Վանաշեն

Վանաշեն (նախկին անվանումը՝ Թայթան), գյուղ Հայաստանի Արարատի մարզի Արարատի տարածաշրջանում՝ Վեդի գետի ափին։ Գտնվում է մարզկենտրոնից 16 կմ հարավ-արևմուտք։

Գյուղ
Վանաշեն
Երկիր	Հայաստան
Մարզ	Արարատի մարզԱրարատի մարզ
Համայնք	Արարատի մարզ, Հայկական մարզ և Արարատի շրջան
Գյուղապետ	Արտաշես Գրիգորյան (2012-ից)
Հիմնադրված է	1873 թ.
Մակերես	13,4 կմ²
ԲԾՄ	870 մետր
Պաշտոնական լեզու	հայերեն
Բնակչություն	▲2364 մարդ (2011)[1]
Ազգային կազմ	Հայեր
Կրոնական կազմ	Հայ Առաքելական Եկեղեցի
Տեղաբնականուն	Վանաշենցի
Ժամային գոտի	UTC+4
Հեռախոսային կոդ	0234
Վանաշեն (Հայաստան) Վանաշեն (Արարատի մարզ)
Վանաշեն Վիքիպահեստում

Գյուղն ունի մոտ 2364 բնակիչ^[2], միջնակարգ դպրոց, գրադարան և մարզադաշտ։

Վանաշենը հիմնվել է 1873 թվականին։

Անվանում

Գյուղը մինչև 1978 թվական կոչվել է Թայթան։ Գյուղի անվանափոխության մեջ ներդրում ունի Հովհաննես Շիրազը^[3], գյուղում պահպանվում է նրա այդ նամակ-առաջարկությունը։ 1889 թվականին գյուղը նշված էր արդեն քարտեզներում։ Եղիշե Չարենցը 1921 թվականին գրում է, որ ինքը այցելել է այս գյուղը։ Վանաշենում է ծնվել գրող, գրականագետ, լրագրող Հովիկ Չարխչյանը։

Բնակչություն

Ըստ Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքների՝ Վանաշենի մշտական բնակչությունը կազմել է 2364, առկա բնակչությունը՝ 2024 մարդ^[2]։ Մինչև 1918 թ. եղել է ադրբեջանաբնակ, այնուհետ ունեցել խառը հայ-ադրբեջանական բնակչություն^[4]։ 1988-1989 թթ. գյուղում բնակություն են հաստատել Ադրբեջանից բռնագաղթած 40 տուն հայեր^[5]։

Վանաշենի բնակչության փոփոխությունը ժամանակի ընթացքում՝ ստորև.

Տարի	Բնակչություն
1873	166 մարդ	[6]
1897	316 մարդ	[6]
1926	299 մարդ	[6]
1939	629 մարդ	[6]
1959	1219 մարդ	[6]
1970	1790 մարդ	[6]
1979	1974 մարդ	[6]
1989	2141 մարդ	[6]
2001	2314 մարդ	[6]
2011	2364 մարդ	[1]

Տնտեսություն

Բնակչությունը զբաղվում է այգեգործությամբ, բանջարաբուծությամբ և անասնապահությամբ։

Պատմամշակութային կառույցներ

Վանաշենից 27 կմ արևելք գտնվում է «Սրբաշեն» գյուղատեղին (միջնադար-XIX-XX դարեր.), 38 կմ արևելք.՝ «Սևահող» գյուղատեղին (X-XIV դարեր., XIX-XX դարեր)։ Վերջինում է գտնվում Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին (XII-XIII դարեր)։

Տես նաև

• Վանաշենի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Արարատի մարզ)
• Հայոց ցեղասպանության հուշարձան (Վանաշեն)

Ծանոթագրություններ

1. Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (հայ.)
2. 2011 թ Հայաստանի մարդահամարի արդյունքները
3. Թե ինչպես Շիրազը գյուղ անվանափոխեց
4. Զավեն Կորկոտյան, «Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931)»
5. «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ. 4, էջ 754
6. Հայաստանի Հանրապետության բնակավայրերի բառարան (հայ.) — Երևան: 2008. — 184 p.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վանաշեն» հոդվածին։