Listel

Un listel,^[1] en arquitectura, é unha moldura convexa de sección cadrada ou rectangular, con forma de lista longa e estreita, que xeralmente separa outras dúas.

Esquema da orde toscana. O listel apréciase xusto debaixo do entaboamento.

É o espazo que queda entre as acanaladuras do fuste dunha columna ou dunha pilastra.

Tamén recibe o nome de filete.^[1]

Etimoloxía

A palabra provén do latín medieval lista, "lista", "banda", "tira", e de aí pasou ao italiano, e deste ao francés na forma listel, e do francés pasou a outras linguas.^[2][3][4]

Características e tipos

O lintel pode ser:^[4]

• Unha faixa fina e lisa que separa dúas molduras.
• Unha moldura estreita.

O lintel é unha das partes que entran xeralmente na composición dos diferentes membros dunha orde arquitectónica. Considérase un adorno que de ordinario vai unido a oturo de maior importancia. O listel non admite ningún outro adorno sobreposto, e por esta razón está comprendido no grupo das molduras lisas. Cando é ancho, os escritores latinos antigos adoitaban usar para designalo a voz taenia.

• Hai exemplos de arquitrabes de orde dórica coroados por un listel ou taenia, debaixo do cal se encontran, servíndollle de adorno, outros listeis pequenos, a cada un dos cales se ven adheridos pola súa parte inferior por seis golas cilíndricas algo cónicas.
• Na orde xónica as estrías das columnas están separadas por listeis, a diferenza das da orde dórica na que as estrías xúntanse polos lados, rematando en punta; ademais pode ser usado como adorno dos capiteis.
• Na orde corintia o lintel tamén serve para separar as estrías.
• Na arquitectura da Roma antiga, fundamentada nos principios da arte grega, non se encontra unha diferenza notábel en canto ao uso das molduras até nos últimos tempos do Imperio romano.^[5]