Como unha das catro civilizacións avanzadas de América (alén dos aztecas, os maias e os incas),[6] entraron en contacto co Imperio español en 1537, no intre da conquista. Os subgrupos nos que se dividían os muiscas foron identificados en función das alianzas arredor de tres grandes gobernantes: o zaque, con capital en Hunza, que gobernaba un territorio que abranguía as zonas sur e nordeste da actual Boyacá e o sur de Santander; o zipa, con capital en Bacatá, que gobernaba sobre Cundinamarca, o oeste dos Llanos e o nordeste de Tolima; e o Iraca, gobernador de Suamox, o nordeste de Boyacá e o suroeste de Santander. O territorio dos muiscas abranguía unha área de 47000 km²[7] - unha rexión un chisco meirande que Suíza - dende o norte de Boyacá até o Páramo de Sumapaz, e dende a Cordilleira Oriental até o Val de Magdalena. Tiñan fronteira cos territorios dos panches e os pijaos.
No tempo da conquista, a área tiña unha importante poboación, e malia que o número preciso de habitantes é descoñecido, estímase que roldaba entre o medio millón e os tres millóns de habitantes. Os muiscas falaban o muysccubun, un dialecto do chibcha, tamén chamado muysca e mosca.[8] A súa economía estaba baseada na agricultura, na minaría do sal, a metalurxia e manufactura.
Alcaldía Mayor de Bogotá, Secretaría de Goberno 2003: Los ancestrales habitantes de Bogotá. 16.500 años de historia (tr.en. The Ancestral Inhabitants of Bogotá)
Bahn, Paul: Archaeology, Theories, Methods and Practice, 2nd edition, impreso por Thames and Hudson, Londres, 1991. ISBN 0-500-27867-9
Bonnett Vélez, Diana 1999: "El caso del altiplano Cundiboyacense: 1750–1800". La ofensiva hacia las tierras comunales indígenas" (tr.en. The Case of the Cundiboyacense Highland: 1750–1800. The challenge toward the communitarian Indian lands). Universitas Humanistica 48. Santafé de Bogotá; Universidad Javieriana
Broadbent, Sylvia 1964: Los Chibchas: organización socio-política (tr.en The Chibcha People: Social and Politica Organization). Série Latinoamericana 5. Bogotá: Facultad de Sociología, Universidad Nacional de Colombia
Correal Urrego, Gonzalo 1990: "Evidencias culturales durante el Pleistoeno y Holoceno de Colombia" (tr.en Cultural Evidence of the Colombian Pleistocene and Holocene); Revista de Arqueología Americana 1:69–89. Instituto Panamericano de Geografía e Historia, México
Friede, Juan 1961: Los chibchas bajo la dominación española (tr.en. The Chibcha People under the Spaniard Rule). Bogotá: La Carreta
García, Antonio; Edith Jiménez e Blanca Ochoa 1946: "Resguardo Indígena de Tocancipá" (Tocancipá Indian Shelter); Boletín de Arqueología' 6 (1)
González de Pérez, María Stella 1987: Diccionario y Gramática Chibcha (Chibchan Dictionary and Grammar). Manuscrito anónimo de la Biblioteca Nacional de Colombia. Bogotá: Instituto Caro y Cuervo
Enciclopedia de Colombia Oceano (tr.en Colombian Encyclopedia Ocean). Tomo 2. Barcelona, España 2002
Enciclopedia de Colombia a su alcance Espasa Siglo (Colombian Encyclopedia within reach - Espasa Century). Tomo 1 Bogotá, Colombia 2003
Hernández Rodríguez Guillermo 1949: De los Chibchas a la Colonia y la República (tr.en. From the Chibcha People to the Colony to the Republic). Bogotá: Ediciones Paraninfo, 1991
Historia de Colombia (tr.en. History of Colombia). Tomo 1 Zamora Editores, Bogotá, Colombia 2003
Gran Enciclopedia de Colombia Tematica. Tomos 1 e 11 Círculo de Lectores, Bogotá, Colombia 1994
Fundación Misión Colombia: Historia de Bogota, Conquista y Colonia. Tomo 1 Salvat-Villegas editores, Bogotá, Colombia 1989
Langebaek, Carl Henrik 1987: Mecados, poblamiento, e integración étnica entre los Muiscas. Bogotá: Banco de la República. ISBN 958-9028-40-3
Londoño, Eduardo 1998: Los muiscas: una reseña histórica con base en las primeras descripciones. Bogotá: Museo del Oro
Llano Restrepo, María Clara e Marcela Campuzano 1994: La Chicha, una bebida fermentada a través de la historia. Bogotá: Instituto Colombiano de Antropología
Lleras Pérez, Roberto 1990: "Diferentes oleadas de poblamiento en la prehistoria tardía de los Andes Orientales"; relatorio presentado no simposio Los chibchas en América do II Congreso Mundial de Arqueoloxía; Barquesimeto, Venezuela
Martínez, Fernando Antonio 1977: "A propósito de algunas supervivencias chibchas del habla de Bogotá"; Thesaurus 32
Posada, Francisco 1965: "El camino chibcha a la sociedadde clases". Tlatoani 6, suplemento. México: Secretaria de Educación Pública. Escuela Nacional de Antropología e Historia, 1967
Rozo Guauta, José 1978: Los Muiscas: organización social y régimen político. Bogotá: Fondo Editorial Suramérica
Suescún Monroy, Armando 1987: La Economía Chibcha. Bogotá: Ediciones Tercer Mundo. ISBN 958-601-137-2
Tovar Pinzón, Hermes 1980: La formación social chibcha. Bogotá. CIEC
Wiesner García, Luis Eduardo 1987: "Supervivencia de las instituciones Muiscas: el Reguardo de Cota"; Maguaré 5: 235–259
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.