Orde xónica

A orde xónica é un termo arquitectónico que se refire ás normas canónicas creadas na Grecia antiga para rexer a construción dos edificios e en particular os templos. Forma coa Orde dórica as dúas ordes arquitectónicas clásicas, ás cales se engadiu no século V a orde corintia. A orde xónica, máis esvelta cá dórica, é orixinaria das cidades da costa de Asia Menor^[1] e das illas gregas do Exeo influídas culturalmente por elas.^[2]

Capitel xónico

Exemplos de edificios de orde xónica son:

• Templo de Atena Niké ou Nikè Àptera (421 a.C.), atribuído a Calícrates, na Acrópole de Atenas.
• Erecteion (421 a.C.-406 a.C.) de Mnesicles o Fílocles.
• Altar de Zeus (sobre o 188 a.C.) en Pérgamo, de autor descoñecido.

Definición

Esquema da orde xónica

Lenda dos elementos :

• 1 - entaboamento.
• 2 - columna.
• 3 - cornixa.
• 4 - friso.
• 5 - arquitrabe.
• 6 - capitel.
• 7 - fuste.
• 8 - base.
• 9 - estilóbata.
• 10 - estereóbata.

O carácter da orde xónica vese:

• a columna apóiase nunha base circular formada, xeralmente, pola combinación de dous toros e unha escocia.
• o fuste esta xeralmente acanalado por arestas mortas (en lugar das estrías do dórico) separadas por pequenos listelos estreitos e finos (24, xeralmente).^[1]
• o capitel, presenta as típicas volutas (do latín volvere).^[3]

Exemplos da orde xónica

Asia Menor

• 
  O templo de Diana en Éfeso na Asia Menor

Grecia Antiga

• 
  Fachada frontal do templo xónico de Atenea Niké (Atenas).
• 
  O Erecteion, templo grego típico da orde xónica.
• 
  Fragmento de capitel do Templo de Atenea en Paestum.

Influencias posteriores

• 
  Judd Jouse, en Ithaca (Nova York)
• 
  Columnas xónicas na Ópera Nacional letoa, Riga