![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/D-Mannitol_structure.svg/langhy-640px-D-Mannitol_structure.svg.png&w=640&q=50)
Մանիտոլ
քիմիական միացություն / From Wikipedia, the free encyclopedia
Մանիտոլ, ածխաջրատային ալկոհոլ, որն օգտագործվում է որպես քաղցրացուցիչ և դեղամիջոց[1][2]։ Կիրառվում է որպես ցածր կալորիականությամբ քաղցրացուցիչ, քանի որ այն վատ է ներծծվում աղիքների կողմից[1]։ Որպես դեղամիջոց՝ օգտագործվում է աչքերում ճնշումը նվազեցնելու համար՝ գլաուկոմայի դեպքում և ներգանգային ճնշումը ինջեցնելու նպատակով[2][3]։ Կիրառվում է ներերակային ներմուծման և ինհալյացիայի միջոցով[4][5]։ Ազդեցությունը սովորաբար սկսվում է 15 րոպեից և տևում մինչև 8 ժամ[4]։
![]() | |
Կլինիկական տվյալներ | |
Վաճառքային անվանումներ | Osmitrol, Bronchitol |
Նույնացուցիչներ | |
CAS համար | 69-65-8 |
PubChem CID | 6251 |
DrugBank | DB00742 |
E number | E421 (thickeners, ...) ![]() |
CompTox Dashboard (EPA) | |
ECHA InfoCard | 100.000.647 ![]() |
Կողմնակի ազդեցություններից են էլեկտրոլիտային խանգարումները և դեհիդրատացիան (ջրազրկում)[4]։ Այլ լուրջ խնդիրներից են սրտային և երիկամային անբավարարությունները[2][4]։ Դեռ պարզ չէ հղիության ընթացքում կիրառությունը անվտանգ է թե ոչ[4]։ Մանիտոլը պատկանում է օսմոտիկ միզամուղ դեղամիջոցների շարքին[4]։
Մանիտոլը հայտնաբերել է Ջոզեֆ Լուի Պրուստին 1806 թվականին[6]։ Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության հիմնական դեղամիջոցների ցանկում է[7]։ Ի սկզբանե դեղորայքը պատրաստվում էր հացենի սպիտակից և կոչվում էր մանանա՝ աստվածաշնչյան սննդի հետ նմանության պատճառով[8][9]։ Մանիտոլը ընդգրկվել է Համաշխարհային հակադոպինգային գործակալության արգելված դեղերի ցանկում․ մտավախություն կա, որ այն կարող է քողարկել այլ դեղամիջոցների կիրառումը[10]։