Ռուապեհու

Ռուապեհու (անգլ.՝ Mount Ruapehu, մաորի՝ Ruapehu բառից, նշանակում է որոտացող անդունդ), գործող հրաբուխ Նոր Զելանդիայի Հյուսիսային կղզում՝ Թոնգարիրո ազգային պարկում, Օհակունե քաղաքից մոտավորապես 25 կիլոմետր դեպի հյուսիս-արևելք, Թաուպո լճի հարավային ափից շուրջ 40 կիլոմետր դեպի հարավ-արևմուտք։

Ռուապեհու
Տեսակ	հրաբուխ
Երկիր	Նոր Զելանդիա
Վարչատարածքային միավոր	Ruapehu District? և Taupō District?
Աշխարհագրական տեղադրություն	Հյուսիսային կղզի
Լեռնաշղթա	North Island Volcanic Plateau?
Բարձրությունը ծովի մակարդակից	2797 մետր
Հարաբերական բարձրություն	2797 մետր
Բարձրագույն գագաթ	Tahurangi?
Պահպանման տարածք	Թոնգարիրո ազգային պարկ
Սմիթսոնիան կոդ	241100

Համառոտ տեղեկատվություն

Ռուապեհուի լանջերին՝ ծովի մակերևույթից 1700-2000 մետրի սահմանագծից վեր, գտնվում են ձնածածկ հատվածներ և շուրջ երկու տասնյակ, թեև ոչ մեծ, բայց յուրօրինակ սառցադաշտեր^[1] և գլխավորապես դահուկավազքի սիրահարների ու դահուկորդ մարզիկների համար նախատեսված հանգստյան հանգրվաններ։ Ռուապեհուն Նոր Զելանդիայի խոշորագույն հրաբուխն է և Հյուսիսային կղզու ամենաբարձր լեռը՝ իր երեք գագաթներով, որոնցից Թահուրանգին ծովի մակերևույթից բարձր է 2.797, Թե Հեուհեուն՝ 2.755, Փարետետայիտոնգան՝ 2.751 մետր։ Այդ գագաթների միջև ընկած է խոր, գործող խառնարանը, որը հրաբխային մեծ ժայթքումների միջակայքում լցված է լինում ջրով։

Ուսումնասիրողների կարծիքով՝ Ռուապեհուն, որ հիմնականում կազմված է անդեզիտից, հրաբխային ակտիվություն սկսել է դրսևորել մոտավորապես 250.000 տարի առաջ։ Նոր ժամանակներում, երբ սկսել են գրանցել հրաբխային ժայթքումները, նկատել են, որ մեծ ժայթքումներ տեղի են ունենում հիսուն տարին մեկ անգամ^[2], իսկ փոքրերի թիվը, 1945 թվականից այս կողմ, արդեն անցել է վաթսունից։ 1970 թվականին տեղի ունեցած նման ոչ մեծ ժայթքումներից մեկի ժամանակ արտանետված մոխիրն ու խարամը որոշակի վնաս են պատճառել հանգստյան տներին ու դահուկուղիներին^[3]։

Ուշագրավ փաստեր

Ռուապեհուի լանջերին են նկարահանվել կինոռեժիսոր Փիթեր Ջեքսոնի «Մատանիների տիրակալը» հանրահայտ կինոնկարի որոշ տեսարաններ^[4]։

Պատկերասրահ

• 
• 
  Տեսքը արբանյակից
• 
• 
  Խառնարանային լիճը
• 
• 
  Լեռը ամռանը
• 

Ծանոթագրություններ

1. |title=Glaciers in New Zealand|url=http://www.teara.govt.nz/en/glaciers-and-glaciation/1 |publisher=Te Ara: Encyclopaedia of New Zealand|accessdate=24 November 2012}}
2. | title=Crater Lake| url=http://www.doc.govt.nz/parks-and-recreation/tracks-and-walks/central-north-island/ruapehu/mount-ruapehu-crater-climb/ | author=New Zealand Department of Conservation | accessdate=2006-10-23}}
3. |title=Central North Island Volcanoes| url=http://www.doc.govt.nz/parks-and-recreation/national-parks/tongariro/features/central-north-island-volcanoes/ | author=New Zealand Department of Conservation|accessdate=2006-10-23}}
4. Sibley, Brian. The Making of the Movie Trilogy The Lord of the Rings, Houghton Mifflin (2002).

^[1]

Արտաքին հղումներ

• Опасности од вулканот Руапеху — GNS Science (անգլերեն)
• Вулканска камера на Руапеху Արխիվացված 2005-01-29 Wayback Machine — секојчасовни слики од GeoNet (անգլերեն)
• Блог за сите избиви на Руапеху од 1995 до денес (անգլերեն)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռուապեհու» հոդվածին։

1. http://www.gns.cri.nz/content/download/6186/33930/file/VolcanoFactSheets%20Ruapehu.pdf | title=Volcano Fact Sheet: Ruapehu Volcano|publisher=GNS Science|access-date=31 December 2013}}