեկոյան 9-ին):

Հետևյալ Մեսյե առարկաները գտնվում են Առյուծի համաստեղությունում^[1]՝

Մեսյե առարկա	Տեսակ	Ուղղակի ծագում	Հակում	Մեծություն	NGC համար
M65	գալակտիկա	11ժ 18.9	13ա 6	10.5	3623
M66	գալակտիկա	11ժ 20.2	13ա 0	10.0	3627
M95	գալակտիկա	10ժ 43.9	11ա 42	11.0	3351
M96	գալակտիկա	10ժ 46.7	11ա 49	10.5	3368
M105	գալակտիկա	10ժ 47.8	12ա 35	11.0	3379

Առյուծի համաստեղությունում են գտնվում նաև NGC-3628 և NGC-2903 գալակտիկաները, Gamma Leonis կրկնապատիկ աստղը, և Wolf 359 նվաղ կարմիր գաճաճ աստղը^[1]։

Աստղերը

Անզեն աչքով գիշերվա երկնքում երևացող Առյուծի համաստեղությունը (նկարի կենտրոնի պայծառ օբյեկտը Յուպիտեր մոլորակն է։ AlltheSky.com

• Համաստեղության ամենապայծառ և գիշերային երկնքի ամենապայծառներից մեկն է Արքայազն (α Leo, Առյուծի ալֆա) աստղը։ Երբեմն նրան ասում են նաև Առյուծի սիրտ (Cor Leonis)։ Երկրից գտնվում է 77.5 լուսատարի հեռավորության վրա։ Առաջին մեծության աստղերից Արքայազնն ամենամոտն է գտնվում Խավարածրին, այնպես որ նրան բավականին հաճախ է ծածկում Լուսինը։
• Առյուծի ֆիգուրի պոչամասում է գտնվում Դենեբոլա (Առյուծի բետա) աստղը, որի անունն արաբերենից թարգմանաբար նշանակում է առյուծի պոչ։ Պայծառությունը 2.14 աստղային մեծության է, հեռավորությունը՝ 43 լուսատարի։
• 2.0 աստղային մեծությամբ պայծառությամբ երրորդն է «առյուծի գլխի» մասում գտնվող Ալգիեբա (Առյուծի գամմա) կրկնակի աստղը։ Անունը թարգմանաբար նշանակում է առյուծի բաշ։
• Զոսմա անունով Առյուծի դելտան գտնվում է Երկրից 58 լուսատարի հեռավորության վրա։
• Առյուծի էպսիլոնը 3.0 մեծության դեղին հսկա է, Երկրից 251 լուսատարիի վրա է։

Աղբյուրներ

1. «Առյուծ համաստեղությունը (անգլերեն)». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ նոյեմբերի 18-ին. Վերցված է 2009 թ․ նոյեմբերի 28-ին.

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 545)։