A xiba[2], choco[3], chopo[4][5] ou sepia[6], de nome científico Sepia officinalis, é un molusco cefalópodo mariño da familia dos Sepiidae, dentro da orde dos Sepiida. É a especie máis coñecida do seu xénero.
- Este artigo trata sobre o molusco mariño, para a protuberancia dorsal véxase: cifose.
| Xiba / Choco Sepia officinalis | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
,_Parque_natural_de_la_Arrábida,_Portugal,_2020-07-21,_DD_62.jpg) Sepia officinalis | |||||||||||||||
| Clasificación científica | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Nome binomial | |||||||||||||||
| Sepia officinalis Linnaeus, 1758 | |||||||||||||||
| Sinonimia | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Morfoloxía
.jpg)
,_franja_marina_Teno-Rasca,_Tenerife,_España,_2022-01-08,_DD_77.jpg)
Ten un corpo ancho, oval, aplanado, de ata 30–40 cm de lonxitude. Presenta dúas expansións laterais a modo de aletas que percorren todo o corpo. O bordo anterior do manto presenta na zona dorsal un lóbulo triangular, obtuso, que avanza entre os ollos. O sifón é ventral e pequeno.
A cuncha é interna, de forma ovoide, laminada e con estrías. Cando se encontran varadas nas praias, os nenos (e os mariñeiros) chámana pan de gaivota, debido ao costume destas aves de picar nelas para conseguiren o carbonato cálcico que precisan para fabricaren a casca dos seus ovos.
Teñen oito brazos e dous tentáculos. Os primeiros son curtos, retráctiles e con catro filas de ventosas; os segundos son tres veces máis longos e só presentan algunhas ventosas, ensanchadas, no extremo final ou maza; só se utilizan para a reprodución ou para agarrar as presas.
A cor é moi variable, en función das circunstancias biolóxicas e o substrato no que se pousan. Adoitan ser de cor moura ou gris apardazada, con puntos de distinto tamaño ou bandas de cor. A zona ventral é abrancazada.[7]
Hábitat e bioloxía
Distribúese amplamente no Atlántico e no Mediterráneo.
Vive na franxa sublitoral, ata os 250 metros de profundidade, sobre area ou sedimentos onde se pode enterrar parcialmente.
Aliméntase de crustáceos e peixes. A posta faina sobre algas, corais ou cunchas abandonadas[8] e hai veces que inxecta tinta nos ovos para escurecelos e facilitar a camuflaxe e o ocultamento fronte aos depredadores.
Interese pesqueiro e comercial
En Galicia é unha especie de grande interese comercial. Péscase con diversas artes e en todas as épocas do ano aínda que a súa mellor época vai de decembro a febreiro.
Cocíñase de diferentes formas (cocida, á prancha, na súa tinta, á romana).
Xibas e chocos na cultura popular galega
Filgueira recolleu tamén a denominación popular de galiña do mar, que Ríos Panisse explica pola preseza do bico córneo, que pode semellar ó dunha galiña.
Á xiba pequena chámana chopo e choquiño (que non hai que confundiur cos verdadeiros choquiños, especies do xénero Sepiola e outros, da familia dos Sepiolidae).
A cuncha de xiba recibe os nomes populares, entre outros, de pan de gaivota e pan senso.
En Redondela celébrase unha afamada Festa do choco. Di Eladio Rodríguez que os chocos "Abundan ... muy especialmente en Redondela, que vulgarmente se llama en todo su contorno a vila dos chocos" [9].
Fraseoloxía
- Mazado coma un choco: moi canso
Na literatura popular
- Ofrecécheme unha tunda,/ choqueira de Redondela,/ ofrecécheme unha tunda,/ agora veño por ela (Bouza Brey 1929, 178)
- Para peixe fresco Vigo,/ para chocos, Redondela, / para camaróns Moaña,/ para marisco Cedeira
Notas
Véxase tamén
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
