Mar de Aral

O mar de Aral é un mar interior da Asia Central, situado entre os 53° e os 56° de latitude norte e entre os 58° e os 62° de lonxitude leste. Está situado entre Casaquistán ao norte e Uzbekistán ao sur, é un grande lago de auga doce que estivo considerada como a cuarta extensión de auga doce da Terra.

Mar de Aral

Tipo	former lake (en) Lago salgado lago
Parte de	área do mar Mediterráneo
Localización
País da cunca	Casaquistán, Uzbekistán, Afganistán, Turkmenistán e Taxiquistán
División administrativa	Casaquistán
45°N 60°L
Afluentes	río Amu Daria
Características
Altitude	31 m
Profundidade	máximo: 42 m Media: 8,7 m
Dimensións	284 () × 428 () km
Superficie	8.303 km² 68.000 km²
Superficie da cunca hidrográfica	690.000 km²

A inicios do século XXI atópase en grave degradación ao ser desviada durante décadas a auga dos dous ríos tributarios, Amur Daria e Sir Daria, con fins agrícolas, o que provocou que perdese unha gran parte da súa superficie e maior aínda do seu volume de auga.

En 1960 cubría 68 000 km²^[1], sendo o 4º maior lago do mundo. En 2000, a súa superficie xa estaba dividida en dúas partes. A separación entre o Pequeno mar ao norte e o Grande mar ao sur data de 1989. A evolución actual predí a desaparición total do segundo por volta de 2025.

Desaparición

A diminución do volume de auga no Mar de Aral é considerado un dos maiores desastres ambientais e humanos da historia.

Recibindo auga de dous ríos, o Amur Daria e o Sir Daria, o Mar de Aral foi secando progresivamente. As nacentes dos dous ríos é nas altas montañas que fan parte do sistema do Himalaia e que distancian cerca de 1000 km da foz. Durante toda esta extensión, sucesivas drenaxes feitas polo goberno soviético nas repúblicas da Asia Central a partir de 1920 fixeron que o fluxo dos ríos no mar diminuíse considerabelmente (o 90% do caudal no río Syr-Daria). As drenaxes feitas con propósitos de irrigación de culturas de algodón no Uzbekistán, e arroz no Casaquistán, en pleno deserto. Os fluxos acumulados en anos normais dos dous ríos pasaron de 60 km³; na década de 1950 a 38,5 km³; en 1970, 10 km³; en 1975 e 1,3 km³; en 1986.

Na década de 1960, o mar de Aral tiña unha superficie de 66,5 mil km², con profundidade media de 16 metros e salinidade de 1/3 máis baixa que a rexistrada xeralmente nos océanos. Dous ríos principais vertían as súas augas no Aral: o Amu Daria, ao sur e o Sir Daria a nordeste. Por ano proporcionaba 40 mil toneladas de pesca, e era unha rica fonte para a variedade biolóxica da rexión. Nesta mesma década, as autoridades soviéticas intensificaron a política de irrigación, utilizando as augas dos ríos. A meta era cultivar 7 millóns de hectáreas da Asia Central na cultura do algodón. Ese sistema de cultivo tornou en pouco tempo o Uzbekistán no cuarto maior produtor e no segundo exportador mundial do “ouro branco”. Tal éxito económico provocou enormes danos ao medio ambiente e ás poboacións da rexión, especificamente para mais de 1 millón de persoas da Karakalpakia, república autónoma do Uzbekistán.

O nivel do Mar de Aral baixou 22 m desde 1960 e perdeu o 60% da súa superficie, e o seu volume pasou de 1000 km² a 650 km² de 1960 a 1990. O litoral recuou mais de 80 km. En 1990 mais do 90% das terras húmidas ao redor da rexión secaron. Cara a mediados dos anos 2010, a parte sur do lago estaba virtualmente seca (no 2014 o lóbulo leste da parte sur do lago desapareceu^[2]). Iso, despois de terse construído unha presa en 2005, "Kok-Aral" para restablecer os niveis de auga na parte norte do lago^[3], con bos resultados^[4], aínda que non se prevé que acade os niveis de partida.^[5]

Mentres, prodúcense fenómenos como a creación dun novo deserto no que antes era a súa superficie mariña^[1] ou tormentas de area no mesmo contorno.^[6]

O documental Aral, el mar perdido de Isabel Coixet trata esta desertización.^[7]

Notas

1. esa. "El mar de Aral, por Proba-V". European Space Agency (en castelán). Consultado o 10/1/2019.
2. "World of Change: Shrinking Aral Sea". earthobservatory.nasa.gov (en inglés). 24/9/2014. Consultado o 10/1/2019.
3. "Proba-V view of Aral Sea". European Space Agency (en inglés). Consultado o 10/1/2019.
4. "Aral Sea Expansion". earthobservatory.nasa.gov (en inglés). 11/4/2006. Consultado o 10/1/2019.
5. "Aral Sea". earthobservatory.nasa.gov (en inglés). 25/8/2003. Consultado o 10/1/2019.
6. "Dust Storm, Aral Sea". earthobservatory.nasa.gov (en inglés). 30/12/2001. Consultado o 10/1/2019.
7. "Aral, el mar perdido (C) (2010)" (en castelán). Consultado o 30/10/2019.

Véxase tamén

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Mar de Aral

Ligazóns externas

• David Shukman "Aral catastrophe recorded in DNA" BBC. Muynak, Uzbekistán, 29/6/2004 (en inglés).
• The Aral Sea Homepage (en inglés).
• "Kazakhs 'to save north Aral Sea'" BBC, 29/10/2003 (en inglés).
• "Anthrax 'time bomb' ticking in Aral Sea, researchers say" CNN , 22/6/1999 (en inglés).

Bibliografía

• Bissell, Tom. "Eternal Winter: Lessons of the Aral Sea Disaster." Harper's, abril de 2002, pp. 41–56.
• Ellis, William S. "A Soviet Sea Lies Dying." National Geographic, febreiro de 1990, pp. 73–93.