Marín
concello da comarca do Morrazo, na provincia de Pontevedra From Wikipedia, the free encyclopedia
Marín é un concello da provincia de Pontevedra, pertencente xeográfica e administrativamente á comarca do Morrazo, pero integrado socioeconomicamente na zona urbana de Pontevedra. Segundo o IGE en 2018 tiña 24.362 habitantes. O seu xentilicio (véxase no Galizionario) é «marinense».
 | Este artigo precisa de máis fontes ou referencias que aparezan nunha publicación acreditada que poidan verificar o seu contido, como libros ou outras publicacións especializadas no tema. Por favor, axude mellorando este artigo. (Desde decembro de 2014.) |
Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Marín.
| |||||
| Lema | «Nostra in mare fortvna»  | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Localización | |||||
| |||||
| Estado | España | ||||
| Comunidade autónoma | Galicia | ||||
| Provincia | Provincia de Pontevedra | ||||
| Capital | Marín | ||||
| Poboación | |||||
| Poboación | 24.154 (2024) (672,81 hab./km²) | ||||
| Lingua oficial | lingua galega (lingua predominante) | ||||
| Xeografía | |||||
| Parte de | |||||
| Superficie | 35,9 km² | ||||
| Bañado por | ría de Pontevedra e Océano Atlántico | ||||
| Altitude | 14 m | ||||
| Comparte fronteira con | |||||
| Organización política | |||||
| • Alcaldesa | María Pilar Ramallo Vázquez | ||||
| Eleccións municipais en Marín | |||||
| Identificador descritivo | |||||
| Código postal | 36900 | ||||
| Fuso horario | |||||
| Código INE | 36026 | ||||
| Sitio web | concellodemarin.es | ||||
Xeografía
O municipio de Marín ten unha superficie de 36,7 km², inferior á media dos concellos de Galicia (que é de 93,57²) e dos da provincia de Pontevedra (que é de 71,57 km²), pero a súa situación entre o mar e a montaña proporciona un gran contraste e variedade de paisaxes. Conta con 8 quilómetros de costa, que forman parte da marxe sur da ría de Pontevedra.
Marín está situado na península do Morrazo, na marxe meridional da ría de Pontevedra, a só 7 km de Pontevedra. Linda ao norte coa ría de Pontevedra, ao leste co concello de Pontevedra, ao sur cos de Vilaboa e Moaña e ao oeste co concello de Bueu.
As alturas maiores do concello están no leste, o monte Xaxán (600 m) e Cotorredondo (500 m). A partir delas, o relevo descende en pendente cara a costa, na que alternan os acantilados e as praias, debido á alternancia de faixas de xistos e granitos. A illa de Tambo está situada a pouco máis dun quilómetro do porto e é de propiedade pública desde hai pouco, xa que antes pertencía á Armada Española. Con todo, a súa xurisdición correspóndelle ao concello de Poio.
Hidrografía
Marín conta co río Lameira, que atravesa soterrado parte do casco urbano, e co Loira, desembocando ambos os dous na ría de Pontevedra.
Praias
No litoral do concello de Marín hai gran cantidade de praias, das cales tres contaron con bandeira azul no ano 2015: Portocelo, Mogor, Aguete, ademais de Lapamán, que comparte co concello de Bueu.[1]
A praia de Portocelo é a máis oriental e a que conta con mellores servizos, como duchas, restaurante e vixilancia. Malia ser inclinada de máis, é acolledora e dista pouco do núcleo urbano, ao redor dun quilómetro, o que favorece a marcha a pé dos bañistas. Entre a praia e o núcleo está a Escola Naval, e entre ambas as dúas existe un eucaliptal de bastantes anos, que xa aparece na película Botón de Ancla.
A praia de Mogor atópase a uns 600 metros da anterior. Ten uns 400 metros de lonxitude e tamén conta con servizos de duchas, vixilancia e restaurante. Nas súas proximidades están os famosos petróglifos de Mogor, que contan cun centro de interpretación dende verán de 2015[2].
A praia de Aguete está a pouco máis de 4 quilómetros do centro da vila e é a máis grande de todo o concello, cuns 900 metros de lonxitude. Ten tamén servizos de ducha e vixilancia, e conta con varios restaurantes e bases nas súas inmediacións. No seu extremo máis occidental sitúase o porto deportivo do Real Club de Mar de Aguete, na punta Chirleu, onde se realizan diversas probas de vela ao longo do ano.
A seguinte trátase da praia de Loira, a uns 600 metros de Aguete e situada na desembocadura do río do mesmo nome.
Clima
A temperatura media anual é de 14,4 °C, e oscila entre os 9,3 °C en xaneiro e os 19,8 °C en xullo. Só tres meses ao ano (decembro, xaneiro e febreiro) teñen unha temperatura media inferior a 10 °C. Chove bastante (1.800 mm), especialmente a finais de outono e inverno. En xuño descenden bruscamente as precipitacións e son febles durante os tres meses de verán para volver aumentar en setembro. Disto derívase un clima suave, que permite a presenza de árbores tipicamente mediterráneas coma a laranxeira, o limoeiro, kiwi etc.
Demografía
 | Este artigo (ou sección) está desactualizado(a). A información fornecida mudou ou é insuficiente. |
- 2005: 26.103 persoas segundo o Padrón (1 de xaneiro de 2005)
- 2003: 24.825 persoas segundo o Padrón municipal de habitantes.
- 2014: 25.329 persoas segundo o Padrón municipal de habitantes.
- 2019: 24.319 persoas segundo o Padrón municipal de habitantes.
- 2023: 24.197 persoas segundo o Padrón municipal de habitantes.
| Censo total 2014 | 25.329 habitantes |
|---|---|
| Menores de 15 anos | 3.777 (14,9 %) |
| Entre 15 e 64 anos | 16.796 (66,3 %) |
| Maiores de 65 anos | 4.756 (18,8 %) |
| Evolución da poboación de Marín Fontes: INE e IGE. | ||||||||||||||||||
| 1900 | 1930 | 1950 | 1981 | 2004 | 2009 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 |
| 9.228 | 13.194 | 17.592 | 22.647 | 25.706 | 25.969 | 25.864 | 25.562 | 25.483 | 25.329 | 25.084 | 24.878 | 24.637 | 24.362 | 24.319 | - | 24.246 | 24.027 | 24.197 |
| (Os criterios de rexistro censual variaron entre 1900 e 2004, e os datos do INE e do IGE poden non coincidir.) | ||||||||||||||||||
A poboación está fortemente concentrada, para o que adoita ser habitual en Galicia, no núcleo urbano que conta con case 17.000 veciños. A poboación estranxeira, que en 2014 era de 1.048, procede na súa maior parte de América do Sur (37,05 %) e África (35,10 %), especialmente marroquinos, seguido moi de lonxe pola Unión Europea (14,07 %) e Asia (8,36 %).
| Demografía | Idade media | Homes | Mulleres | menor de 15 anos | entre 15 e 64 anos | 65 ou máis anos |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ano 2014 | 42,2 anos | 40,8 | 43,7 | 14,9 % | 66,3 % | 18,8 % |
Economía
O porto de Marín é o terceiro peirao pesqueiro e de tráfico de contedores galego, aínda que a pesca é a súa actividade económica principal. O seu porto pesqueiro conta con importantes plantas conxeladoras e unha considerable frota de altura, sendo o porto máis importante tanto a nivel rexional (o primeiro de Galicia en capturas, por diante do porto de Vigo e tamén do da Coruña) como a nivel nacional, cun tráfico de 2 millóns de toneladas no ano 2002, especialmente importante no desembarco de pescada, ollomol e xurelo[Cómpre referencia].
Poboación ocupada por sectores e sexo (IGE, 2001)
| Total | Agricultura, gandería, caza e silvicultura | Pesca | Industria | Construción | Servizos | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Homes | 6109 | 50 | 1492 | 930 | 908 | 2729 |
| Mulleres | 3309 | 34 | 103 | 256 | 53 | 2863 |
A maior parte das empresas sitúase no sector servizos (en concreto no apartado de Comercio, reparación de vehículos de motor, motocicletas e ciclomotores e artigos persoais e de uso doméstico). O sector da construción tamén engloba un volume relevante, e finalmente, a industria só é manufactureira.
Desde o punto de vista formativo, o nivel dos traballadores ou persoas en idade de facelo é baixo ou medio baixo, é dicir que unha porcentaxe importante da poboación, o 58,5 %, ou ben non rematou os seus estudos elementais ou ben só posúe estes estudos. Un 2,2 % que non sabe ler nin escribir e un 12,2% só iniciou os seus estudos, para abandonalos a idade moi temperá.
Historia e cultura
Os primeiros restos evidentes de asentamentos humanos son os megálitos neolíticos, moitos deles situados en torno á Lagoa de Castiñeiras. Posteriormente, da idade de bronce destacan os abundantes conxuntos de petróglifos, sendo excepcional o conxunto de Mogor, un dos primeiros coñecidos de Galiza e un dos máis famosos con moita diferenza: esta estación rupestre está formada por varios grupos de gravados, entre eles algúns dos escasos labirintos atopados en Galiza.
Da cultura castrexa consérvanse varios castros. Entre eles o máis importante é o castro da Subidá, entre o alto da Porteliña, as Sete Espadas e Cidrás. Foi parcialmente escavado e algúns dos seus restos metálicos pódense ver nas vitrinas do Museo de Pontevedra. Ademais deste destacan tamén o Castelo de Ardán, o Castro de Pidreiras, en Campo, e o Castelo do Barbudo, en Macenlle.
Marín chamouse antigamente San Xiao de Ancorados por ancoraren alí os barcos de liña. O padre Sarmiento di que o seu nome ten que ver coa palabra latina para mar, mare.
No século XII dona Urraca concedeulle o reguengo propiedade de Diogo Arias Deza. Á morte deste, pasou a ser propiedade do mosteiro de Oseira en 1151. No Antigo Réxime as parroquias de Ardán, O Campo e Piñeiro pertencían a Cangas. E por breve espazo de tempo Piñeiro constituíse en concello propio en torno a 1822. Desde Marín houbo sempre unha forte emigración cara a América, especialmente nos séculos XVI e XVII, que non cesou até o XX.
Marín estivo sempre á sombra de Pontevedra, se ben a partir do século XVII cobrou maior importancia o seu porto, xa que o de Pontevedra quedou cegado, sen calado útil para o tráfico portuario.
A vila foi ocupada polas tropas napoleónicas durante a Guerra de Independencia española. O 4 de abril de 1809, as Alarmas do Morrazo, lideradas por J. Antonio Gago de Mendoza y Freire, asaltaron o forte de San Fernando e renderon a gornición francesa. Nesas datas, estiveron fondeadas no porto as fragatas inglesas Venus e Libeli que facilitaron armas e municións ós sublevados.
Marín na literatura popular
- A Marín non vou/ que durmín no chan, levántanse os homes a seis da mañán./ A Sanxenxo si/ que durmín na cama,/ levántanse os homes cando lles da a gana.
- Eu pidíralle unha rosa/ a unha nena de Marín,/ púxose tan colorada/ que a pedirlla non volvín.
- Xa fun a Marín,/ xa pasei o mar,/ xa comín laranxas/ do teu laranxal [3].
Singularidade relixiosa
Durante o século XIX intensificáronse as relacións comerciais con Inglaterra, froito do cal chegaron misioneiros protestantes, destacando a Thomas Blamire, co que o concello se converteu nun foco de expansión protestante nas rías Baixas.
Na actualidade, a congregación evanxélica é das máis numerosas de España,[Cómpre referencia] e tamén é o concello con maior porcentaxe de habitantes afíns a esa confesión (o 10 %, segundo fontes da mesma Igrexa Evanxélica de Marín). A súa maior congregación en canto a número de fieis reúnese no centro da poboación, nun edificio de grande aprecio arquitectónico polo seu estilo catalán do século XIX, e por ser centenario (inaugurado o 31 de decembro de 1899). Outras congregacións a mencionar son a Igrexa Evanxélica de Seixo, que se reúne noutro edificio centenario en Seixo, e outra congregación de corte pentecostal no centro de Marín.
Cultura
A imaxe de Marín, capital da cigala, está asociada á papeleira de ENCE (aínda que estas instalacións industriais atópanse dentro do concello de Pontevedra) e á Escola Naval Militar, creada en 1943 e que ocupa a parte central do núcleo urbano cunhas instalacións de 241.000 m². Son tradicións relevantes a danza das espadas.
Festas
En Marín celébranse moitos eventos culturais, e os máis importantes son:
As Festas do Carme (16 de xullo), que é o evento máis importante da vila coa celebración de numerosos actos ao longo dos 10 días que dura a festividade.
A Festa de San Miguel (29 de setembro), nela celébrase a "Danza das espadas", na que os mareantes da vila percorren as súas rúas marcando os pasos coa música das gaitas, unidos uns a outros polo que denomínanse as "espadas".
A festa da Sidra e da mazá en Santo Tomé de Piñeiro, onde os produtos desta terra son a base da festa, que conserva este produto típico da zona mediante a celebración que xunta a todos os veciños e veciñas da parroquia co fin de degustar varios pratos que fan coas mazás.
O Entroido, onde todos os marinenses e demais visitantes bótanse á rúa cos seus disfraces a celebrar o entroido. Conta con moitas actuacións nas súas rúas ademais de desfiles e concursos. Destaca como día grande deste Entroido, o chamado "Enterro da sardiña", onde disfrazados cos seus traxes de loito e cunha grande tristura despídense do cadáver da sardiña. Tamén son importantes nestas festas as charangas, que compoñen cancións de temas de actualidade.
Política e goberno
Dende maio de 2011, o concello é gobernado por María Pilar Ramallo Vázquez (PPdeG) con maioría abosoluta, a máis holgada da historia da democracia neste concello. Anteriormente o alcalde era Francisco Veiga Soto (PSdG - PSOE) en alianza co BNG.
Galería de imaxes
- Artigo principal: Galería de imaxes de Marín.
Vista xeral do núcleo de Marín.
Vista da lagoa de Castiñeiras
Escola naval militar de Marín
Porto.
Galeón a vela.
Escultura no paseo do porto coa illa de Tambo ao fondo.
Elcano atracando na Escola naval militar e vista parcial da vila.
Igrexa vella de Marín.
Praia de Aguete.
Lapamán.
Praia de A Coviña
Vista da Praia de Loira
Vistas da zona de Ardán, coa Illa de Ons e Sanxenxo ao fondo
Parroquias
Lugares de Marín
Para unha lista completa de todos os lugares do concello de Marín vexa: Lugares de Marín.
Notas
Véxase tamén
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
