O que segue recolle diversa información sobre a pegada do mes de xullo na cultura popular e na literatura oral galegas, recollida de diferentes traballos etnográficos –xerais a toda Galicia ou localizados nun ámbito xeográfico máis concreto-, dicionarios, refraneiros, cantigueiros etc.
Denominacións populares do mes de xullo son mes de Santiago (ou simplemente, Santiago), e mes da sega ou seitura (alcumes estes que comparte con agosto [1]).
Santa Marta celébrase o 29 de xullo. É avogosa dos xordos, que acoden á igrexa de Santa Marta de Babío (en Bergondo, A Coruña) a que lles boten o aceite nos oídos.
Chámase mazá do Santiago a unha variedade temperá de mazá. Tamén hai unha pera santiaguesa, unha variedade de pera.
.jpg)
- Aí vén o mes de Santiago co seu canado! [2][3].
- As abellas da Madalena, Dios as trai e Dios as leva [4]
- Cando Santiago non mexa, Santa Ana levanta a saia [5].
- Chuvia de San Cristovo, co seu cobo [6].
- Chuvia de Santa María, coa súa regazadiña [7].
- Chuvia na semana da Ascensión cría nos trigos mourón, pro é un regalo San Pedro co seu xerro, San Cristobo co seu cobo, Santa María coa súa regazadiña, Santiago co seu canado, San Lorenzo co seu caldeiro penso, Nosa Señora coa súa ola e San Miguel co seu tonel [8].
- De san Xoán, Santiago i agosto, mulleres, non son voso; dende Nadal a marzo, estarei ó voso lado [9].
- Dende maio a xullo, as cereixas son coma puños.
- Día de santa Mariña, vai á viña, que como a toparás, vindimarás [10]
- Día de santa Mariña, vai ve-la túa viña, e como a encontrarás, así a vindimarás.
- Día de Santiago á mañá, nabiños a semear.
- Eí vén santa Ana coa súa regasada [11]
- En abril, cátanos no cubil; en maio, xa son bo gallo; en san Xoán xa lle dou a carreira ó can; en santa Mariña xa vou pola cabritiña; en agosto xa vou co meu pai polo rostro; en Santos xa mato os bois nos campos e en xaneiro xa podo co carneiro.
- En abril está a loba no cubil, en maio sae co pai ó lado, en san Xoán atrévese co can, en Santa Mariña xa colle a cabritiña, en agosto sae co pai ó rostro.
- En marzo, nazo; en abril, estou no cubil; en maio, xa saio; en san Xoán, xa fuxo do can; en santa Mariña, xa pillo a galiña; e en agosto, xa son bo raposo.
- En marzo, nazo; en abril estou no cubil; en maio, xa saio; en San Xoan xa fuxo ó can; en Santa Mariña xa pillo a galiña, e en agosto xa son bo raposo [12][13].
- En san Xoán, bótalle a fouciña ó pan; en Santa Mariña, da meda fai fariña.
- En santa Mariña colle o sacho e deixa a fouciña.
- En Santiago e agosto estroupelear, que é tempo do liño mazar.
- En agosto corre o sol como o lóstrego.
- En xullo arder, as patacas coller [14].
- Entre marzo e abril sae o cuco do cubil, e entre san Xoán e a sega marcha o cuco para a súa terra.
- Entre San Xoan e Santiago, Dios nos libre dun nubrado [15].
- Home sen fortuna: parto de porca en maio e da muller na seitura.
- Marzo espigarzo, abril pendoril, maio granado, San Xoán segado, Santa Mariña a airiña [16].
- Marzo, espigarzo; abril, penduril; maio, granado; san Xoán, curado. Na santa Mariña, metelo na arquiña [17].
- No Carme, todo o mundo come carne [18].
- O bo nabal comeza por Santiago e acaba con Nadal.
- O día de san Benito sae o cuco do seu sitio [19]
- O día de san Xoán créballe a primeira raíz ó pan, o día de san Pedro, créballe a do medio, e o día de santa Isabel ...¡fouciñas a el! [20]
- O mes de xaneiro é o xeadeiro; febreiro, muliñeiro; marzo, esqueiroso; abril, chuvioso; maio, pardo; san Xoán, claro; en seitura, sol; e en agosto, mellor.
- Pola santa Mariña, deixádeme a porretiña.
- Pola Santa Mariña pinga a sardiña [21].
- Pola Santa Mariña salga a sardiña [22].
- Pola santa Mariña, vai ve-la túa viña, e, cal a cates, tal a vindimas [23].
- Polo san Bartolo, a boa fiandeira comeza a súa tea, e a máis lixeira pola Madalena [24].
- Polo san Cristovo, xa o millo lle tapa a ala ó corvo [25]
- Polo Santiago cegoñas e polos a xeirar polos agros.
- Polo Santiago comenza na viña a pintar o bago [26].
- Polo Santiago esconde o coello o rabo, e por san Miguel vólveselle ver.
- Polo Santiago non hai mal cabalo [26].
- Polo Santiago seméntase o nabo.
- Por moito que queira ser xullo, pouco ha de chover.
- Por Santa Mariña, corre o sol coma a galiña.
- Por Santa Madalena, a abelá chea.
- Por Santa Marina, báixame a porretiña.
- Por Santa Mariña deita a túa galiña.
- Por Santa Mariña deixa o sacho e colle a fouciña.
- Por Santa Mariña mata a túa galiña.
- Por Santa Mariña mira a túa viña, así como a verás, así vendimarás.
- Por Santa Mariña pinga a sardiña.
- Por Santa Mariña vai ve-la túa viña, como a terás, así vendimarás.
- Por Santiago esconde o coello o rabo; e por San Miguel, vólveselle ver [26].
- Por Santiago nin no taco nin no saco.
- Por Santiago, xa pinta o bago.
- Pra coller moitos nabos, por Santiago sementalos.
- Pra o porco e a galiña, que pase a Santa Mariña.
- Quen ó sementar é mesquiño, prá seitura escusa fouciño [27].
- San Bieito rega a eito. Santiago trae o seu canado, santa Mariña a súa cabaciña, e san Roque o seu pipote [28][29].
- San Cristovo co seu cobo, San Pedro co seu xerro, Santa Mariña coa súa reguiña e Santiago co seu canado.
- San Filipe merca, Santiago peita.
- Santa Ana, uña pintada [30].
- Santa Mariña rega coa súa cabaciña e Santiago co seu canado.
- Santa Mariña, fruto na arquiña [31].
- Santa Mariña rega coa súa cabaciña e Santiago co seu canado [29].
- Santiago manda o pan, san Migueliño manda o viño, san Francisco manda a landre e santo André o touciño.
- Santiago trae as béveras e os figos leva santa Tegra.
- Santiaguiño sempre co seu cabaciño.
- Se chora Marta, rí Lázaro; se Lázaro chora, Marta rí [32].
- Se en xaneiro tose o neno, non teñas medo; se tose no mes da sega, pode ir pra terra.
- Se queres graxiña, cébao na santa Mariña.
- Xulio xulieiro, trae o centolo baleiro [33].
- De ise outro lado do río/ ten meu pai un castiñeiro/ que dá peras no San Xoán,/ uvas blancas no xaneiro [34].
- Déchesme unha pera parda/ e unha mazá xoaneira;/ déchesme unha pera parda,/ Dios cho pague, churrusqueira [35].
- San Benitiño do ollo redondo,/ hei de ir alá, miña nai, se non morro,/ hei de levar unha bota de viño/ pra emborrachar ó San Benitiño [36].
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
