Վարաժդին

Վարաժդին (խորվ.՝ Varaždin, գերմ.՝ Warasdin, լատին․՝ Varasdinum, հունգ.՝ Varasd), քաղաք Խորվաթիայի հյուսիս-արևմուտքում։ Գտնվում է Զագրեբից 81 կմ դեպի հյուսիս, Դրավա գետի վրա։ Վարչական կենտրոնը Վարաժդինի ժուպանությունն է։ 2011 թվականի տվյալներով քաղաքի բնակչությունը կազմում է 47055 մարդ, իսկ 2001 թվականի տվյալներով եղել է 49075 մարդ։

Քաղաք
Վարաժդին
խորվ.՝ Varaždin
Դրոշ
Երկիր	Խորվաթիա
Ժուպանություն	Վարաժդինի ժուպանությունՎարաժդինի ժուպանություն
Համայնք	Varaždin?
Քաղաքապետ	Իվան Չեխոկ
Հիմնադրված է	1181 թ.
Առաջին հիշատակում	1181
Մակերես	59,9 կմ², 34,5 կմ²
ԲԾՄ	137 մ
Բնակչություն	47 055 մարդ (2011)
Տեղաբնականուն	վարաժդինցի[1]
Ժամային գոտի	UTC+1, ամառը UTC+2
Հեռախոսային կոդ	+385 42
Փոստային դասիչ	42000[2]
Պաշտոնական կայք	varazdin.hr
Վարաժդին (Խորվաթիա)
Վարաժդին Վիքիպահեստում

Պատմություն

Վարաժդինի ամրոցը

Հնագիտական պեղումները վկայում են, որ բնակավայրը գոյություն է ունեցել դեռ հռոմեացիների ժամանակ։ Քաղաքի առաջին գրավոր հիշատակումը վերաբերում է 1181 թվականին։ 1209 թվականին խորվաթա-հունգարացի թագավոր Անդրաշ II Խորվաթիայի առաջին քաղաք Վարաժդինին տալիս է թագավորական ազատ քաղաքի պատվոգիր։

1756-1776 թվականներին Մարիա Թերեզա կայսրուհին ծառայել է Խորվաթիայի գլխավոր քաղաքում։ Այս պահին կառուցվում են բազմաթիվ պալատներ, որոնք պահպանվել են մինչև օրս։ Դրանք իրավունք են տալիս քաղաքը կոչել «բարոկկո թանգարան բաց երկնքի տակ»։ 1776 թվականին քաղաքը հրդեհից սարսափելի այրվել է գրեթե ամբողջովին։ Մայրաքաղաքը տեղափոխվել է Զագրեբ։

Էկոնոմիկա

Ներկայումս Վարաժդինը Խորվաթիայի խոշոր մշակութային և արդյունաբերական կենտրոնն է։ Այստեղ է գտնվում «Վինդիյա» խոշոր կաթի գործարանը, հայտնի է «Վարտեկս» տեքստիլ ֆաբրիկան։

Մշակույթ

Վարաժդինը հայտնի է իր «երեկոյան բարոկկո երաժշտությամբ»։ Երկրում հավաքվում են բազմաթիվ կատարողներ և ունկնդիրներ։ Համերգները տեղի են ունենում քաղաքի հին եկեղեցիներում և ամրոցներում։ Առավել հայտնի իրադարձություններից, որոնք գրավում էին հազարավոր զբոսաշրջիկներին, համարվում էր փողոցային արտիստների «Շպանցիրֆեստ» (Špancirfest) փառատոնը։

Իմրե Կալմանի Մարիցա օպերետտում կերպարներից բարոն Կոլոման Զուպանը ծնունդով Վարաժդինից էր, իսկ օպերետտի ամենահայտնի դուետը կոչվում է «Կգնանք Վարաժդին»։

Տեսարժան վայրեր

• Վարաժդինի ամրոց (14-16-րդ դար)
• Վարաժդինի կաթոլիկ տաճար
• Գեորգի Պոբեդոնոսցի ուղղափառ եկեղեցի (1884)
• Տրակոշչան ամրոց
• Վինդիյա քարանձավ

• 
  Կայարան
• 
  Հերցերի բակը
• 
  Ամրոց Մեծ քաղաքում
• 
  Քաղաքային թատրոն
• 
  Սուրբ Նիկոլայ եկեղեցի

Եղբայր քաղաքներ

• Բադ Ռադկերսբուրգ, Ավստրիա
• Օսեր, Ֆրանսիա
• Րևենսբուրգ, Գերմանիա
• Կոբլենց, Գերմանիա
• Զալաէգերսեգ, Հունգարիա
• Մոնտալե, Իտալիա
• Կումանովո, Մակեդոնիայի Հանրապետություն
• Տրնավա, Սլովակիա
• Պտույ, Սլովակիա

Ծանոթագրություններ

1. Городецкая И. Л., Левашов Е. А. Вараждин // Русские названия жителей: Словарь-справочник. — М.: АСТ, 2003. — С. 63. — 363 с. — 5000 экз. — ISBN 5-17-016914-0.
2. List of Croatian settlements and delivery post offices — 2022.

Արտաքին հղումներ

• Քաղաքի պաշտոնական կայք

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վարաժդին» հոդվածին։