Ազգի գանձերը

«Ազգի գանձերը» (անգլ.՝ National Treasure), Walt Disney Pictures ընկերության և ռեժիսոր Ջոն Թյորթելթաուբի 2004 թվականին նկարահանած արկածային ֆիլմը։ Ֆիլմի գործողությունները տեղի են ունենում ԱՄՆ-ում, որտեղ կորուսյալի գանձերի որոնումներում գլխավոր հերոսները առևանգում են ԱՄՆ անկախության հռչակագիրը, գտնում են տամպլիերների և մասոնների ճամփաներով տանող բանալիներ և հուշումներ։

Ազգի գանձերը անգլ.՝ National Treasure
Երկիր	ԱՄՆ
Ժանր	ֆիլմ կողոպուտի մասին, թրիլեր, արկածային ֆիլմ, գանձերի փնտրման ֆիլմ և մարտաֆիլմ
Թեմա	ազգային հարստություն
Թվական	նոյեմբերի 19, 2004, նոյեմբերի 25, 2004[1] և 2004
Լեզու	անգլերեն
Ռեժիսոր	Ջոն Թերթելթաուբ[2]
Պրոդյուսեր	Ջոն Թերթելթաուբ[2] և Ջերրի Բրուքհայմեր[3]
Սցենարի հեղինակ	Թեդ Էլիոթ, Թերի Ռոսիո, Քորմաք Վիբեռլի[4], Մարիան Վիբեռլի[4], Ջիմ Քոուֆ[2] և Ջոնաթան Հենսլի
Դերակատարներ	Նիկոլաս Քեյջ[4], Դայան Կրյուգեր, Ջասթին Բարթա, Ջոն Վոյթ, Հարվի Քեյթել, Շոն Բին[5], Քրիստոֆեր Փլամեր, Օլեգ Տակտարով, Աննի Փերիս, Էրիկ Քինգ, Մարկ Պելեգրինո, Թայ Բարել, Դևիդ դայան Ֆիշեր, Ստյուարտ Ֆինլեյ ՄակԼենան, Արմանդո Ռիսկո, Դոն ՄակՄանուս և Քոն Քենադա
Օպերատոր	Քալեբ Դեշանել
Երաժշտություն	Թրևոր Ռաբին
Մոնտաժ	Ուիլյամ Գոլդենբերգ
Պատմվածքի վայր	Նյու Ջերսի, Նյու Յորք, Վաշինգտոն և Փենսիլվանիա
Նկարահանման վայր	Նյու Յորք[6], Ֆիլադելֆիա[6], Վաշինգտոն[6], Լոս Անջելես[6], ԱՄՆ Ազգային արխիվի շենք[6], Փենսիլվանիա պողոտա[6], Լինքոլնի հուշակոթող[6], Յուտա[6], Կոնգրեսի գրադարան[6], Հեդ Հաուս Սքվեր[6], Քարփենթերս Հոլ[6], Ինդիփենդենս Հոլ[6], Սոսայիթի Հիլ[6], Վաշինգտոն Սքվեր[6], Ֆիլադելֆիայի ռատուշա[6], Ռիդինգ Թերմինալ Մարկետ[6], Բերկշիր[6] և Թրինիթիի եկեղեցի[6]
Կինոընկերություն	Walt Disney Pictures[2], Saturn Films, Jerry Bruckheimer Productions և Junction Entertainment[3]
Տևողություն	126 րոպե
Բյուջե	100 000 000 $[7]
Շահույթ	347 512 318 $[7]
Հաջորդ	Ազգի գանձերը: Գաղտնիքների գիրքը
Պաշտոնական կայքէջ
National Treasure (film) Վիքիպահեստում

Սյուժե

Ֆիլմի գլխավոր հերոսը Բենջամին «Բեն» Ֆրանկլին Գեյթսն է (Նիկոլաս Քեյջ), որի ընտանիքը հավատում է ԱՄՆ հիմնադիր-հայրերի կողմից թաքնված անհավատալի գանձերի մասին լեգենդին։ Մեր օրերում Բենն իր ընկեր Ռայլի Փուլի հետ (Ջասթին Բարտա) օգնություն են խնդրում հարուստ գանձեր որոնող Յան Հաուից (Շոն Բին), որպեսզի գտնեն դեպի գանձերը տանող բանալիներ։

Ժառանգորեն Չարլզ Քերոլից անցած Բենին պապի կողմից տրված առաջին բանալին «Գաղտնիքը պահում է Շարլոթան» արտահայտությունն է։

Օգտագործելով ջրային հոսանքների և սառած ջրերի քարտեզը՝ հյուսիսային բևեռային շրջանում խումբը հայտնաբերում է «Շարլոթա» անվանումով հին նավի բեկորները։ Ներսում Բենը գտնում է հնագույն ծխամորճ, որի ծխափողին փորագրված է գաղտնագրված կնիք։ Գուշակելով ուղերձը՝ Բենը գալիս է այն եզրահանգման, որ մյուս բանալին գտնվում է ԱՄՆ անկախության հռչակագրի հակառակ կողմում։ Յանը պատրաստ է հանուն գանձերի գողանալ Հռչակագիրը և Բենի հետ վիճաբանությունից հետո պայթեցնում է նավը՝ մտածելով, որ Բենը կմահանա։

Երբ Բենն ու Ռայլին վերջապես վերադառնում են ԱՄՆ, փորձում են նախազգուշացնել իշխանություններին Յանի պլանների մասին, բայց նրանց ոչ ոք չի հավատում։ Արխիվների ազգային վարչությունում աշխատող դոկտոր Աբիգայիլ Չեյսը (Դիանա Կրյուգեր) նույնպես լուրջ չի մոտենում նախազգուշացումներին։ Բենը որոշում է գողանալ Հռչակագիրը, որպեսզի այն չհասնի Յանին։

Հռչակագրի ստորագրման տարելիցին նվիրված երեկույթի ժամանակ Բենին ու Ռայլիին հաջողվում է հակառակորդի քթի տակից գողանալ Հռչակագիրը։ Ինչ-որ բանի վրա կասկածող Աբիգայիլին ստիպված տեղյակ են պահում պլանների մասին։ Թաքնվելով ՀԴԲ գործակալներից՝ Բենը գնում է հոր տուն։ Օգտագործելով վարսահարդարիչ և կիտրոնի հյութ՝ Հռչակագրի հակառակ երեսին գտնում են ևս մեկ բանալի։ Բենը գուշակում է, որ գաղտնագիրը գուշակելու համար անհրաժեշտ է հետազոտել երբեմն Բենջամին Ֆրանկլինի կողմից Սայլենս Դուգուդ (անգլ.՝ Silence Dogood) ծածկանունով թերթում տպագրված նամակները։

Բենը, Աբիգայիլը և Ռայլին մեկնում են Ֆիլադելֆիայում գտնվող Ֆրանկլինյան ինստիտուտ, որտեղ գտնվում են նամակների բնօրինակները։ Վերծանված ուղերձը նրանց ուղղորդում է դեպի Ազատության Զանգ, այսինքն՝ դեպի Անկախության դահլիճ, որտեղ նրանք գտնում են Ֆրանկլինի կողմից ստեղծված յուրահատուկ երկոսպնյակ ակնոց։ Դնելով ակնոցը՝ Բենը նոր գրություններ է հայտնաբերում Հռչակագրի վրա։ Բայց նրանց կրնկակոխ հետևում է Յանը և նրա մարդիկ։ Բենի և նրա ընկերների հետապնդումից հետո Յանին հաջողվում է ստանալ փաստաթուղթը, բայց ոչ ակնոցը։

Եզրափակիչ տեսարաններից մեկի նկարահանման հրապարակում

Բենին ձերբակալում է ՀԴԲ գործակալ Փիթեր Սեդասկին (Հարվի Քեյթել), որը համոզում է Բենին Նյու Յորքում Յանի հետ պայմանավորվել հանդիպման մասին, որպեսզի վերադարձնի Հռչակագիրը։ Բենը համաձայնում է, բայց Յանը կազմակերպում է նրա փախուստը հենց Հուդզոն գետի վրա գտնվող «Intrepid» ավիակրի տախտակամածից։

Բենը ստիպված է օգնել Յանին գանձերի որոնման հարցում, քանի որ իմանում է, որ Յանի մարդիկ առևանգել են իր հորը, Աբիգայիլին և Ռայլիին։ Նոր հուշումները նրանց բերում են Ուոլ Սթրիթի Սուրբ Երրորդության տաճար, իսկ այնուհետև հանքափորով դեպի ներքև, որտեղ նրանք հայտնաբերում են ստորերկրյա պատկերասրահ։ Այստեղ գանձերի որոնումը հայտնվում է փակուղում։ Զայրացած Յանը Բենից ևս մեկ բանալի է պահանջում։ Բենի հայրը (Ջոն Վոյթ) արագ հուշում է հնարում՝ Յանին ուղղորդելով սխալ ճանապարհով դեպի Բոսթոնի եկեղեցի։ Յանն իր մարդկանց հետ բարձրանում է վերև՝ մտադրված մնացածներին թողնելով ստորերկրյա լաբիրինթոսի ծուղակներում։

Ուշադրությո՛ւն դարձրեք 100 դոլարանոց թղթադրամի վրայի ժամանակին՝ 2:22

Յանին գնալուց հետո Բենը բացատրում է, որ պետք է գանձերի սենյակում գտնվող մեկ այլ ելք լինի։ Ծխամորճի օգնությամբ նրանք գտնում են գաղտնի մուտք գանձերի իրական սենյակ՝ լի ոսկյա արձանիկներով, Եգիպտոսի, Հռոմի, Բրիտանիայի հնագույն արտեֆակտներով, նույնիսկ ձեռագրեր Ալեքսանդրիայի գրադարանից։ Ռայլին գտնում է փրկարար ելքը, որը տանում է հետ՝ եկեղեցի։ Կանչելով ՀԴԲ՝ Բենը հայտնաբերում է, որ գործակալ Սեդասկն մասոն է։ Բայց նա չի փորձում թաքցնել գանձերը, և Բենը առաջարկում է դրանք բաժանել աշխարհի թանգարաններով։ Բենը համոզում է Սեդասկուն, որ Աբիգայիլը կապ չունի Հռչակագրի առևանգման հետ, և խնդրում է, որպեսզի գանձերի հայտնաբերման վաստակը պատկանի Գեյթս ընտանիքին և Ռայլի Փուլին։ Սեդասկին շնորհակալություն է հայտնում Բենին, բայց հայտնում է, որ Հռչակագիրը գողանալու համար «ինչ-որ մեկը պետք է բանտ նստի»։ Բենի ցուցումով Յանին ձերբակալում են Բոստոնում եկեղեցի մտնելու փորձի ժամանակ։

ԱՄՆ կառավարությունը առաջարկում է Բենին ու նրա ընկերներին գանձերի արժեքի 10 %-ը, բայց Բենը գտնում է, որ իր և Ռայլի միջև բաժանված մեկ տոկոսն էլ է լիուլի բավարար (մոտավորապես 100 միլիոն դոլար)։

Դերերում

Դերասան	Դեր
Նիկոլաս Քեյջ	Բենջամին Ֆրանկլին Գեյթս
Ջասթին Բարթա	Ռայլի Փուլ
Դայան Քրյուգեր	Աբիգայիլ Չեյս
Շոն Բին	Յան Հաու
Ջոն Վոյթ	Պատրիկ Գեյթս
Հարվի Քեյթել	Փիթեր Սեդասկի
Քրիստոֆեր Փլամեր	Ջոն Գեյթս
Ջեյսոն Էրլզ	Թոմաս Գեյթս
Օլեգ Տակտարով	Վիկտոր
Մարկ Պելեգրինո	Գործակալ Ջոնսոն

Ընկալումներ և քննադատություն

Ֆիլմը ստացավ քննադատության բավական չեզոք կարծիքներ ինչպես ամբողջովին կանխատեսելի սյուժեով և վերջաբանով ֆիլմի մասին։ Էկրանին կցուցադրվի այնքան բռնություն, որքան չի վախեցնի ընտանեկան դիտողին^[8]։ Շատ քննադատներ նշում էին, որ ֆիլմի սյուժեն հիշեցնում է «Դա Վինչիի ծածկագիրը» գիրքը։ Քննադատ Ռոջեր Էբերթը կենտրոնական սյուժետային գիծը անվանեց «աբսուրդային». մի՞թե հիմնադիր-հայրերը կմտածեին բանալիների այդպիսի շղթա և հույս ունեին, որ դա ինչ-որ մեկը կանցնի մինչև վերջ։ Քննադատ Միկ Լասալը (San Francisco Gates) «Ազգի գանձերը» ֆիլմի մասին արտահայտվեց այսպես՝ հանրությանը դուր կգա ֆիլմը, եթե նա մի քիչ լավն է, քան վատը^[8][9].

Մյուս քննադատները սյուժեի զարգացումներն անվանում են «շատ բարդ և բավականին գրավիչ»։ Ընդգծվում է նաև Նիկոլաս Քեյջի դերասանական խաղը^[10]։. Ստելլա Պարամայքլը (BBC) դրական արձագանքեց նաև Ջասթին Բարթայի խաղի մասին, բայց նշեց, որ մի շարք կերպարներ պատկերված են չափից ավելի զավեշտալի, իսկ ընդհանուր առմամբ դիտողներին ֆիլմը հազիվ թե երկար հիշվի^[11]։

Ֆիլմը բավականին հաջողակ էր վարձույթում՝ հավաքելով 173 միլիոն դոլար ԱՄՆ-ում և 347,5 միլիոն դոլար համաշխարհային վարձույթում^[12]։.

Շարունակություն

Չնայած ի սկզբանե ֆիլմ ստեղծողները չէին պլանավորում շարունակությունը, ֆիլմի հաջողությունը փոխեց նրանց կարծիքը։ Սիքվելի նկարահանումները սկսվեցին 2005 թվականին։ «Ազգի գանձերը. գաղտնիքների գիրքը» ֆիլմի նախապրեմիերային ցուցադրությունը տեղի ունեցավ 2007 թվականի դեկտեմբերի 13-ին Նյու Յորքում։ Համաշխարհային պրեմիերան կայացավ դեկտեմբերի 21-ին, Ռուսաստանում ֆիլմը էկրաններ բարձրացավ 2007 թվականի դեկտեմբերի 27-ին։

Առաջին երկու ֆիլմերի հաջողությունից հետո պլանավորվում է նկարահանել երրորդ ֆիլմը՝ «Ազգի գանձերը. էջ 47»^[13]։

Սաունդթրեք

• National Treasure Suite (3։17)
• Ben (4։03)
• Finding Charlotte (1։05)
• Library of Congress (2։27)
• Preparation Montage (4։53)
• Arrival at National Archives (1։55)
• The Chase (4։22)
• Declaration of Independence (1։43)
• Foot Chase (3։34)
• Spectacle Discovery (3։18)
• Interrogation (4։30)
• Treasure (3։38)

«Ազգի գանձերը» ֆիլմի 2004 թվականի պրեմիերաները

• 8, 19 նոյեմբերի - ԱՄՆ (27 766 792 մարդ)
• 19 նոյեմբերի - Ֆիլիպիններ
• 25 նոյեմբերի - Ավստրալիա, Ավստրիա (203 427 մարդ), Գերմանիա (1 666 351 մարդ), Շվեյցարիա (գերմանախոս շրջաններ)
• 1 դեկտեմբերի - Եգիպտոս, Իտալիա (սահմանափակ վարձույթ)
• 3 դեկտեմբերի - Իսպանիա (2 566 193 մարդ)
• 7 դեկտեմբերի - Իտալիա (1 268 762 մարդ)
• 8 դեկտեմբերի - Ինդոնեզիա
• 9 դեկտեմբերի - Պորտուգալիա (339 265 մարդ), Սինգապուր
• 10 դեկտեմբերի - Շվեյցարիա (իտալախոս շրջաններ)
• 22 դեկտեմբերի - Ֆրանսիա (1 705 379 մարդ), Շվեյցարիա (ֆրանսախոս շրջաններ)
• 23 դեկտեմբերի - Իսրայել
• 24 դեկտեմբերի - Թուրքիա (136 308 մարդ)
• 26 դեկտեմբերի - Մեծ Բրիտանիա (1 293 543 մարդ), Նորվեգիա (204 891 մարդ)
• 29 դեկտեմբերի - Շվեդիա (269 455 մարդ)
• 30 դեկտեմբերի - Մեքսիկա, Ռուսաստան, Թաիլանդ
• 31 դեկտեմբերի - Բրազիլիա, Հարավային Կորեա, Լատվիա (45 824 մարդ), Ֆինլանդիա (106 960 մարդ), Էստոնիա

«Ազգի գանձերը» ֆիլմի 2005 թվականի պրեմիերաները

• 1 հունվարի - Իսլանդիա (15 022 մարդ), Պանամա
• 5 հունվարի - Բելգիա (581 653 մարդ)
• 6 հունվարի - Հունգարիա (147 368 մարդ), Հոնկոնգ
• 7 հունվարի - Բուլղարիա (55 882 մարդ), Ղազախստան
• 12 հունվարի - Բահրեյն, ԱՄԷ
• 13 հունվարի - Նիդերլանդներ (287 741 մարդ)
• 14 հունվարի - Հունաստան
• 19 հունվարի - Քուվեյթ
• 20 հունվարի - Արգենտինա, Մալայզիա, Խորվաթիա
• 21 հունվարի - Հնդկաստան
• 27 հունվարի - Սլովակիա, Չիլի
• 28 հունվարի - Լեհաստան (374 885 մարդ)
• 3 փետրվարի - Չեխիա (97 161 մարդ)
• 11 փետրվարի - Դանիա (83 541 մարդ)
• 26 փետրվարի և 19 մարտի - Ճապոնիա

Դրամարկղային հավաքումներ

• ԱՄՆ՝ $173 008 894 (49.8 %)
• Այլ երկրներում՝ $174 443 000 (50.2 %)
• Ռուսաստանում՝ $5 330 000
• Ընդհանուր հավաքումներ՝ $347 451 894

Ծախսեր

• Բյուջե՝ $100 000 000
• Մարքեթինգ՝ --
• Ընդամենը՝ $100 000 000

Ծանոթագրություններ

1. Internet Movie Database — 1990.
2. Cox D., Carver B. ‘Treasure’ found // Variety — New York, Los Angeles, CA: Variety Media, Penske Media Corp., 1999. — ISSN 0042-2738
3. Mike Fleming Jr. Helmer digs for ‘Treasure’ // Variety — New York, Los Angeles, CA: Variety Media, Penske Media Corp., 2001. — ISSN 0042-2738
4. Mike Fleming Jr. Cage unearths ‘Treasure’ // Variety — New York, Los Angeles, CA: Variety Media, Penske Media Corp., 2003. — ISSN 0042-2738
5. Feiwell J., Harris D. Sean Bean // Variety — New York, Los Angeles, CA: Variety Media, Penske Media Corp., 2003. — ISSN 0042-2738
6. http://www.compleatseanbean.com/nationaltreasure.html
7. Box Office Mojo — 1999.
8. In pursuit of happiness // Mick LaSalle / San Francisco Chronicle / November 19, 2004
9. «Ֆիլմի ակնարկ // Ռոջեր Էբերթ». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 7-ին. Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 2-ին.
10. «efilmcritic movie review». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հունիսի 21-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 10-ին.
11. National Treasure // BBC / Reviewed by Stella Papamichael / 25 December 2004
12. boxoffice data
13. «National Treasure 3 In 2011 By Josh Tyler». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ ապրիլի 7-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 10-ին.

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ազգի գանձերը» հոդվածին։