Menta

A menta^[2] é calquera herba comestíbel pertencente ao xénero Mentha apreciada polo seu aroma refrescante e emprégase na cociña, na industria de produtos bucais e alimenticia en xeral. O consumo desta herba ou dos seus derivados produce unha sensación de frío na boca e as vías respiratorias. O seu aroma estimula o apetito.

Mentas (xénero Mentha)
Mentha spicata
Clasificación científica
Reino: Plantae División: Magnoliophyta Clase: Magnoliopsida Orde: Lamiales Familia: Lamiaceae Subfamilia: Nepetoideae Tribo: Mentheae Xénero: Mentha L.
Especies
Véxase no texto
Sinonimia
Pulegium Mill. (1754). Preslia Opiz (1824). Audibertia Benth. (1829). Menthella Pérard (1870). Minthe St.-Lag. (1880).[1]

A destilación da menta produce un aceite rico en menthol, substancia de valor comercial e moi utilizado na produción de alimentos (especialmente lambonadas), locións para afeitar, produtos bucais, perfumes etc.

Existe unha variedade de especies diferentes desta herba, como por exemplo:

• Menta común, hortelá común, menta de pementa, (Mentha piperita), que é a máis empregada para fins alimenticios;
• Hortelá, hortelá, (Menta spicata, Mentha viridis);
• Menta brava, hortelá brava (Mentha arvensis);
• Mentraste (Mentha suaveolens);
• Menta do cabalo, menta silvestre (Mentha longifolia);
• Poexo (Mentha pulegium);
• Menta de auga^[3] (Mentha aquatica).

Especies

• Mentha aquatica
• Mentha arvensis, menta brava, hortelá brava.
  • Mentha arvensis var. sachalinensis
  • Mentha canadensis (sinónimo M. arvensis var. canadensis)
• Mentha asiatica
• Mentha australis
• Mentha cervina
• Mentha citrata (sinónimo M. odorata)
• Mentha crispata
• Mentha cunninghamii
• Mentha dahurica
• Mentha diemenica
• Mentha gattefossei
• Mentha grandiflora
• Mentha haplocalyx
• Mentha japonica
• Mentha kopetdaghensis
• Mentha laxiflora
• Mentha longifolia
• Mentha pulegium, poexo
• Mentha requienii
• Mentha sachalinensis
• Mentha satureioides
• Mentha spicata (sinónimo M. viridis), hortelá verde.
• Mentha suaveolens (sinónimo M. rotundifolia)
• Mentha vagans

Híbridos

Híbridos recoñecidos que se poden xerar polo cruzamento dalgunhas das especies:

• Mentha × dalmatica (M. arvensis × M. longifolia)
• Mentha × dumetorum (M. aquatica × M. longifolia)
• Mentha × gracilis (M. arvensis × M. spicata) -
• Mentha × maximilianea (M. aquatica × M. suaveolens)
• Mentha × muelleriana (M. arvensis × M. suaveolens)
• Mentha × piperita (M. aquatica × M. spicata)
• Mentha × rotundifolia (M. longifolia × M. suaveolens)
• Mentha x smithiana (M. aquatica × M. arvensis × M. spicata)
• Mentha × verticillata (M. arvensis × M. aquatica)
• Mentha × villosa (M. spicata × M. suaveolens; sin. M. cordifolia)
• Mentha x villosonervata (M. longifolia × M. spicata).

Usos Culinarios

A menta emprégase principalmente en pratos doces e en repostaría, pero tamén se utiliza en pratos salgados. A parte utilizada desta planta é a folla, seca ou natural, que poden ser utilizadas directamente ou tras destilarse, en forma do aceite de menta.

Uso cosmético e medicinal

Efectiva en cosméticos cutáneos vigorizantes e tonificantes. Ten un efecto calmante en pernas e pés. Estimula a circulación e o sistema respiratorio. Baixa a febre, alivia mareos e náuseas. Debido ó seu alto contido en mentol alivia a fatiga mental, a tensión nerviosa e mellora a concentración. A infusión de menta é un potente diurético. Tamén axuda a facer a dixestión. Utilízase en produtos para despois de tomar o sol, enxaugaduras bucais, xampús anticaspa, locións e talco para pés.

Insecticida

É un repelente natural de insectos.

Etnografía

Eladio Rodríguez González, no seu Diccionario enciclopédico gallego-castellano^[4], recolle o refrán a seguir, sobre as propiedades medicinais da menta:

Non sei que tèn a menta, que nunca mal senta.

Notas

1. "Menta". Real Jardín Botánico de Kew: World Checklist of Selected Plant Families. Consultado o 6 de abril de 2010.
2. Nome vulgar galego recollido en varias fontes: Gran dicionario Xerais da lingua galega. Vigo, Xerais, 2009. Tamén en http://sli.uvigo.es/DdD/ddd_pescuda.php?pescuda=hortel%E1&tipo_busca=lema
3. Nome vulgar en galego en Guía de plantas medicinais de Galicia. Vigo, Galaxia, 1996 e "Botánica" en Vocabulario de ciencias naturais. Santiago de Compostela, Xunta, 1991
4. Diccionario enciclopédico gallego-castellano(1958-1961), Galaxia, Vigo