Tokelau

Tokelau^[1] é un pequeno territorio da Polinesia, baixo administración da Nova Zelandia, que corresponde ás illas do mesmo nome, tamén coñecidas como Illas da Unión. Os veciños máis próximos son Kiribati ao norte, as Illas Cook ao leste, Samoa e a Samoa Americana ao sur e Tuvalu ao oeste.

Tokelau

Bandeira Brasón
Himno	God Save the King
Lema	«Tokelau for the Almighty» «Токелау за Всемогъщия»
Localización
9°10′00″S 171°50′00″O
Reinos da Commonwealth	Nova Zelandia
Capital	Atol Fakaofo
Poboación
Poboación	1.499 (2016) (149,9 hab./km²)
Lingua oficial	Lingua tokelauana lingua inglesa
Xeografía
Superficie	10 km²
Organización política
Membro de	UNESCO (2001–)
Moeda	Dólar neozelandés
Identificador descritivo
Fuso horario	UTC+13 (pt) UTC+12:00
Dominio de primeiro nivel	.tk
Prefixo telefónico	+690
Código de país	TK

Consta de tres illas, Atafu, Nukunono e Fakaofo.

O arquipélago de Tokelau está formado por tres atois no sur do océano Pacífico (Atafu, Nukunonu e Fakaofo), situadas a 480 km ó N de Samoa Occidental. O clima é cálido. Como non hai estradas nin automóbiles, todo o transporte faise por mar. De acordo co relatorio da ONU, de 1989, Tokelau fai parte das illas que poden desaparecer no século XXI en caso de que non se tomen medidas para conter o efecto estufa, que aumenta o nivel dos océanos.

Cada atol ten o seu propio centro administrativo.

O administrador-xeral escólleo o ministro das Relacións Exteriores da Nova Zelandia. A posesión da terra é exclusividade dos nativos. As principais fontes de renda do arquipélago son a venda de licenzas de pesca, a produción dun tipo especial de atún, o coco e a venda de selos postais.

Historia

Os atois, entón chamados de Illas Unión, tórnanse protectorado británico en 1877. A petición dos habitantes, o Reino Unido inclúe o territorio na colonia formada polas illas Gillbert e Ellice, actuais Kiribati e Tuvalu. A administración é transferida para a Nova Zelandia en 1925 e o nome de Illas Tokelau adóptase en 1946. Trinta anos despois, o arquipélago é denominado apenas Tokelau.

En 1987, Tokelau reivindica maior autonomía política, que vén sendo adquirida por medio de medidas económicas, como a institución de impostos para servizos de saúde e educación nos anos 90. Para evitar maiores danos aos cardumes de atún, en 1989 é prohibido o uso de redes de pesca. En 1994 as institucións administrativas e políticas, antes localizadas en illas veciñas, comezan a ser transferidas para o arquipélago. No mesmo ano é adoptado un plano para a gradual autonomía da illa no período de dez anos.

Na década de 1990, introdúcense reformas electorais, e, nas eleccións de 1999, o Xeneral Fono, máis alto corpo consultivo do territorio, ten pola primeira vez os seus delegados electos para un mandato de tres anos.

A pesar dos desexos de maior autonomía, os habitantes das illas temen que a Nova Zelandia inicie un proceso de afastamento de Tokelau. Iso leva o chanceler neozelandés a declarar publicamente en abril de 2000 que o seu goberno non vai impor a independencia ao territorio nin facer ningunha mudanza no seu status político sen antes consultar a poboación.

No comezo de 2001, o presidente da Comisión de Servizos Públicos de Tokelau afirma que a poboación das illas é reticente a abandonar a cidadanía neozelandesa e reitera que os dous lados teñen ata 2010 para tomar unha decisión.

En xullo, a administración dos servizos públicos é formalmente transferida para Tokelau.

Entre 13 e 15 de febreiro de 2006, a poboación de Tokelau rexeitou por referendo controlado pola ONU a independencia, optando por continuar a súa autonomía no marco dunha libre asociación con Nova Zelandia.

Datos xerais

• Área: 10´02 km²
• Poboación: 1400 hab.
• Capital: Non ten, cada illa adminístrase autonomamente por separado.
• Idioma: tokelauano e inglés.
• Relixión: protestantes 65%, católicos 25%, bahaístas 10%.
• Exportacións: Copra, artesanía, filatelia e numismática.

Notas

1. Sanmartín Rei, Goretti; et al. (2012). Criterios para o uso da lingua (PDF) (3ª ed.). Servizo de Normalización Lingüística, Universidade da Coruña. p. 126. ISBN 978-84-9749-504-2.