![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Wtcgye.jpg/640px-Wtcgye.jpg&w=640&q=50)
Էկվադորի տնտեսություն
From Wikipedia, the free encyclopedia
Էկվադորի տնտեսությունը հիմնված է նավթի (երկրի եկամտի կեսից ավելին), գյուղատնտեսական արտադրանքի (բանան, ծովախեցգետին և այլն) և այլ բնական պաշարների (օրինակ՝ ոսկի) արտահանման վրա։ 2002 թվականին նավթի արտահանումը բերել է բոլոր եկամուտների 40%-ը, երկրորդ տեղում է բանանը, որն ապահովում է ամբողջ արտահանման մինչև 22%-ը[4]։ Էկվադորը բանանի աշխարհի ամենախոշոր մատակարարն է (2002 թվականին՝ 936 մլն դոլար), աճեցվում է Կավենդիշ տեսակի բանանը, արտահանվում են նաև կարմիր բանան, մինի բանան և տնկարկներ[5]։ 2015 թվականին Էկվադորին բաժին է ընկել Ռուսաստանի Դաշնություն բանանի բոլոր մատակարարումների 98,5%-ը (1204,4 հազար տոննա)[6]։ Էկվադորյան բանանի արտահանումը 2018 թվականի առաջին ինն ամիսներին աճել է 5,24 տոկոսով։ Բանանի ընդհանուր վաճառքն արտերկրում առաջին 9 ամիսների ընթացքում։ 2018 թվականին կազմել է 2,065 մլրդ դոլար։ Էկվադորը 2017 թվականին աշխարհի առաջատար բանանի մատակարարն էր՝ կազմելով բոլոր առաքումների 25,3%-ը՝ առաջ անցնելով Ֆիլիպիններից, Բելգիայից և Կոստա Ռիկայից[7]։ 2021 թվականի դրությամբ Էկվադորը երրորդ ամենաբարձր երկիրն է Հարավային Ամերիկայում ամենաբարձր նվազագույն աշխատավարձով (400 դոլար)։ Նվազագույն աշխատավարձից բարձր միայն Չիլիում՝ 441 ԱՄՆ դոլար և Ուրուգվայում՝ ամսական 423 ԱՄՆ դոլար[8]։ 2022 թվականի հունվարի 1-ից Էկվադորում նվազագույն աշխատավարձը $425 է[9][10][11][12]։ 2023 թվականի հունվարի 1-ից Էկվադորում նվազագույն աշխատավարձը $450 է[13][14][15]։
![]() | |
Վիճակագրություն | |
---|---|
ՀՆԱ | |
ՀՆԱ-ի աճ | −2,2 ± 0,1 տոկոս[2] |
ՀՆԱ-ն մեկ շնչի հաշվով | |
Գնաճ (ՍԳԻ) | -0,2 % (2018)[1] |
Աղքատության շեմից ցածր բնակչություն | 25,6 % (2013)[3] |
Գործազրկություն | 4,8 % (2015)[3] |
Արտաքին | |
Արտանհանման հիմնական գործընկերներ | ![]() ![]() ![]() ![]() |
Ներկրման հիմնական գործընկերներ | ![]() ![]() ![]() ![]() |
Համախառն արտաքին պարտք | 32,4 % ՀՆԱ (2015)[3] |
Պետական ֆինանսներ | |
Պետական պարտք | $25,03 միլիարդ (2014 թվական, դեկտեմբերի 31)[3] |
Եկամուտ | $35,1 միլիարդ (2015)[3] |
Ծախսեր | $39,8 միլիարդ (2015)[3] |
Երկիրը նաև ծովախեցգետնի (2002 թվականին 251 միլիոն դոլար), ծաղիկների (2002 թվականին՝ 291 միլիոն դոլար) և ձկան պահածոների (2002 թվականին՝ 333 միլիոն դոլար) հիմնական արտահանողն է։ Բացի այդ, աճեցվում է սուրճ (Էկվադորյան Արաբիկան աճեցվում է Անդերի զառիթափ լանջերին, պլանտացիաները համարվում են աշխարհում ամենաբարձրերից մեկը, դրանց բարձրությունը ծովի մակարդակից 2000-ից 2800 մետր է)[16] և կակաո (երկրում կա գրեթե 500.000 հեկտար կակաո, որը վերամշակվում է մոտ 110.000 արտադրողների կողմից, 2011 թվականին արտահանվել է 200.000 տոննա կակաո՝ 125.000 տոննա նուրբ համով կակաո)[17]։
Մշակող արդյունաբերության առավել զարգացած ճյուղերն են սննդամթերքը և տեքստիլը։ Կաշվի և կոշկեղենի, փայտամշակման, ցելյուլոզայի և թղթի, քիմիական, նավթավերամշակման, ցեմենտի արդյունաբերության ձեռնարկություններ, վերջին տարիներին՝ ավտոմեքենաների հավաքման ձեռնարկություններ։ Ժողովրդական արհեստներ։ Էլեկտրաէներգիայի արտադրությունը 10,395 մլրդ կՎտժ (2000 թվական), այդ թվում՝ 25% ՋԷԿ, 75% հիդրոէլեկտրակայաններ։ Սպառումը 9667 մլրդ կՎտժ, մեկ շնչի հաշվով՝ 624 կՎտժ (2000 թվական)։
Արտահանման ծավալը 2015 թվականին գնահատվում է 18,36 մլրդ ԱՄՆ դոլար։ Արտահանման հիմնական գործընկերներն են՝ ԱՄՆ, Չիլի, Պերու, Կոլումբիա, Պանամա։
Ներմուծման ծավալը 20,9 մլրդ դոլար է, ներկրվում է արդյունաբերական արտադրանք, վառելիք, սպառողական ապրանքներ։ Ներմուծման գործընկերներ՝ ԱՄՆ, Չինաստան, Կոլումբիա, Պերու։