Հիպարքոս
From Wikipedia, the free encyclopedia
Հիպարքոս (հուն․՝ Ίππαρχος ο Ρόδιος of Ίππαρχος ο Νικαεύς, մոտ մ.թ.ա. 180-190, Նիկեա - մ.թ.ա. 125, Հռոդոս), հույն գիտնական, աստղագիտության հիմնադիրներից։
Հիպարքոս Ίππαρχος | |
---|---|
Ծնվել է | մոտ մ. թ. ա. 190 Նիկեա, Բյութանիա[1] |
Մահացել է | մոտ մ. թ. ա. 120 ենթդ․ Հռոդոս, Հին Հունաստան |
Քաղաքացիություն | Պերգամոնի թագավորություն |
Մասնագիտություն | աստղագետ, մաթեմատիկոս, աշխարհագրագետ և գիտնական |
Գործունեության ոլորտ | աստղագիտություն |
Տիրապետում է լեզուներին | հին հունարեն[2] |
Պարգևներ | |
Hipparchus Վիքիպահեստում |
Կատարել է երկնքի առաջին համակարգված դիտումներն ու հետազոտությունները։ Բացահայտել է Արեգակի և Լուսնի շարժման օրինաչափությունները, որոշել Լուսնի հեռավորությունը Երկրից, կազմել Արեգակի խավարումների ցուցակը և 850 աստղի դիրքերի աստղացուցակը, տվել այդ աստղերի դասակարգումն ըստ տեսանելի 6 մեծությունների (պայծառություններ)։
Բացահայտել է պրեցեսիայի երևույթը, որոշել աստղային ու արևադարձային տարիների տևողությունները, խավարածրի թեքությունը հասարակածի նկատմամբ։ Առաջինն է օգտագործել աշխարհագրական կոորդինատները՝ լայնությունն ու երկայնությունը։ Հիպարքոսի աշխատությունները բնագրով չեն պահպանվել, դրանց մասին հիմնական տեղեկությունները պարունակվում են Պտղոմեոսի «Ալմազն ստում»։