Զանգվածային սպանություն Էլ Պասոյում
From Wikipedia, the free encyclopedia
Զանգվածային սպանություն Էլ Պասոյում, 2019 թվականի օգոստոսի 3-ի առավոտյան տեղի ունեցած զանգվածային սպանություն, տեղական ժամանակով ժամը 10:40-ին, ԱՄՆ-ի Էլ Պասո քաղաքի Walmart առևտրի կենտրոնում։ Միջադեպի ընթացքում 20 մարդ է սպանվել և առնվազն 26-ը վիրավորվել է, որոնցից 2-ը հետագայում մահացել են[6], ինչն այս միջադեպը դարձնում է 2019-ի[7] և Տեխաս նահանգի պատմության մեջ[8][9] խոշորագույն զանգվածային սպանություններից մեկը։
| Զանգվածային սպանություն Էլ Պասոյում | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | հանցագործություն ատելության հողի վրա, domestic terrorist attack?, զանգվածային սպանություն և զանգվածային կրակոցներ |
| Երկիր |  ԱՄՆ |
| Գրոհի վայր | Էլ Պասո |
| Տեղադրանք | Cielo Vista Mall? |
| Գրոհի նպատակ | Լատինա |
| Տարեթիվ | օգոստոսի 3, 2019[1] |
| Զենք | WASR series rifles?[2] |
| Զոհվածներ | 23 մարդ[3] |
| Վիրավորներ | 23[4] |
| Ահաբեկիչների քանակ | 1[5] |
 2019 El Paso shooting Վիքիպահեստում | |
Միջադեպը տեղի է ունեցել Walmart առևտրի կենտրոնում, ևս մեկ՝ Cielo Vista, առևտրի կենտրոնից ոչ հեռու, Էլ Պասո քաղաքի արևելյան կողմում։ Տեղական ժամանակով ժամը 10:40-ին շենք է մտել WASR-10 կիսաավտոմատ հրացանով զինված տղամարդը[10] և կրակ բացել հաստատության գնորդների և աշխատակիցների վրա[11]։ Այդ ընթացքում առևտրի կենտրոնում գտնվել է մոտ 3000 գնորդ և 300 աշխատակից[12]։ Միջադեպի առաջին վայրկյաններին շենքում գտնվողների մեծ մասը ենթադրել է, որ կրակոցների աղբյուր կարող է լինել հրավառությունը, որից հետո մի շարք մարդիկ գնացել են աղմուկի աղբյուրի կողմը[13]։ Միայն այն բանից հետո, երբ ականատեսները կրակոցների մասին լուր են տարածել, շենքում խուճապ և հրմշտոց է սկսվել[14]։
Առաջին կրակոցներից մեկ րոպե անց դիսպետչերները զանգել են 911 հեռախոսահամարով[15], հաղորդել, որ հանցագործը սպիտակ է և միայնակ է գործում[16]։ Ոստիկանությունը առևտրի կենտրոն է ժամանել միայն 6 րոպե անց, որից հետո շենքն ու հարակից թաղամասը շրջափակվել են իրավապահ մարմինների աշխատակիցների կողմից տարբեր հիմնարկներից[17]։ Շուտով ձերբակալվել է կրակողը։ Նրա ձերբակալության ժամանակ նա դիմադրություն ցույց չի տվել[16][18]։
Կրակոցների հետևանքով զոհվել է 20 մարդ, վիրավորվել 26-ը[9]։ Տուժածների մի մասը տեղափոխվել է Էլ Պասոյի համալսարանական բժշկական կենտրոն, ևս 11 մարդ տեղափոխվել է այլ բժշկական հաստատություններ։ Տուժածների թվում էին 2 և 9 տարեկան երկու երեխաներ, որոնց վիճակը հետագայում կայունացել է։ Վիրավորների և Սպանվածների մեծ մասը 32-ից 85 տարեկան էին[17]։ Սպանվածների և վիրավորների թվում Մեքսիկայի 9 քաղաքացի կար[19][20]։ Օգոստոսի 5-ին զոհերի թիվը հասել է 22-ի, այն բանից հետո, երբ ծանր վնասվածքներ ստացած երկու մարդ մահացել է[21]։
Ոստիկանությունը ձերբակալել է փողոցում, շենքի մոտ գտնվող հրացանով հանցագործություն կատարելու մեջ կասկածվողին[22] և շուտով պարզել նրա ինքնությունը։ Նա եղել է Ալեն քաղաքի (Քոլին շրջան) 21-ամյա բնակիչ, որը գտնվում է Էլ Պասոյից 650 մղոն հեռավորության վրա, Պատրիկ Վուդ Քրուզիուս անունով, որը ծնվել է 1998 թվականի հուլիսի 27-ին[23][24][25] և հանցագործության կատարման ժամանակ եղել է Մակ-Քիննի քաղաքում գտնվող «Collin College» քոլեջի ուսանող։ Նա իրավապահ մարմինների ներկայացուցիչների կողմից նկարագրվել է որպես ինտրրովորսիա, որը սոցիալական վտարանդի կարգավիճակ էր կրում[26]։
Նախնական հետաքննության ընթացքում պարզվել է, որ Քրուզիուսը լքել է Ալենը օգոստոսի 2-ի ուշ երեկոյան և Էլ Պասո է ժամանել օգոստոսի 3-ի վաղ առավոտյան՝ սպանությունից ոչ շատ առաջ[27]։ Կրակոցների սկսվելուց մի քանի րոպե առաջ Քրուզիուսը իմիջբորդում հրապարակել է իր 27 էջանոց մանիֆեստը (տեղի ունեցածից որոշ ժամանակ անց սոցցանցերում Քրուզիուսի էջերն արգելափակվել են), որի էջերում ընդգծել է, որ դեմ է հանդես եկել Մեքսիկայից միգրանտների թվի ավելացմանը և հայտարարել է, որ մետիսացիան, բազմամշակութայնությունը, ոչ մեծ մարդկանց ներգաղթը և վերարտադրության մակարդակից ցածր ծնելիությունը սպառնում են ԱՄՆ-ի սպիտակ բնակչությանը, ինչը նպաստում է «սպիտակ ցեղասպանությանը»[28][29][30][31]։ Քրուզիուսը նաև հայտարարել է Հարիսոն Տարանտի գործողությունների աջակցության մասին, որը պատասխանատու է Նոր Զելանդիայի Ալ Նուր մզկիթում և Լինվուդ Իսլամական կենտրոնում ահաբեկչական գործողության կատարման համար, որը տեղի է ունեցել 2019 թվականի մարտին[18]։ Սոցիալական ցանցերում Քրուզիուսը պաշտպանել է Դոնալդ Թրամփի արտաքին քաղաքականությունը և կողմ է եղել ԱՄՆ-ի և Մեքսիկայի միջև պետական սահմանին ամերիկա-մեքսիկական պատնեշ կառուցելուն[32]։
Ձերբակալությունից հետո նրան մեղադրանք է առաջադրվել և նա համագործակցել է հետաքննության հետ, մասնավորապես, Քրուզիուսը հայտարարել է, որ հանցագործության կատարման և դրան նախապատրաստվելու ժամանակ հանցակիցներ չի ունեցել[33]։ Ոստիկանությունը հաստատել է, որ կասկածյալը հարձակման մեջ օգտագործված զենքն օրինական հիմքերով է ձեռք բերել[34]։ Մինչև միջադեպը Պատրիկ Քրուզիուսը երբեք քրեական պատասխանատվության չի ենթարկվել որևէ իրավախախտման համար[35]։ Դաշնային իշխանությունները նրա գործը հետաքննում են որպես ներքին ահաբեկչություն[36], բացի այդ, Արդարադատության նախարարությունում հայտարարել են, որ խոսքը ատելության հողի վրա կատարված հանցագործության և հրազենի մասին դաշնային օրենքի խախտման մասին է, նման մեղադրանքները կարող են հանգեցնել պատժի բարձրագույն չափի՝ մահապատիժին։
ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը դատապարտել է Պատրիկ Քրուզիուսի արարքը և կրակոցները անվանել «ատելության ակտ»[37]։ Օգոստոսի 7-ին Թրամփն այցելել է Էլ Պասո և Դեյթոն։
Ռուսաստանի Դաշնության նախագահ Վլադիմիր Պուտինը ցավակցություն է հայտնել Թրամփին Տեխասում և Օհայոյում տեղի ունեցած հրաձգության կապակցությամբ[38]։ Մեքսիկայի արտաքին գործերի նախարար Մարսելո Էբրարդը հայտարարություն է արել՝ հայտարարելով, որ Մեքսիկայի կառավարությունը իրավական միջոցներ կձեռնարկի ԱՄՆ-ում մեքսիկացիների և Մեքսիկական ծագում ունեցող ամերիկացիների անվտանգությունն ապահովելու համար[39]։
Դեմոկրատական կուսակցությունից նախագահի թեկնածու Բետո Օ’Ռուրկը, որը ծնունդով Էլ Պասոյից է, Թրամփին մեղադրել է ռասիզմի գաղափարախոսությանը, ռասիզմի էսկալացիային, ինչպես նաև ազգամիջյան թշնամանքի հրահրմանն ուղղված գործողություններում, որոնց հետևանքներից մեկը եղել է մասսայական սպանությունը, որին մասնակցել է Պատրիկ Քրուզիուսը։ Դեմոկրատներից նախագահի մեկ այլ թեկնածու՝ սենատոր Քորի Բուքերը նույնպես իր հայտարարության մեջ զանգվածային սպանության ողջ պատասխանատվությունը բարդել է ԱՄՆ-ի գործող նախագահի վրա՝ հայտարարելով, որ Թրամփը, որը անօրինական ներգաղթի զսպումն արել է իր նախագահության հանգուցային պահերից մեկը, ավելի վաղ բազմիցս նվաստացուցիչ մեկնաբանություններ է արել մեքսիկացի միգրանտների մասին և ներգաղթի փաստը բնութագրել է որպես «ներխուժում»[40]։ Տեխասի նահանգից սենատոր Ջոն Քորնինը ԱՄՆ-ի միգրացիոն քաղաքականության եզրակացությունների շուրջ ծավալված բանավեճից հետո քաղաքական գործիչներին մեղադրել է քաղաքական նպատակահարմարության մեջ՝ հայտարարելով, որ ԱՄՆ-ի քաղաքներում զանգվածային գնդակահարությունները չպետք է «շահագործվեն հանուն քաղաքական շահի» 2020 թվականին ԱՄՆ-ի նախագահի առաջիկա ընտրություններում, այլ պետք է դիտարկվեն որպես սոցիալ-բացասական երևույթներ, որոնք պահանջում են անհապաղ արմատախիլ անել[41]։ Այս միջադեպը հերթական անգամ բարձրացրել է հրազենի նկատմամբ վերահսկողության խստացման և զենքի օգնությամբ կատարվող հանցագործությունների դեմ պայքարի ուժեղացման մասին վեճերի ալիքը՝ հենվելով գոյություն ունեցող օրենքների և ԱՄՆ սահմանադրության փոփոխությունների վրա[42][43][44]։
Զանգվածային սպանությունից հետո՝ 2019 թվականի օգոստոսի 4-ին, Ֆլորիդայի Գիբսոնթոն տեղանքում ձերբակալվել է 31-ամյա գործազուրկ Ուեյն Լի Փեջեթը, որը նախկինում քրեական պատասխանատվության չի ենթարկվել այն բանից հետո, երբ նա զանգահարել է Walmart տեղական առևտրի կենտրոնի խանութներից մեկը՝ Քրուզիուսի հանցագործությունը կրկնելու սպառնալիքով։ Նրա սպառնալիքների պատճառով առևտրի կենտրոնից շտապ տարհանվել են նրա շուրջ 1000 աշխատակիցներ և այցելուներ։ Փեջետի բնակարանում զենք չի հայտնաբերվել և նրան մեղադրանք է առաջադրվել բռնի կերպով հրազեն կիրառելու մասին կեղծ հաղորդագրության համար։ Ձերբակալությունից հետո չարագործը հայտարարել է, որ անբարեխիղճ արարք կատարելու համար իրեն ոգեշնչել է Էլ Պասոյում զանգվածային սպանությունը[45][46]։
- Օրվա մեջ տասնյակ սպանվածներ։ Ինչու ԱՄՆ-ում չեն դադարում կրակել մարդկանց վրա // ՌԻԱ Նովոստի, 6 օգոստոսի, 2019։
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
