Remove ads
O Mosteiro de Santa María de Monfero é un mosteiro medieval situado na contorna das Fragas do Eume e do que se conserva en bo estado a súa igrexa mentres que as dependencias monacais están en estado ruinoso. Está situado na parroquia de San Fiz de Monfero, no concello coruñés de Monfero.
| Mosteiro de Santa María de Monfero | |
|---|---|
| Ben de Interese Cultural | |
 Fachada da igrexa do mosteiro | |
| Localización | |
| País |  Galiza |
| Galicia | Monfero |
| Parroquia | San Fiz de Monfero |
| Coordenadas | 43°20′25″N 8°02′00″O |
| Datos xerais | |
| Data | 3 de xuño de 1931 |
| Categoría | Monumento, Templo |
| Código | RI-51-0000545 |
| Construción | Século X - |
| Estilo | Arquitectura do Barroco |
| Mapa de localización | |
  Mosteiro de Monfero | |
As súas orixes remóntanse cando menos ao século X, ao se fundar un cenobio ao pé dunha ermida dedicada a San Marcos. Este cenobio, favorecido polo rei Bermudo II, sufriu o ataque dos normandos, sendo reconstruído a iniciativa de Afonso VII no ano 1135 en colaboración con nobres como Afonso Bermúdez ou o Conde Pedro Osorio, que lle fixeron doazóns e lle concederon privilexios.
.jpg)
A comunidade naquel entón acollíase a regra de San Bieito xa que a comunidade conformárase con monxes desa orde procedentes do Mosteiro de Santa María de Valverde do Bierzo (hoxe de Santa María de Carracedo).
No 1147 [1] acóllese á reforma cisterciense a través do Mosteiro de Sobrado dos Monxes, vivindo a partir de entón anos de esplendor económico e cultural, ata o punto de ter que recorrer ó rei para defenderse das agresións dos nobles da comarca.
En 1492 os colonos negáronse a pagar os impostos establecidos polo mosteiro e mesmo chegaron a matar o abade. Esta situación, xunto ó declive espiritual pola deixadez dos abades comendatarios, levou ó mosteiro a unha situación crítica, que provocou a anexión á Congregación de Castela en 1506, da que dependeu ata a exclaustración de 1835.
A mediados do século XVI a comunidade monástica iniciou obras de renovación que continuarían ata a seguinte centuria, obras caracterizadas polo seu estilo clásico. No ano 1620 encárgase das obras Simón de Monasterio. A partir de entón imponse o estilo barroco e derrúbase a vella igrexa. A morte no ano 1624 de Simón de Monasterio, ao que se lle atribúen as trazas da planta e o alzado, fai que outros mestres de obra teñan que seguir co seu proxecto.
As obras continuaron e no ano 1639 xa estaba rematado o ciborio. No ano 1645 traballábase na fachada e no ano 1655 consagrouse o templo. A capela da Virxe da Cela remátase cara ao ano 1666, obra á que lle seguirán outras como a sancristía, coñecida como Chirola.
En 1803 un raio derrubou o ciblorio e causou importantes danos no edificio e, aínda que se comezou a restaurar en 1807, a invasión francesa interrompeu as obras de restauración. En 1820 produciuse a primeira exclaustración e, cando regresaron os monxes en 1823, o templo estaba baleiro e arruinado. Aínda que comezaron a restauralo, foron de novo expulsados en 1835, definitivamente, baixo a desamortización de Mendizábal.
En 1882 hai un intento efémero de reintroducir a vida monacal no mosteiro ao se establecer unha comunidade cisterciense da que era abade Manuel Antonio Díez, que fora monxe da Congregación de Castela. A ruína do mosteiro e unha epidemia de varíola fixeron fracasar a tentativa.
No ano 1931 foi declarado Monumento Nacional. En 2004 se desenvolveu un proxecto de reconversión do mosteiro nun hotel de luxo, pero a crise económica detivo as obras de rehabilitación. En 2019, o mosteiro seguía abandonado e invadido pola vexetación.
Remove ads
.jpg)
A igrexa é a parte que mellor se conserva. A igrexa románica probabelmente constaba de tres naves (a nave actual correspondería coa antiga nave central) e tres ábsidas. Só se conserva dela o muro meridional, notabelmente alombado, cunha porta de acceso de arco apuntado no seu extremo occidental que actualmente está tapiada.
Destaca a súa fachada barroca, única en Galicia polo xadrezado dos perpiaños, alternando granito con xisto, con catro enormes columnas e dúas pilastras rematadas con capiteis corintios, que combina, seguindo a Bonet, unha estrutura clásica cun dinamismo barroco. A fachada do mosteiro ilustra o emblema do escudo do concello de Monfero.
A planta é de cruz latina cunha gran cúpula no cruceiro.
No interior atópanse os sepulcros de Nuno Freire de Andrade, Fernán Pérez de Andrade, O Mozo e Diego de Andrade.
O edificio monacal artéllase arredor de tres claustros:
O inacabado Claustro da Hospedería mandado facer polo abade Ruperto Martínez (1803-1807) sobre outro renacentista do que aínda se conserva o tránsito ao Claustro das procesións e catro columnas correspondentes aos recantos do lenzo meridional. A súa construción foi interrompida pola Guerra da Independencia e as obras nunca se retomaron. Só se fixo un dos catro lenzos e pouco máis.
O Claustro procesional, proxectado por Juan de Herrera, é de estilo renacentista con reminiscencias góticas nos 24 tramos abovedados do andar baixo, e barrocos no tapiado realizado en 1786 deixando óculos elípticos e fiestras rectangulares. Durante o mandato do abade Alonso de Gorbalán (1683-1685) erixiuse unha fonte barroca.
O Claustro dormitorio é o de maior extensión. A diferenza dos outros claustros, é o único que medrou sen unha planificación previa ao longo dun dilatado espazo de tempo.
Contemplando o mosteiro obsérvase o tránsito harmónico desde un clasicismo herreriano a un barroquismo interpretado cunha aberta naturalidade.
Remove ads
- Artigo principal: Galería de imaxes do mosteiro de Santa María de Monfero.
Cruceiro á porta do mosteiro.
Fachada.
Fachada.
Detalle da fachada.
Arco sobre a entrada lateral do mosteiro.
Cúpula da igrexa desde o adro.
Claustro dormitorio
Lateral do mosteiro.
Porta de entrada ao adro.
Cúpula vista desde o interior.
Cúpula vista desde o interior.
Sepulcro de Nuno Freire de Andrade, o Mao.
Pezas de retablos.
Manancial.
.jpg)
.jpg)
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads