descomposición biolóxica controlada de materias orgánicas para producir compost, que se usa como fertilizante. From Wikipedia, the free encyclopedia
A compostaxe[1] é un proceso de xestión de lixo que consiste en reintegrar os materiais de refugallo orgánicos no proceso produtivo do solo como fertilizante en base a unha descomposición aerobia. En realidade, a compostaxe non é máis ca reproducir, nunhas circunstancias particulares e controladas, o proceso habitual da natureza para a xestión da materia orgánica en descomposición.
O material produto da compostaxe é o compost[2]. O estrume é unha variante particular de compost.
A compostaxe é un proceso de xestión de lixo, común a todo o século XX, pero particularmente difundido dende comezos do século XXI coma resposta ao problema do tratamento do lixo nas áreas urbanas e coma medida alternativa á incineración e ás súas consecuencias sobre o efecto invernadoiro.
O compost é un fertilizante que, combinado coa terra, outórgalle aos solos nutrientes necesarios para o cultivo e o desenvolvemento vexetal. A compostaxe pode realizarse sobre calquera volume de materia orgánica, pero as formas máis habituais son:
A principal desvantaxe do primeiro é que, ao non controlar o proceso de selección de lixo, a compostaxe pode perder calidade e incluso estragarse por completo. A desvantaxe do segundo é que reduce a incidencia da compostaxe ao supor unha tarefa máis para os cidadáns e ao restinxir os participantes a aqueles que poidan darlle unha saída ao composto (propietarios de hortas e xardíns).
A técnica agrícola de utilización de abonos orgánicos xa era coñecida polos romanos. Catón, no seu tratado De agricultura, xa menciona o tratamento do esterco [3], e tamén así o denomina Shakespeare centos de anos máis tarde no Hamlet, empregando xa a palabra inglesa compost[4]. As técnicas tradicionais de cultivo da terra empregaron este sistema, e o procedemento de engadir estrume (mestura de esterco de animais con residuos vexetais, fundamentalmente toxo) ás leiras foi unha práctica común en Galicia ata finais do século XX.
Pero o desenvolvemento da compostaxe como técnica agrícola alternativa ao uso de fertilizantes químicos tivo que agardar ao comezo do século XX. O botánico e técnico agrícola Albert Howard realizou entre 1905 e 1939 diversos experimentos de descomposición aerobia con fins agrícolas nunha granxa na cidade de Indore, na actual India, onde demostrou que os cultivos producidos coa axuda de compost resultaban máis exitosos e resistentes ás enfermidades cós cultivados con abonos artificiais[5]. O método por el deseñado, coñecido como "compostaxe Indore", integra tres partes de residuos orgánicos vexetais e unha parte de esterco.
A partir dos seus experimentos comezan a desenvolverse asociacións de agricultura ecolóxica, coma a estadounidense Organic Farming and Gardening (1942) ou a británica Soil Association (1946). O movemento con todo non consegue unha ampla difusión ata que na década dos setenta as principais asociacións ecoloxistas mundiais comezan campañas de promoción e ata que na década dos noventa os gobernos occidentais comezan a integrar a práctica da compostaxe nos seus plans de tratamento de residuos.
Para que a compostaxe se realice correctamente é necesario que exista un equilibrio entre os seus compoñentes e unha axeitada proporción de auga e aire. O equilibrio refírese aos materiais ricos en carbono e en hidróxeno. O recomendábel é que a proporción entre a achega de carbono e de hidróxeno sexa de 30:1, o que supón aproximadamente que debemos engadir tanta cantidade de materiais ricos en carbono coma en hidróxeno[6].
Son materiais ricos en hidróxeno a herba, o lixo xerado na cociña (restos de froita e verdura, casca de ovo, sobras do café e das infusións, faragullas de pan e varreduras), o esterco e excrementos do gando, argazos, as ortigas ou o toxo. Son materiais ricos en carbono a palla, as follas mortas, os restos de plantas vellas, o papel, o cartón, os anacos e achiñas de madeira e as cinzas da lareira.
Ademais, o monte de material en proceso de compostaxe debe estar sempre húmido (pero non lavado, de maneira que se se adoitan cubrir os composteiros e evitarlles así a choiva), así como aireado para que se produza unha correcta mestura e circulación de animais e bacterias corrompedoras no conxunto. Para facilitar unha correcta circulación do aire, moitos composteiros teñen fendas e furados nos seus laterais; tamén é axeitado remexer a mestura cada poucos días, e alternar durante o período de formación, materiais de diferentes texturas, impedindo a formación de estratos impermeábeis, coma capas de follas, capas de papel etc.
Non se deben incluír na compostaxe materiais inorgánicos (plásticos, metais), nin carne nin peixe (porque, aínda que si se descompoñen, producen desequilibrios na mestura e atraen animais non desexados), nin excrementos de cans, gatos ou humanos (porque poden transmitir enfermidades a través dos cultivos onde se use o compost), nin malas herbas ou plantas enfermas que poidan danar, ao remate, nos cultivos.
O proceso de formación do compost depende fundamentalmente da calidade e diversidade dos materiais orgánicos, do volume, das condicións climatolóxicas externas e do grao de humidade e de aireación a que estea sometido a mestura. Nun proceso ideal, as fases da compostaxe serían[6]:
A compostaxe, tanto industrial ou comunitaria coma familiar, adopta diversas estratexias e procedementos en función da capacidade de recepción de material, da saída que se lle poida dar ao compost, e do perfil dos residuos orgánicos. Con todo, hai algúns métodos que poden servir de orientación[6]:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
