Móstoles

Móstoles é un concello español da Comunidade de Madrid. A súa poboación é de 206.031 habitantes (INE 2012). É o segundo concello da Comunidade con maior número de habitantes despois da capital e o terceiro da zona central de España (Castela e León, Comunidade de Madrid e Castela-A Mancha) despois de Madrid e Valladolid. Recentemente adoptou a Lei de grandes cidades. Nel se encontra o campus tecnolóxico, a sede central da Universidade Rei Xoán Carlos e a sede central das BESCAM (Brigadas Especiais da Comunidade de Madrid). É ademais unha das cidades máis limpas de España, premiada coa "vasoira de prata".

Móstoles

Bandeira Brasón
Localización
40°20′00″N 3°52′00″O
Estado	España
Comunidade autónoma	Comunidade de Madrid
Capital	Móstoles
Contén a división administrativa	El Soto (en)
Poboación
Poboación	211.265 (2023) (4.657,52 hab./km²)
Xeografía
Parte de	Mancomunidade do Sur
Superficie	45,36 km²
Bañado por	Río Guadarrama
Altitude	620 m
Comparte fronteira con	Alcorcón Arroyomolinos Navalcarnero Moraleja de Enmedio Fuenlabrada Villaviciosa de Odón
Organización política
• Alcaldesa	Noelia Posse Gómez (2018–)
Identificador descritivo
Código postal	28930–28939
Fuso horario	UTC+01:00
Prefixo telefónico	(+34) 916 e (+34) 91
Código INE	28092
Outro
Irmandado con	Cádiz Navia As Palmas de Gran Canaria Zaragoza Bailén Oviedo Mijek (en) (2017–)
Páxina web	mostoles.es

Bandeira e escudo

A bandeira inclúe as seguintes cores: dende unha perspectiva actual, aparece o vermello, que simboliza a pertenza á Comunidade de Madrid; o azul Prusia, símbolo de identidade dos mostoleños e de pertenza á Unión Europea; e o amarelo-gualda (ouro), que expresa a prosperidade, como anhelo dos veciños procedentes de diversas rexións españolas que estableceron a súa residencia na cidade na década dos setenta do pasado século.

Extensión e poboación

Evolución demográfica de Móstoles (1900-2005)

• 216.463 habitantes (INE 2006). Superando a capitais de provincia como Tarragona ou San Sebastián.
• O termo municipal ten unha extensión de 45 km².
• Densidade de poboación: 4.665,6 hab/km²
• A maior parte da poboación agrúpase en torno ó casco urbano de Móstoles.
• Xentilicio: mostoleños, mostolenses ou mostoleros.

Poboación

Distrito	Habitantes
Centro	52.000
Norte-Universidade	60.000
Sur-Leste	54.000
Oeste	40.000
Coimbra-Guadarrama	10.000
TOTAL	216.000

Distritos

• Centro: abrangue o centro da cidade, basicamente o casco urbano. Ten unha poboación duns 52.000 habitantes.
• Norte-Universidade: na zona norte do concello. Inclúe barrios como Los Rosales, Estoril II, Iviasa, Princesa e Parque Vosa. A poboación é de 60.000 habitantes.
• Sur-Este: comprende barrios como Villafontana, Estoril I, Cerro Prieto, Pinar de Móstoles, La Loma etc. cunha poboación duns 54.000 habitantes.
• Oeste: os principais barrios son os do Souto, Azorín, San Fernando, Hospital e Pinares llanos. Ten 40.000 habitantes aproximadamente.
• Coimbra-Guadarrama: abrangue a zona de Parque Coimbra e Guadarrama. É o distrito menos poboado, con 10.000 habitantes, pero é o que maior crecemento ten.

Localización

Atópase a 18 quilómetros ó sueste de Madrid, forma parte da área metropolitana da capital. É a capital da Zona Sur da comarca Área Metropolitana de Madrid, a cal se divide en 5 zonas. A zona Sur da comarca comprende á parte da Móstoles como capital a: Álcorcón, Aranjuez, Ciempozuelos, Fuenlabrada, Xetafe, Humanes de Madrid, Leganés, Parla, Pinto, San Martiño de la Vega e Valdemoro. Tamén é capital do Sur de Madrid, que comprende a zona Sur do Área Metropolitana e as comarcas Conca do Alberche, Conca do Teixo e Sur.(esta última capitalidade non oficial disputada con Xetafe).

As súas coordenadas xeográficas son 40º 20' latitude norte, 3º 52' lonxitude oeste.

Limita ó norte e oeste co de Villaviciosa de Odón, ó nordeste co de Alcorcón, ó leste co de Fuenlabrada, ó sur cos de Arroyomolinos e Moraleja de Enmedio e ó sueste co de Navalcarnero.

Distancias

• Alcalá de Henares - 40 km.
• Alcorcón - 4,3 km.
• Barcelona - 638 km.
• Fuenlabrada - 5,7 km.
• Xetafe - 9,9 km.
• Leganés - 7,3 km.
• Lisboa - 608 km.
• Madrid - 18 km.
• Sevilla - 536,9 km.
• Toledo - 58 km.

Transportes

En coche

• Autovía de Estremadura A-5 (Madrid-Badaxoz-Lisboa)
• Autoestrada M-50
• Autoestrada de peaxe R-5
• Autovía M-506 a Pinto
• Estrada M-501 a Alcorcón
• Estrada M-856 a Villaviciosa

En metro

Metro (liña 12 ou Metrosur), con cinco estacións:

• Universidade Rei Xoán Carlos
• Móstoles Central
• Pradillo
• Hospital de Móstoles
• Manuela Malasaña

En tren

Tren de proximidades C-5 (Móstoles-Atocha-Fuenlabrada/Humanes), con dúas estacións:

• Móstoles (Móstoles Central para o metrosur)
• Móstoles El Soto

En autobús

Ofrécense liñas urbanas, interurbanas, nocturnas e de longo percorrido a localidades de Toledo: Talavera de la Reina, Mérida, Cáceres, Badaxoz; Barcelona e Zaragoza.

En avión

Está situado a uns 32-35 quilómetros do aeroporto internacional de Madrid-Barajas.

Poboacións irmandadas

• Navia (2004)
• Zaragoza (2005)
• Cádiz (2006)

Clima

A localidade goza dun clima mediterráneo, sendo as súas temperaturas medias máximas 38º en verán e 14º en inverno, e as súas mínimas 15º en verán e 2º en inverno. A precipitación anual media é de aproximadamente 420 milímetros, as épocas máis chuviñosas son a primavera e o outono.

Infraestrutura

• Universidade Rei Xoán Carlos: en Móstoles se encontra a sede central desta universidade, a Escola Superior de Ciencias Experimentais e Tecnoloxía (ESCET) cos os departamentos de informática, estatística e telemática: tecnoloxía química ambiental e dos materiais; ciencias experimentais e de enxeñería.
• Universidade Nacional de Educación a Distancia
• Centro de Investigación e Desenvolvemento Tecnolóxico de Repsol.
• Hospital Xeral Universitario: pertencente ó Servizo Madrileño da Saúde.
• Centro Base de discapacitados: xestionado pola Comunidade de Madrid
• Sede central das BESCAM: policía autonómica da Comunidade de Madrid (CAM).
• Xulgados municipais
• Parque de bombeiros
• Xefatura Provincial de Tráfico (JPT): centro de exames de Móstoles.
• Escola Oficial de Idiomas (EOI)
• Centros de xuventude
• Centros comerciais
• Teatro: conta co segundo escenario máis grande de España despois do Teatro Real de Madrid.
• Estadio El Soto: alberga o equipo de fútbol Club Deportivo Móstoles. Foi fundado en 1955 e ten unha capacidade para 14.000 asistentes.
• Estadio Andrés Torrejón: alberga o equipo de fútbol PSG Móstoles Fútbol Sala. Foi fundado en 1989.
• Praza de touros
• Biblioteca municipal
• Conservatorio Rodolfo Halffter
• Centros culturais
• Polideportivos
• Cemiterio Vello e Novo

Lugares de lecer e de interese

Edificios relixiosos

• Igrexa da nosa Señora da Asunción: É o edificio máis antigo de Móstoles. Consérvanse un ábsida semicircular de estilo mudéxar e unha torre do mesmo estilo.
• Ermida da nosa Señora dos Santos: consta dunha soa nave e ten un fermoso retablo do século XVIII (restaurado en 2005) a cuxos lados están as imaxes modernas do sagrado corazón de Xesús e María. Contén tamén espellos do século XVII, cornucopias, cadros de marcos tallados e un gran decorado. A Virxe dos Santos (patroa de Móstoles) está situada nun camarín. Existe tamén unha figura de barro que representa a San Xoán e o Neno Xesús, da escultora Luísa Roldan (A Roldana)

Edificios civís

• Casa-Museo de Andrés Torrejón: é a casa onde viviu e morreu o famoso alcalde de Móstoles, é unha pequena casa de época decorada con elementos do século XIX ó estilo antigo.
• Casa de Posas: albergará o Museo da Cidade e a sede Móstoles 1808-2008 con motivo do bicentenario do levantamento contra os franceses.
• La Casona: terá proximamente o Centro de Arte Contemporánea máis importante da Comunidade de Madrid.
• Teatro del Bosque: de recente construción, posúe un estilo moderno deseñado por Javier Mariscal, con grandes estruturas metálicas onde medran arbustos e montañas de céspede no exterior. Conta co segundo escenario máis grande de España. Á parte de representacións teatrais tamén se celebra o Festival Internacional de Cine de Comeda e entréganse os premios Cidade de Móstoles.
• Casa do concello

Monumentos e esculturas

• Praza do Pradillo: se atopan as principais e máis importantes esculturas, entre elas destacan:
• A Fonte dos peixes: é considerado o quilómetro 0 da cidade. A fonte, con dous peixes de bronce, de cuxa boca mana a auga, foi inaugurada na primavera de 1852.
• Monumento a Andrés Torrejón: Foi inaugurado en 1908 polo rei Afonso XIII, con motivo de se cumpri-lo primeiro centenario do levantamento do Dous de Maio de 1808 en Madrid e o bando dos alcaldes de Móstoles. O monumento ten unha base de granito sobre a que repousa un anaco de montaña de rocha de Segovia. Isto representa os Pireneos. Por encima do peñón traspón unha aguia imperial, a aguia francesa con grandes ás, querendo cubri-la nosa nación, ó mesmo tempo que cunha das súas poutas pretende arrancar a coroa real do escudo de España. Ó pé do canón aparece, pequena pero airosa, a estatua do alcalde de Móstoles. Ó lado, un xinete ó galope. É o postillón que leva apresurado o célebre parte da independencia ou bando, cuxo texto figura nunha placa de bronce.
• Homenaje ós escritores máis importantes: na parte superior do pórtico situado na Praza do Pradillo hai diversos retratos dos escritores máis importantes.
• Fonte e escultura ó titiritero: áchase na Praza da Cultura.
• Glorieta do 2 de Maio: rende homenaxe á muller traballadora
• Porta de Madrid: posúe un estilo moderno e áchase no barrio de 'Los Rosales'.
• Glorieta heroes da liberdade: fai homenaxe a tódalas vítimas do terrorismo xunto á placa que se encontra no 'Parque Galicia'.
• Xardín dos planetas: un parque onde se poden atopar diversas esculturas que representan ós planetas.

Parques e zonas verdes

• Parque Natural do Soto: o máis grande de Móstoles. Ademais é coñecido internacionalmente porque nel se realizou durante varios anos ata o 2004 o Festival de Madrid de Música Alternativa, máis coñecido como FESTIMAD.
• Parque Liana: é o segundo máis grande, e xunto co anterior, son considerados os pulmóns da cidade.
• Parque Prado Ovejero
• Parque Galicia
• Parque La Mancha
• Parque Andalucía
• Parque lineal Arroyo del Soto
• Vía verde do río Guadarrama:é a plataforma dunha antiga liña ferroviaria que conectaba a capital con Almorox; actualmente as vía non se conservan, pero si unha preciosa ponte de ferro que cruza o río Guadarrama.

Prazas e avenidas

• Praza do Pradillo: é a principal e a máis coñecida de Móstoles. Atópase no centro urbano. (Véxase 'monumentos e esculturas').
• Praza de España: nela atópase a Casa do concello. Está adornada con bonsais xigantes traídos dende o Xapón.
• Praza da Cultura: outra das prazas que se atopan no casco urbano. Aquí se encontra o Centro da Cultura e a escultura do titiritero.
• Avenida de Portugal: é a principal arteria da cidade.
• Avenida da Constitución: comunica a Avda. Portugal coa Pza. Pradillo. As principais tendas se atopan nesta avenida.
• Avenida do Dous de Maio: xunto coa anterior, encóntrase no centro e é unha das principais para ir de compras.

Lecer e lugares comerciais

As zonas onde hai máis ambiente nocturno están situadas en Princesa, zona do Hospital e en menor medida a zona denominada Estoril.

Limítrofe a Móstoles áchase o centro comercial e o maior parque de neve artificial de Europa Madrid Xanadú, aínda que pertence á localidade de Arroyomolinos.

O Centro Comercial Aberto Las Avenidas é un conxunto de rúas comerciais que se encontra no centro histórico.

A nivel deportivo podemos atopar os campos de fútbol Iker Casillas, os polideportivos de Andrés Torrejón, Los Rosales ou o de Villafontana e a piscina cuberta Las Cumbres, onde se encontra un centro de spa. Móstoles ten un equipo de fútbol sala, PSG FS Móstoles, un equipo feminino de fútbol sala e un equipo de atletismo..

Festas

A festa principal é o 12 de setembro, día da Vrxe dos santos, patroa de Móstoles. As festas do 2 de maio celébranse como conmemoración do Dous de maio de 1808 (comezo da Guerra da Independencia tralo Bando dos alcaldes de Móstoles). Sendo asumida e festexada por toda a Comunidade de Madrid dende o ano 1985. A festa do 15 de Maio e a festa da auga ten a súa orixe na que se celebraba o 28 de xuño con motivo da traída da auga a Móstoles pola Canle de Isabel II, en 1980. Posteriormente se trasladou ó 15 de maio, a facendo coincidir coa festa de San Isidro en Madrid.

Tamén existen festas por barrios ou distritos.

Tradicións

• Representación tradicional conmemorativa dos feitos de maio de 1808. Cada 2 de maio represéntase en Mostoles os feitos que acaecieron en Madrid e en Mostoles en torno a aquel dúas de maio de 1808. A cargo de máis de 300 veciños membros de asociacións e penas, ataviados con traxes de época e dirixidos por Miguel Neto, represéntase na praza de touros o acaecido na vila de Madrid aquel aciago día, así como os días previos e posterior ó mesmo en Mostoles.
• Durante as festas do Nadal, é costume facer unha representación dun Belén vivente na Pza. Ernesto Peces.

Economía

Universidade Rei Xoán Carlos

É unha cidade que durante as tres últimas décadas foi cidade dormitorio de Madrid pero que actualmente se converteu en centro neurálxico económico e demográfico do sur de Madrid. Móstoles ten varios polígonos industriais: Arroyomolinos, La Fuensanta, Regordoño, Los Rosales, Las Nieves e Expansión. Tamén con zonas industriais dispersas: Las Pajarillas, Las Monjas e Móstoles Industrial. Actualmente en construción o polígono industrial de La Fuensanta II.

En case tódolos casos está formado por medianas e pequenas empresas e a actividade económica predominante é a electro-sidero-metalúrxica, pero tamén é importante a industria téxtil. Conta cunha delegación municipal de promoción económica e emprego, cuxo obxectivo é facilita-lo asentamento de industrias no concello.

Na actualidade están en construción dous rañaceos que se situarán no PAU-4 (Móstoles Sur ou Manuela Malasaña), estes terán entre 40 e 50 plantas e albergará oficinas, pretende incrementa-la superficie dispoñible no concello, ademais de se erixir como símbolos do novo Móstoles e a coroa metropolitana sur. Algo moi positivo para o concello é a recente posta en funcionamento da Universidade Rei Xoán Carlos, así como a implantación do Centro de Investigación e Desenvolvemento Tecnolóxico de Repsol no futuro Móstoles Tecnolóxico.

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Páxina oficial do concello (en castelán)