Լալե Անդերսեն
From Wikipedia, the free encyclopedia
Լալե Անդերսեն (գերմ.՝ Lale Andersen, իսկական անունը՝ Լիզելոտա Հելենա Բերտա Բունենբերգ, գերմ.՝ Liese-Lotte Helene Berta Bunnenberg, մարտի 23, 1905(1905-03-23)[1][2][3][…], Lehe, Հանովեր նահանգ, Գերմանական կայսրություն - օգոստոսի 29, 1972(1972-08-29)[1][2][3][…], Վիեննա, Ավստրիա[4]), գերմանացի երգչուհի և երգերի հեղինակ, հանրահայտ «Լիլի Մառլեն» երգի կատարող։
Լալե Անդերսեն | |
---|---|
Բնօրինակ անուն | գերմ.՝ Lale Andersen |
Ի ծնե անուն | գերմ.՝ Liese-Lotte Helene Berta Bunnenberg |
Ծնվել է | մարտի 23, 1905(1905-03-23)[1][2][3][…] Lehe, Հանովեր նահանգ, Գերմանական կայսրություն |
Երկիր | Գերմանիա |
Մահացել է | օգոստոսի 29, 1972(1972-08-29)[1][2][3][…] (67 տարեկան) Վիեննա, Ավստրիա[4] |
Գերեզման | Dünenfriedhof Langeoog |
Մասնագիտություն | հեղինակ-կատարող, դերասանուհի, երգչուհի, սցենարիստ, երգերի հեղինակ, ինքնակենսագիր և ստուդիական երաժիշտ |
Գործիքներ | վոկալ |
Lale Andersen Վիքիպահեստում |
1929 թվականի հոկտեմբերին բաժանվելով ամուսնուց և թողնելով ազգականների մոտ երեք երեխաներին, ապագա երգչուհին մեկնում է Բեռլին։ Այստեղ նա սովորում էր թատերական ստուդիայում և երգում էր կաբարեում։ 1933-1937 թվականներին Անդերսենը խաղում էր Ցյուրիխի թատրոնում (այդ շրջանում սկսում է ընկերություն անել կոմպոզիտոր Ռոլֆ Լիբերմանի հետ)։ 1938 թվականին նա աշխատել է մյունխենյան Սիմպլ կաբարեյում, իսկ 1939 թվականին Բեռլինի հեղինակավոր Kabarett der Komiker-ում։ Այստեղ նա հանդիպել է կոմպոզիտոր Նորբերտ Շուլցին և սկսել է կատարել իր նոր «Լիլի Մառլեն» երգը։ Պատերազմի սկզբին այս երգը ձեռք է բերել մեծ ժողովրդականություն զինվորների շրջանում, ընդ որում, ոչ միայն գերմանացի, սակայն պաշտոնական գերմանական քարոզչությունը երգչուհուն բացասական էր վերաբերվում, ինչպես իր գլխավոր գլուխգործոցի անբավարար առույգության, այնպես էլ իր մտերմությանը Լիբերմանի և հրեական ծագում ունեցող այլ գերմանացի և շվեյցարացի երաժիշտների հետ։ Որոշակի ժամանակահատվածում «Լիլի Մառլեն» կատարումը նույնիսկ պաշտոնապես արգելված էր, իսկ Անդերսենը փորձել է ինքնասպան լինել։
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ավարտից հետո Անդերսենը մի քանի տարի բեմ չի բարձրացել։ Նրա վերադարձը տեղի է ունեցել միայն 1952 թվականին, երբ իր սեփական խոսքերով գրված «Կապույտ գիշերը ապաստարանի տակ» (գերմ.՝ Die blaue Nacht am Hafen) երգով սկավառակը Գերմանիայում դարձավ ոսկե։ 1961 թվականին ներկայացրել է ԳՖՀ-ը Եվրատեսիլ երգի մրցույթում, որտեղ զբաղեցրել է 13-րդ տեղը։ Այդ պահին Անդերսենը եղել է 56 տարեկան, նա ավելի քան 45 տարի պահել է Եվրատեսիլի ամենամեծ մասնակցի ռեկորդը։ Մինչև 1967 թվականը Անդերսենն ակտիվորեն համերգներով հանդես է եկել Եվրոպայում, ԱՄՆ-ում և Կանադայում։ Ապա, թողնելով բեմը, նա թողարկել է երկու գիրք հիշողություններ՝ «Ի՞նչպես դառնալ շնաձուկ։ Ուրախ ուղեցույց բոլոր նրանց համար, ովքեր ցանկանում են երգել կամ ստեղծագործել շլագերներ» (գերմ.՝ Wie werde ich Haifisch? – Ein heiterer Ratgeber für alle, die Schlager singen, texten oder komponieren wollen; 1969) և «Երկնքն ունի բազմաթիվ ներկեր» (գերմ.՝ Der Himmel hat viele Farben; 1972)։