From Wikipedia, the free encyclopedia
Ta ny Tataree Chrimeeagh ny Tataree yn Chrimeea (Tatarish Chrimeeagh: къырымтатарлар ny qırımtatarlar) ny Crimee (Tatarish Chrimeeagh: къырымлылар ny qırımlılar) nyn bossan kynneeagh Turkagh as nyn ashoon ta dooghyssagh da'n Chrimeea. Haghyr crooaght as kynney-ghiennaghtyn ny Tataree Chrimeeagh eddyr y 13oo as y 17oo eash, tra ren ny Cumanee, va feddynit 'sy Chrimeea 'sy 10oo eash, unnaneysey rish kynneeyn elley va baghey 'sy Chrimeea voish ny shen earishyn as hie magh er nyn Dataraghey, goaill stiagh Greagee, Iddaalee, Armeainee, Gothee, Sarmaatee, as kynneeyn elley.[1][2]
Tataree Chrimeeagh къырымтатарлар / qırımtatarlar | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Tataree Chrimeeagh ayns eaddeeyn tradishoonagh ayns feailley Hidirellez | |||||||||||||||
Earroo yn phobble | |||||||||||||||
m. 7,000,000 |
|||||||||||||||
Ardjyn lesh sleih mooar jeu | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Çhengaghyn | |||||||||||||||
Craueeaght | |||||||||||||||
Moslymee Sunni son y chooid smoo |
Va ny Tataree Chrimeeagh nyn dromlagh 'sy Chrimeea voish y chynney-ghiennaghtyn oc derrey yn 19oo eash veanagh, as nyn bossan kynneeagh smoo derrey jerrey yn 19oo eash.[3][4] Ren y Roosh eiyrtys ny Tataree Chrimeeagh y ghlenney trooid raghlid ishigoil, aggleydys, aahoiaghey eginit, as cummaghyn leghoil y gheyre-chooishaght eddyr 1783 as 1900. Eddyr goaill stiagh y Chrimeea ayns 1783 as 1800, darree eddyr 100,000 as 300,000 Tataree Chrimeeagh magh ass y çheer. Ansherbee, cha row meeryn cultooragh ny Tataree Chrimeeagh slane scryssit (fo reeraghtys Romanov er y chooid sloo; ansherbee, fo reirey ny Soveidjee, va ny Tataree Chrimeeagh ceaut magh ass lieh-innys y Chrimeea).[5] Begnagh jeeragh lurg ren yn Unnaneys Soveidjagh aa-ghoaill y Chrimeea voish ny forsaghyn Essylagh ayns Boaldyn 1944, ren Bing Choadee yn Steat oardaghey eebyrtys dagh Tataragh Crimeeagh voish y Chrimeea, goaill stiagh lughtyn thie jeusyn ren shirveishey 'syn Armee Hoveidjagh. Va ny h-eebyrtee ymmyrkit ayns traenyn as coopyn dys yn Aishey Veanagh, as yn Oosbeckistaan er lheh. Va eddyr 18% as 46% jeh ny Tataree Chrimeeagh caillt kyndagh rish ny h-eebyrtyssyn.[6] Goaill toshiaght ayns 1967, va kuse veg jeu lhiggit goll er ash as ayns 1989 ren Ard-hoveid yn Unnaneys Soveidjagh deyrey glenney ny Tataree Chrimeeagh voish y çheer ghooie oc myr red neu-dooinidagh as neu-leighoil, agh cha row kiartys çhyndaaee currit daue agh ayns 1989.
Ta'n Unnaneys Oarpagh as possanyn bun-dooghyssagh eddyr-ashoonagh cur enney oikoil orroo myr kynney bun-dooghyssagh as chur yn Ookraan staydys bun-dooghyssagh oikoil orroo ayns 2014.[7][8] Ta'n lught reill Rooshagh roie coontey ad myr "mynlagh ashoonagh", agh cha nel ad cur enney orroo myr kynney bun-dooghyssagh,[9][10] as t'ad foast jiooldey ny nee ny Tataree Chrimeeagh kynney ennymagh y Chrimeeagh, ga dy ren yn UPSS coontey ad myr bun-dooghyssee roish my row ad ceaut magh 'syn eebyrtys as myr row Pobblaght Hoveidjagh Hoshiallagh Hene-reiltagh y Chrimeea (PHHH y Chrimeea) scryssit.[11][12][13] Jiu, she 15% jeh pobble yn Chrimeea ad ny Tataree Chrimeeagh. Ta eebyrtys ny Tataree Chrimeeagh foast ayn 'sy Turkee as 'syn Oosbeckistaan.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.