Թոմաս Մերտոն

Թոմաս Մերտոն (անգլ.՝ Thomas Merton; հունվարի 31, 1915(1915-01-31)^{[1][2][3][…]} կամ հունվարի 15, 1915(1915-01-15)^[4], Prades, Արևելյան Պիրենեյներ, Ֆրանսիա^[5] - դեկտեմբերի 10, 1968(1968-12-10)^{[1][2][3][…]}, Բանգկոկ, Թաիլանդ^[5]), ամերիկացի բանաստեղծ, կուսակրոն քահանա, աստվածաբան, ուսուցիչ, հրապարակախոս, հասարակական գործիչ, Զենկաթոլիկության քարոզիչ^[6]։

Թոմաս Մերտոն
Ծնվել է	հունվարի 31, 1915(1915-01-31)[1][2][3][…] կամ հունվարի 15, 1915(1915-01-15)[4]
Ծննդավայր	Prades, Արևելյան Պիրենեյներ, Ֆրանսիա[5]
Վախճանվել է	դեկտեմբերի 10, 1968(1968-12-10)[1][2][3][…] (53 տարեկան)
Վախճանի վայր	Բանգկոկ, Թաիլանդ[5]
Գերեզման	Կենտուկի
Մասնագիտություն	աստվածաբան, բանաստեղծ, ակնարկագիր, ինքնակենսագիր, լրագրող, հակապատերազմային ակտիվիստ, կաթոլիկ քահանա և գրող
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Կրթություն	Քլեր քոլեջ, Կոլումբիայի համալսարան և Oakham School?
Աշխատավայր	St. Bonaventure University?
Thomas Merton Վիքիպահեստում

Marker commemorating Merton in Downtown Louisville

«Thomas Merton Square» and Marker in Downtown Louisville

Կենսագրություն

Մերտոնը ծնվել է նկարչի ընտանիքում։ Վաղ հասակում կորցրել է մորը, շատ չանցած՝ նաև հորը։ Ռուսաստանում Մերտոնը հայտնի է հիմնականում Անդրեյ Կիրիլենկովի (արձակագիր) և Ռեգինա Դերիևայի (բանաստեղծուհի) ստեղծագործությունների թարգմանությունների շնորհիվ։

Թոմաս Մերտոնն առաջին մասնագիտությամբ բողոքական ուղղության լրագրող էր, բայց չուներ կրոնական հետաքրքրություն։ 1930-ական թվականներին ծանոթացել է կաթոլիկ ուղղության հայտնի գործիչ Եկատերինա Դոխերտի հետ, ով գաղթել էր Ռուսաստանից և «Մադոննայի տուն» կաթոլիկական շարժման հիմնադիր էր։ Մերտոնն իր սոցիալական գործունեությունն սկսել է Հարլեմում՝ Դոխերտիի հիմնած «Ընկերության տանը»։

Հոգևոր որոնումների արդյունքում դարձել է կաթոլիկ ուղղության հետևորդ, դրանից հետո որոշել է վանական դառնալ։ Ժամանակի ընթացքում դարձել է 20-րդ դարի խոշորագույն կաթոլիկ գրող, կաթոլիկություն տարածող։

Ծանոթացել է տարբեր կրոնների բազմաթիվ գործիչների հետ, յուրացրել Ճապոնիայի, Շրի Լանկայի, Տիբեթի բուդդայական մեդիտացիայի տեխնիկան։ Որպես ուսուցիչ՝ նա իր աշակերտների մեջ խոր հարգանք և հետաքրքրություն է սերմանել Արևելքի հոգևոր ժառանգության նկատմամբ։ Վիետնամում ԱՄՆ-ի ագրեսիայի դեմ բողոքի ցույցերից հետո նա՝ որպես ազդեցիկ կաթոլիկ հրապարակախոս, դժգոհել է ամերիկյան իշխանություններից։ Մերտոնին արգելել էին մամուլում հոդվածներ հրապարակել, և նա վանքում կազմակերպել է սամիզդատի տպագրությունը։

Թոմաս Մերտոնը մահացել է Բանգկոկում դժբախտ պատահարի արդյունքում (էլեկտրական հոսանքի հարվածից)^[7]։

Ստեղծագործություններ

• Merton, Thomas (1967), The Way of Chuang Tzu, New York: New Directions, ISBN 0-8112-0103-1
• Merton, Thomas (1967), Mystics and Zen Masters, New York: Farrar, Strauss and Giroux, ISBN 0-374-52001-1
• Merton, Thomas (1968), Zen and the Birds of Appetite, New Directions Publishing Corporation, ISBN 0-8112-0104-X

Ռուսերեն

• Мертон Т. Дзен и голодные птицы // Мистицизм: христианский и буддистский. — К.: София, 1996. — С. 193—283. — 288 с. — ISBN 5-7101-0112-5
• Мертон Т. Христианские мистики и учителя дзен. — М.: Энигма, 2018. — 256 с. — ISBN 978-5-94698-273-3

Գրականություն

• Тереза Оболевич Единство духа. Восточно-христианский исихазм и японский дзэн буддизм в творчестве Томаса Мертона и С. С. Хоружего // Соловьёвские исследования. — Иваново: ИГЭУ, 2017. — В. 2(54). — С. 129—143. — ISSN 2076-9210.

Ծանոթագրություններ

1. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
2. Encyclopædia Britannica
3. Schäfer J. Ökumenisches Heiligenlexikon — 1998.
4. BeWeB
5. Deutsche Nationalbibliothek Record #118581236 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
6. Анна Александровна Ткачёва «Новые религии» Востока / отв. ред. Ростислав Борисович Рыбаков, Н. А. Симония. — М.: Наука, 1991. — С. 7. — 216 с. — ISBN 5-02-016913-7
7. «Religion: The Death of Two Extraordinary Christians». TIME. 1968 թ․ դեկտեմբերի 20. էջեր 3, 4. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ նոյեմբերի 22-ին. Վերցված է 2010 թ․ մայիսի 25-ին.

Արտաքին հղումներ

• Томас Мертон в библиотеке Արխիվացված 2020-07-22 Wayback Machine Я. Г. Кротова
• Томас Мертон. «Ненасильственное сопротивление Гитлеру в Дании» — глава из книги Thomas Merton. «The Nonviolent Alternative». New York. 1981.
• Томас Мертон. «Внутренний опыт: Заметки о созерцании» — главы из книги.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թոմաս Մերտոն» հոդվածին։