nome masculino From Wikipedia, the free encyclopedia
Santiago,[1] é un nome propio masculino galego. A súa orixe é unha contracción de Sant Iago, procedente de sanctus e Iacobus, que tamén deu lugar a Xaime e Xácome. Iacobus provén do hebreo יַעֲקֹב (Ia'akov), que significa (segundo a etimoloxía popular contida na Biblia) "sostido polo calcaño".[2] En galego tamén ten as variantes Xacobe, Xacob e Iago, e os hipocorísticos Chago e Santi.[1]
En xaneiro de 2023 existían 8.958 varóns en Galicia co nome Santiago, cunha media de idade de 47,3 anos.[3]
É a segunda forma do nome máis común en Galiza tras Diego, e a forma máis común en español,[4][5] en honra a un dos apóstolos de Xesús, Ya'akov fillo de Zebedeo, coñecido como Santiago o Maior, patrón de Galiza.[6]
En latín eclesiástico denominábaselle Sanctus Iacobus (literalmente "San Xacobe"), composto que pasou a Sant Iaco para culminar como Sant Iago en galego. Por ser o berro da batalla dos cristiáns españois durante a Reconquista, popularizouse nunha soa palabra e non en dúas, pasando a ser un nome por dereito propio.
25 de xullo: Santiago Apóstolo, discípulo de Xesús Cristo, patrón de Galiza e de España. O 25 de xullo é tamén o día nacional de Galiza.
Santiago é o haxiotopónimo de numerosas vilas en Galiza: a máis coñecida, Santiago de Compostela, é a capital. O buscador de topónimos recolle 162 lugares co nome Santiago en Galiza, sen incluír microtopónimos.[7] Ademais multitude de parroquias teñen a Santiago coma padroeiro. Santiago o Maior é ademais o patrón de Galiza e de España.
Contrariamente ao que normalmente di o senso común, o nome Tiago é, en verdade, unha corruptela de Iago. Xurdiu da aglutinación de dous elementos, Santo e Iago, que produciu Santiago. Á súa vez, ao se separar novamente a palabra Santo, xurdiu unha corruptela que despois viría a se tornar o nome Tiago, común especialmente en Portugal.
No Brasil é tamén moi común a versión "Thiago", derivada dunha falsa etimoloxía que atribuía o 'th' dunha suposta orixe grega iniciada coa letra θ, como é o caso do galego Tomé (en galego antigo Thomé).
Unha etimoloxía erudita sostén que Diego procedería, porén, do latín Didacus, derivado á súa vez do grego Διδακμος (Didakmós, participio que significa "instruído"), a cal deu lugar a Dídaco (en catalán Dídac).
Porén, semella que Didacus nunca existiu no latín falado, máis ben se trata dunha latinización do propio Diego, a semellanza doutras semellantes, como Ludovicus, de Luís ou Lois (nome xermánico) ou Xaverius, de Xabier.
A súa presenza documental, en efecto —fóra dos nomes latinizados, como Didacus Roderici para Diego Rodríguez ou nun documento galego de 1137: Didacus Capas— é practicamente inexistente; é dicir que ninguén se chamou nunca Dídaco nin nada semellante antes de existir o nome Diego. Diego ademais non é patrón de ninguna parroquia galega, polo que non sería un nome galego.
Pola súa banda a heráldica adxudica ao apelido Diego un brasón acuartelado con dúas vieiras, símbolo do apóstolo Santiago. En consecuencia, a orixe de Diego en Tiago e antes Sant Iago semella evidente.
Diego, seica, deriva dunha incorrecta separación do nome Santiago, San Tiago (que deu tamén a variante galego-portuguesa Tiago) que por razóns de eufonía derivou en Diago e despois en Diego (Diogo en portugués).
O proceso de separación, estímase, foi o seguinte, aínda que a súa evolución foi moi amodo e non está completamente testemuñada Sant Iago → Sant Tiago → Tiago → Diago → Diego
Exemplos:
Algúns lingüistas sustentan que Diego e a variedade lusa Diogo derivarían do latín Didacus. Desde os primeiros documentos latino-galaico-portugueses escritos desde o 882, o nome vén documentado a través das formas "Didaco", "Didagu", "Diaco" e "Diago" que foron abonadas amplamente en documentación da Idade Media.
Algunhas fontes pouco precisas presentan o nome Diego coma un nome illado, dándolle falsos significados como "belo" e até mesmo como unha variante de demo.[8]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
