Âryabhata

Aryabhata ou Âryabhata (आर्यभट en sánscrito, Āryabhaṭa no sistema AITS^[1]) foi un matemático e astrónomo da era clásica India.

«Aryabhata» redirixe aquí. Para outras páxinas con títulos homónimos, véxase Aryabhata (homónimos).

Âryabhata

Biografía
Nacemento	(sa) आर्यभट 476 Pataliputra (Imperio Gupta)
Morte	550 (73/74 anos) Pataliputra (Imperio Gupta)
Relixión	Hinduísmo
Actividade
Campo de traballo	Astronomía e matemáticas
Ocupación	astrónomo, matemático, astrólogo
Influencias	Surya Siddhanta (pt)
Obra
Obras destacables Āryabhaṭa's sine table (en) Numeración Āryabhaṭa Arya Siddhanta (en) (510) Āryabhaṭīya (pt)
Descrito pola fonte	Grande Enciclopedia Soviética 1969-1978, (sec:Ариабхата) Grande Enciclopedia Soviética (1926—1947) Obálky knih,

Non existe documentación para determinar exactamente a súa data de nacemento. Parece que naceu contra 476 en Ashmaka. Hai evidencias que suxiren unha viaxe a Kusumapura para realizar estudos superiores. Nesta cidade, na que viviu a maior parte da súa vida é a que o seu comentarista Bhaskara I (no ano 629 d.C.) identifica como Pataliputra (actual Patna), na que morre en 550.

Aryabhata foi sen dúbida o máis grande matemático indio. Foi coñecido polos árabes co nome de Aryabha e, na Europa medieval, co de Ardubarius

O primeiro satélite artificial indio e un cráter da Lúa levan o seu nome.

Obra

O libro principal de Aryabhata é Āryabhaṭīya. Outro dos seus libros, o Ārya-Siddhānta ("Siddhānta" era o nome xenérico que se daba ás obras astronómicas da India clásica), non se coñece máis que por traducións e comentarios.

O 'Āryabhaṭīya divídese en catro partes:

1. as constantes astronómicas e a táboa dos senos
2. as matemáticas necesarias para os cálculos
3. a división do tempo e as regras para calcular as lonxitudes dos planetas utilizando as excéntricas e os epiciclos
4. a esfera armilar, as regras concernentes aos problemas de trigonometría e o cálculo das eclipses.

Nel presenta as súas teorías astronómicas e matemáticas nas cales a Terra se considera como xirando ao redor do seu eixe e as distancias dos planetas exprésanse en relación á distancia Terra/Sol, nun sistema heliocéntrico. Aryabhata pensa que os planetas xiran ao redor do Sol seguindo órbitas elípticas. Afirma que a luz emitida pola Lúa e os planetas é a do Sol refectida por estes astros. Así mesmo, explica correctamente as eclipses de Sol e de Lúa, cando a crenza india da época pensaba que estes fenómenos eran causados por un demo, Rahu. No mesmo libro, o día considérase desde unha saída do Sol á seguinte, mentres que no seu Ārya-Siddhānta, cóntao desde unha media noite á seguinte. Dá unha duración de 365 días 6 horas 12 minutos e 30 segundos para o ano, un valor lixeiramente maior que o considerado hoxe como correcto (a diferenza é de tan só algúns minutos).

Aryabhata escribe que 1 582 237 500 rotacións da Terra equivalen a 57 753 336 órbitas lunares.

Trátase dunha estimación moi precisa dunha relación astronómica fundamental (${\displaystyle {\frac {1582237500}{57753336}}=27,3964693572}$) que é quizais a constante astronómica máis antiga calculada con tal exactitude.

Aryabhata dá igualmente unha aproximación precisa de π. No Āryabhaṭīya, escribe:

"Engada catro a cen, multiplique seguidamente o resultado por oito, e despois engada sesenta e dous mil. O resultado é entón aproximadamente a circunferencia dun círculo de diámetro de vinte mil. Por esta regra, a relación da circunferencia co diámetro queda dada.

Noutras palabras, ${\displaystyle \pi ={\frac {62832}{20000}}=3,1416}$. Como ${\displaystyle |\pi -3,1416|\leq 0.0000075}$ trátase dun resultado notábel, con exactitude de case ${\displaystyle 10^{-5}}$.

Notas

1. Alfabeto Internacional de Transliteración Sánscrita ou AITS (do inglés International Alphabet of Sanskrit Transliteration, IAST), sistema de transliteración que permite a romanización de escrituras índicas sen perda de información.

Véxase tamén

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Âryabhata

A Galipedia ten un portal sobre: India

Bibliografía

• Cooke, Roger (1997): The History of Mathematics: A Brief Course. Wiley-Interscience. ISBN 0-471-18082-3.
• Plofker, Kim (2009): Mathematics in India. Princeton, NJ: Princeton University Press. ISBN 0-691-12067-6.
• Thurston, Hugh (1996): Early Astronomy. Nova York: Springer-Verlag. ISBN 0-387-94822-8

Ligazóns externas

• MacTutor. Univ. of Dt. Andrews. Aryabhata the Elder. Biografía (en inglés)
• Keller, A. Un comentario indio do século VII. Bhāskara e o gaṇita-pāda do Āryabhaṭīya (tese de doutoramento) Análise do contido matemático do 'Āryabhaṭīya. (en francés)
• Jacobs, James Q. The Àryabhatiya of Àryabhata: The oldest exact astronomical constant? Análise do contido astronómico do Āryabhaṭīya. (en inglés)