República dos Buriatos

A República dos Buriatos^[1][2] (en ruso Респу́блика Буря́тия, Respúblika Buriàtia; en buriato Буряад Улас, Buriaad Ulas) é unha república (suxeito federal) asiática da Federación Rusa, situada na rexión centromeridional de Siberia, na beira oriental do lago Baikal. Segundo o censo de 2002 tiña unha poboación de 981.238 habitantes, nunha extensión de 351.300 km². A capital é Ulan-Udé.

República dos Buriatos

Республика Бурятия (ru) Буряад Улас (bxr)
Bandeira Brasón
Himno	Anthem of the Republic of Buryatia (en)
Localización
53°48′N 109°20′L
Estado	Rusia
Capital	Ulan-Ude (pt)
Poboación
Poboación	985.431 (2021) (2,81 hab./km²)
Lingua oficial	lingua rusa Lingua buriata
Xeografía
Parte de	Distrito Federal Siberiano (pt) (2000–2018) Distrito Federal Oriental (pt) (2018–)
Superficie	351.300 km²
Comparte fronteira con	Khövsgöl (pt) Tuva oblast de Irkutsk Selenge (pt) Bulgan (pt) Krai de Zabaykalsky (pt)
Creación	21 de abril de 1992
Organización política
• Head of the Republic of Buryatia (en)	Aleksey Tsydenov (en)
Órgano lexislativo	People's Khural of the Republic of Buryatia (en) , (Escano: 66)
Identificador descritivo
Fuso horario	Horário de Irkutsk (pt) UTC+08:00 Asia/Irkutsk (en)
ISO 3166-2	RU-BU
Identificador OKTMO	81000000
Identificador OKATO	81
Páxina web	egov-buryatia.ru

Limita, dentro de Rusia, ao norte e ao leste coa provincia de Irkutsk e o lago Baikal, ó suroeste coa república de Tuva e ao leste coa provincia de Tchita. Ó sur limita con Mongolia.

Xeografía

O 80% do territorio é montañoso; ó suroeste álzanse as montañas Saian, que culminan no Munku Sardik (3.491 m), na fronteira con Mongolia. Ao leste do lago Baikal atópanse as montañas Iablonovi. As principais unidades de relevo son:

• O altos de Selenga (Sëlëngë), ao sur (1.800–700 m).
• Os Vostochny Saians, ao leste, co Munko-Sardyk / Münxë Sar'dag xada (3.491 m), o punto máis alto do país, e o Munku Sasan (3.164 m).
• A rexión montañesa do Baikal, cos complexos montañosos de:
  • Hamar Daban, co Han Ula (2.371 m) e Sohon (2.316 m).
  • Ulan Burgasy.
  • Chikokorsky Hrebet, co Barun-Shabartuj (2.519 m).
  • Onon Baldzinsky Hrebet, con 1.741 m.

Os ríos principais son o Selenga (Sëlëngë müren), Barguzin (Bargazhan), Udá, Verkhnaia Angara (afluentes do Baikal), Vitim (do Lena) e Irkut, Oka e Kitoi (Süxë gol) (do Ienissei). E ademais do Baikal (Bajgal nuur), o 60% da liña de costa do cal pertence á república, hai outros lagos, como o Gusinoe Ubukun (Galuuta), Baunt, Barguzin e Severnyi Baikal. Tamén hai máis de 300 arshans (fontes de auga termal).

A temperatura media anual é de -1,6 °C,sendo a media do inverno de -22 °C e a media de verán de 18 °C.

Economía

Os recursos naturais dos Buriatos son o ouro, o tungsteno, o cinque, o uranio e outros. A economía da república está baseada en importantes produtos agrícolas e comerciais que inclúen ó trigo, ás hortalizas, á madeira, á pel, ó grafito e ós téxtiles. A pesca, a caza, a gandería, a minería e a industria alimentaria, entre outros, tamén teñen a súa importancia económica.

Poboación

• Poboación: 981.238 (2002)
  • Urbana: 584.970 (59,6%)
  • Rural: 396.268 (40,4%)
  • Masculina: 467.984 (47,7%)
  • Femenina: 513.254 (52,3%)
• Grupos étnicos

Segundo o censo ruso de 2002, os rusos eran arredor dos dous terzos da poboación da república, mentres que os buriatos eran tan só o 27,8%. Outros grupos son os ucraínos (1,0%), tártaros (0,8%), e outros con menos do 0,5% da poboación.

	Censo de 1939	Censo de 1959	Censo de 1970	Censo de 1979	Censo de 1989	Censo de 2002
Buriatos	116.382 (21,3%)	135.798 (20,2%)	178.660 (22,0%)	206.860 (23,0%)	249.525 (24,0%)	272.910 (27,8%)
Soiots						2.739 (0,3%)
Rusos	393.057 (72,0%)	502.568 (74,6%)	596.960 (73,5%)	647.785 (72,0%)	726.165 (69,9%)	665.512 (67,8%)
Ucraínos	13.392 (2,5%)	10.183 (1,5%)	10.769 (1,3%)	15.290 (1,7%)	22.868 (2,2%)	9.585 (1,0%)
Tártaros	3.840 (0,7%)	8.058 (1,2%)	9.991 (1,2%)	10.290 (1,1%)	10.496 (1,0%)	8.189 (0,8%)
Evenkis	1.818 (0,3%)	1.335 (0,2%)	1.685 (0,2%)	1.543 (0,2%)	1.679 (0,2%)	2.334 (0,2%)
Outros	17.277 (3,2%)	15.384 (2,3%)	14.186 (1,7%)	17.630 (2,0%)	27.519 (2,7%)	19.969 (2,0%)

O buriato é a lingua oficial xunto co ruso.

Notas

1. "Buriatos, República dos". Diciopedia do século 21 1. Edicións do Cumio, Galaxia e do Castro. 2006. p. 374.
2. "Buriatos, República dos [Bur'atskaja AR] Entidade político-administrativa, situada en Siberia, Rusia, entre o lago Baikal e Mongolia..." en Diccionario Enciclopédico Galego Universal, t.11. p. 41.

Véxase tamén

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  República dos Buriatos

Outros artigos

• Buriat Ulus

Ligazóns externas

• Páxina de Buriatia Arquivado 06 de outubro de 2007 en Wayback Machine. (en varias linguas)
• Páxina da Academia Estatal de Agricultura de Buriatia Arquivado 07 de marzo de 2019 en Wayback Machine. (en varias linguas)