From Wikipedia, the free encyclopedia
Լուսային տարի կամ լուսատարի (լ. տ., ly), արտահամակարգային հեռավորության չափման միավոր, որը հավասար է այն հեռավորությանը որը անցնում է լույսը մեկ տարվա ընթացքում բացարձակ վակուումում։ Առավել ճշգրիտ սահմանում է տրվում Միջազգային աստղագիտական միության կողմից՝ Լուսային տարին հավասար է այն հեռավորությանը, որը անցնում է լույսը վակուումում, չլինելով ձգողական դաշտերի ազդեցության տակ, մեկ հուլյան տարվա ընթացքում։ Հենց այս սահմանումն է ընդունված գիտահանրամատչելի գրականության մեջ։
| Լուսային տարի | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | երկարության չափման միավոր, non-standard unit?, UCUM derived unit?, ֆիզիկական հաստատուններ և UCUM constant? |
Ավելի վաղ լուսային տարի էր ընդունվում այն հեռավորությունը, որը լույսը անցնում էր մեկ արևադարձային տարվա ընթացքում։ Նոր սահմանումը տարբերվում է առաջվանից մոտ 0,002%-ով։ Քանի որ, այս չափման միավորը չի օգտագործվում բարձր ճշգրտությամբ հաշվարկներում, գործնական տարբերություն այս երկու սահմանումների մեջ չկա։
Լուսային տարին հավասար է՝
Լուսային տարին հարմար է աստղագիտության մեջ հեռավորությունների որակական ներկայացման համար՝
| Մասշտաբ | Արժեք | Նկարագիր |
|---|---|---|
| Վայրկյաններ | 40,4×10−9 լ. տ. | Միջին հեռավորությունը մինչև Լուսին, մոտավորապես 376 300 կմ, դա նշանակում է, որ Երկրի մակերևույթից արձակված լույսի ճառագայթին անհրաժեշտ կլինի 1,2-1,3 վայրկյան, որպեսզի այն հասնի մեր բնական արբանյակի մակերևույթին։ |
| Րոպեներ | 15,8×10−6 լ. տ. | Մեկ աստղագիտական միավորը հավասար է մոտավորապես 150 միլիոն կիլոմետրի։ Այսպիսով, Արեգակի մակերևույթից արձակված լույսի ճառագայթին անհրաժեշտ կլինի մոտ 500 վայրկյան, կամ 8 րոպե 20 վայրկյան, որպեսզի այն հասնի Երկրին։ |
| Ժամեր | 3,2×10−3 լ. տ. | Պիոներ և Վոյաջեր սարքերը, որոնք թռչում են դեպի Արեգակնային համակարգից դուրս, այժմ գտնվում են մոտ հարյուր աստղագիտական միավոր հեռավորության վրա, և նրանց պատասխանի ժամկետը Երկրից ուղարկված հրամաններին, կազմում է մոտ 14 ժամ։ Այս հեռավորությունը հաղթահարելու համար նրանց պետք եղավ մոտ 30 տարի։
Արեգակից մինչև Պլուտոն ընկած միջին հեռավորությունը կազմում է մոտ 5 լուսային ժամ |
| Տարի | 1,6 լ. տ. | Ենթադրաբար, Օորտի ամպի ներքին սահմանը գտնվում է Արեգակից 50 000 ա. մ., իսկ արտաքինը՝ 100 000 ա. մ. հեռավորության վրա։ Այսինքն որպեսզի հաղթահարել Արեգակից մինչև արտաքին սահմանը ընկած հեռավորությունը լույսին անհրաժեշտ կլինի մոտ մեկուկես տարի։ |
| 2,0 լ. տ. | Արեգակի ձգողության դաշտի ազդեցության առավելագույն հեռավորություննը (Հիլլի գունդ) — մոտավորապես հավասար է 125 000 ա. մ. | |
| 4,22 լ. տ. | Մեզ ամենամոտ աստղը (չհաշված Արեգակը), Կենտավրոսի Պրոկսիման, տեղաբաշխված է 1,3 պկ, կամ 4,22 լ. տ. հեռավորության վրա | |
| Հազարամյակ | 26×103 լ. տ. | Մեր գալակտիկայի կենտրոնը ընկած է մոտ 10 կպկ հեռավորության վրա մեզանից, որը կազմում է ~30 000 լուսային տարի |
| 100×103 լ. տ. | Ծիր Կաթինի տրամագիծը — 30 կպկ կամ 100 000 լուսային տարի | |
| Միլիոնավոր տարիներ | 2,5×106 լ. տ. | Մեզ ամենամոտ պարուրաձև գալակտիկան, հանրահայտ Անդրոմեդայի միգամածությունը, մեզնից հեռու է 772 կպկ կամ 2,5 մլն. լուսային տարի |
| 3,14×106 լ. տ. | Եռանկյունի համաստեղության (M33) գալակտիկան տեղաբաշխված է մեզանից 3,14 միլիոն լուսային տարի հեռավորության վրա և հանդիսանում է ամենահեռու մարմինը, որը տեսանելի է անզեն աչքով։ | |
| 59×106 լ. տ. | Ամենամոտ գալակտիկաների խումբ (Կույսի խումբ), մեզանից հեռու է 59 մլն. լուսային տարով։ | |
| Միլիարդավոր տարիներ | 1,2×109 լ. տ. | Սլոունի մեծ պատը — Տիեզերքի ամենամեծ կազմավորումներից մեկն է, նրա չափերն են մոտ 350 Մպկ։ Որպեսզի լույսը հաղթահարի նրա մեկ ծայրից մյուսը հեռավորությունը անհրաժեշտ կլինի մոտ մեկ միլիարդ տարի։ |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
