Wiwalca

Wiwalca (němsce Wiewalze) je 250 metrow wysoka hórka sewjerozapadnje Budyšina.

Wiwalca Wiewalze
wysokosć	249,9 m
kraj	Sakska, Němska
Wiwalca na karće Sakskeje DEC
p • d • w

51.20333333333314.381388888889

Hórka nadeńdźe so 3,7 kilometrow zdalene wot Budyskeho stareho města, bjezposrědnje pódla Sawrieroweho parka. Wokolne wjeski su Wulki Wjelkow na sewjeru, Zajdow na sewjerowuchodźe, Ćemjercy na juhowuchodźe a Słona Boršć na juhu. Zapadnje Wiwalcy běži statna dróha S 106 z Třoch Hwězdow do Chelna.

Po Jenču pochadźa mjeno wot serbskeho słowa wiwawa, kotrež móhło woznamjenjeć krajinu kołowokoło hórki, kotraž so „horje a dele wije“.

Stawizny

W prastawizniskich časach słužeše hórka, z kotrejež poskićeše so wuběrny wuhlad do wšěch směrow, jako wobtwjerdźenje w formje małeho hrodźišća. Tute měješe najskerje – kaž njedaloke Stróžišćo zady Smochćic – funkciju straže nad wikowanskim pućom. Přeměr wonkowneho nasypa wučini 37,5 metrow, přestrjeń znutřka druheho nasypa 15 metrow. Powostanki nasypow su tež dźensa hišće spóznać.

W barokowej dobje natwarichu na Wiwalcy rozhladnu wěžu, kotraž bě do koncepta bliskeho Smochčanskeho hrodoweho parka zapřijata.^[1] W bitwje pola Budyšina lěta 1813 wužichu francoske wójska Wiwalcu jako strategiske wuhladnišćo.^[2] W lěće 1912 poswjećichu nowu 12 metrow wysoku wuhladnu wěžu, kiž słužeše předewšěm wohnjowej woborje, ale tež zjawnosći.

Nóžki

1. Oberlausitzer Heide- und Teichlandschaft (= Werte der deutschen Heimat. Zwjazk 67). 1. nakład. Böhlau, Köln/Weimar/Wien 2005, ISBN 978-3-412-08903-0, str. 254.
2. Oberlausitzer Heide- und Teichlandschaft (= Werte der deutschen Heimat. Zwjazk 67). 1. nakład. Böhlau, Köln/Weimar/Wien 2005, ISBN 978-3-412-08903-0, str. 257.