Քարափի Սուրբ Գևորգ եկեղեցի

Քարափի Սուրբ Գևորգ եկեղեցի (նաև՝ Խիխոյի ժամ, վրացական անվանումը՝ վրաց.՝ კლდისუბნის წმ. გიორგის ეკლესია (Կլիդիսուբնիս ծմինդա գիորգիս էկլեսիա)), վրացականացված հայկական առաքելական եկեղեցի Վրաստանի մայրաքաղաք Թբիլիսիի հնագույն Քվեմո Կալա թաղամասում։ Հանդիսանում է Հայ առաքելական և Վրաց ուղղափառ եկեղեցիների միջև վիճաբանության առարկա, քանի որ մինչև 1991 թվականը եղել է հայկական, իսկ այնուհետև վրացականացվել է^[1]։

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Սուրբ Գևորգ եկեղեցի (այլ կիրառումներ)

Քարափի Սուրբ Գևորգ եկեղեցի վրաց.՝ კლდისუბნის წმ. გიორგის ეკლესია
Հիմնական տվյալներ
Տեսակ	եկեղեցի
Երկիր	Վրաստան
Տեղագրություն	Թբիլիսի
Դավանանք	Վրաց ուղղափառ եկեղեցի և Հայ Առաքելական Եկեղեցի
Թեմ	Հայ Առաքելական եկեղեցի Վրաստանի թեմ  Վրաց ուղղափառ եկեղեցի Մցխեթի և Թբիլիսիի թեմ (1991թ.-ից)
Հոգևոր կարգավիճակ	Գործում է որպես վրաց ուղղափառ եկեղեցի
Հիմնական ամսաթվերը	1753
Ներկա վիճակ	Կանգուն
Անվանված	Սուրբ Գևորգ
Հիմնադիր	Պետրոս Զոհրաբյան, Լալիթարս
Ճարտարապետական տիպ	Միանավ
Ճարտարապետական ոճ	Հայկական
Հիմնադրված	1600 թ.
Շինանյութ	Աղյուս, քար
Kldisubani St. George church Վիքիպահեստում

Պատմություն

Հիմնադրում

Քարափի Սուրբ Գևորգ եկեղեցին հիմնադրվել է 1600 թվականին։ 1763 թվականին այն Տփղիսի (Թբիլիսիի) հայկական 7 գլխավոր եկեղեցիներից մեկն էր^[2]։

Նորոգություն

1753 թվականին տիկին Լալիթարսն իր ամուսին Պետրոս Զոհրաբյանի հետ հիմնովին վերաշինել էր Քարափի Սբ. Գևորգ եկեղեցին՝ այդ մասին եկեղեցու հյուսիսային ճակատից բացված մուտքի գլխին թողնելով սկզբում հայերեն՝ 8 տողով, հետո՝ վրացերեն, ավելի հակիրճ՝ 3 տողով արձանագրություն։ Տիկին Լալիթարսը հետագայում էլ նպաստել է եկեղեցու վերանորոգման աշխատանքներին։ Նրա այդ աշխատանքի համար 1782 թվականին Ղուկաս Ա Կարնեցի կաթողիկոսը (1780-1799 թթ.) իր շնորհակալությունն ու գոհունակությունն էր հայտնել վերջինիս^[1][2]։

Նվիրատվություններ

1728 թվականին եկեղեցին նվեր է ստացել 1496 թվականին գրված մի ձեռագիր ավետարան^[1][2]։

Վրացականացում

1990-1991 թվականներին վրացի շինարարները քանդել են Սուրբ Գևորգ եկեղեցու հայ առաքելականության բնորոշ բարձր բեմը՝ խորանը, հյուսիսային պատի ներսի կողմում որմնասյան միջից քանդել և հանել են 18-րդ դարով թվագրվող արձանագիր խաչքարը, ոչնչացրել են 1753 թվականի վերակառուցման մասին պատմող վիմագիրը ձևափոխման ենթարկվել եկեղեցու զանգակատունը։ Եկեղեցու գմբեթի և զանգակատան վրա տեղադրված հայկական առաքելական խաչերը հանել են։ Քանդել են նաև մկրտարանը և քարերի հետ միասին նետել աղբանոց^[3]։

Վերաբացում

Վրացականացումից հետո՝ 1991 թվականին, եկեղեցին Վրաց եկեղեցու արարողությամբ օծվեց որպես վրացական եկեղեցի։ Սուրբ Գևորգ եկեղեցու առաջին վրացի քահանան էր Գիորգի Ուգրեխելիձեն^[1][2][3]։

Պատկերասրահ

• 
• 
• 

Ծանոթագրություններ

1. RAA գիտական ուսումնասիրություններ Գիրք II. Վրաց պետական քաղաքականությունը և հայ մշակույթի հուշարձանները (1988-1999), Դիվան վավերագրերին և լուսանկարների Արխիվացված 2017-01-01 Wayback Machine, կազմող Սամվել Կարապետյան. ISBN 5-8080-0144-7 ԳՄԴ 85.113 (2Հ)
2. Սամվել Կարապետյան, Վանդալիզմի հերթական զոհը` Քարափի Սբ. Գևորգ եկեղեցին, «Մոլորակ», 1997, 15 մայիս, N 79 (197):
3. Սամվել Կարապետյան, «Վրաց պետական քաղաքականությունը և հայ մշակույթի հուշարձանները», Երևան, 1998 թվական (էլեկտրոնային տարբերակ Արխիվացված 2021-04-13 Wayback Machine)։

Մեդիա ֆայլեր

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Քարափի Սուրբ Գևորգ եկեղեցի կատեգորիայում։