The Great Train Robbery é unha curtametraxemuda estadounidense estreada o 1 de decembro de 1903, do xénero Western escrito, producido e dirixido por Edwin S. Porter. É considerada como a primeira película de acción estadounidense e a primeira do xénero Western.[2][3]
A película utilizou unha serie de técnicas pouco convencionais, incluíndo a edición composta, a filmación de localizacións e o movemento frecuente da cámara.[4] Tamén é unha das primeiras en empregar a técnica de corte transversal, na que se amosan dúas escenas que ocorren en simultáneo en lugares diferentes.[5]
Secuencia 1 (toma única, plano xeral). Oficina de ferrocarril. Uns ladróns sorprenden ao radiooperador, obrigándoo a punta de pistola a parar un tren e transmitir ordes para que o enxeñeiro encha o tender da locomotora no depósito de auga da estación. Átanno, déixano no chan e marchan.
Sec. 2. (toma única, plano xeral desviado con lixeira panorámica dereita). Detrás do depósito de auga que serve para alimentar a máquina escóndense os ladróns, chega o tren, abastecese de auga e suben os ladróns.
Sec. 3. (toma única, plano xeral e uso fóra do campo). Dentro dun dos vagóns, un empregado escoita o ruído dos atracadores, trata de evitar o roubo cando irrompen disparando coas armas, feríndoo e caendo ao chan. Intentan abrir a caixa e non poden. Colocan un explosivo e saen do cadro. Ábrese a caixa despois da explosión e levan o botín.
Sec. 4. Plano A. O tren parou e os ladróns indican ao maquinista que separe a locomotora do resto do convoi. Plano B. Os pasaxeiros baixan dos vagóns e sitúanse nas vías coas mans en alto; os ladróns rouban as súas pertenzas. Un dos viaxeiros tenta fuxir, pero os atracadores abáteno. Tiro C. Os ladróns chegan á máquina, que se pon en marcha e sae do lugar.
Sec 5. Plano A (plano xeral e lixeira panorámica á esquerda). O tren para, os atracadores baixan e baixan por un terraplén en dirección a un bosque. Plano B (plano xeral e panorámico á esquerda). No bosque achéganse os ladróns, cruzan un regato e chegan aos cabalos.
Sec 6. Plano A (plano xeral). Na oficina, a radiooperadora tenta levantarse para dar a voz de alarma, pero cae ao chan. Chega unha nena, que trata de revivilo e desatalo. Plano B (plano xeral). Un baile country celébrase nun local. Chega o operador de radio, denuncia o roubo e os homes corren.
Sec. 7. (toma única, plano xeral). Nun camiño no medio do bosque foxen os bandidos perseguidos por outros homes; hai un tiroteo.
Sec. 8. (toma única, plano xeral). Os ladróns están repartindo o botín cando son sorprendidos polos seus perseguidores; hai outro tiroteo e morren os ladróns.
A película distribuíase xunto cun plano medio onde o xefe dos bandidos mira á cámara e dispara, e os exhibidores podíano inserir ao principio ou ao final da película, segundo o seu propio criterio.[7]
Nos inicios da década de 1900, Thomas Alva Edison beneficiouse da pirataría alegando que inventou a fotografía animada. Con todo, o control máis férreo de creadores como George Méliès empezaron a abrir sucursais en Estados Unidos, obrigou Edison á produción de películas propias. O seu principal realizador foi Edwin S. Porter, xefe do estudo de 1902 a 1910 con obras como Salvamento nun incendio imitando unha previa da escola de Brighton. Pero foi con The Great Train Robbery que consolida a súa técnica narrativa que serviría de base para o posterior cine de acción.[8]
Para obter influencias no seu traballo, Porter viu e analizou as películas de Méliès, sorprendido pola súa duración e factura, e cría que podía facer tales propostas. [8]
As fontes utilizadas para os westerns nutríanse da mitoloxía creada pola conquista e colonización do Oeste norteamericano. [8]
Alfred C. Abadie como ou comisario.
Broncho Billy Anderson como bandido / pasaxeiro / bailarín.
Justus D. Barnes como o bandido que dispara á cámara.
Walter Cameron como outro comisario.
Donald Gallaher coma un neno.
Frank Hanaway coma outro bandido.
Adam Charles Hayman coma outro bandido.
John Manus Dougherty coma outro bandido.
Marie Murray como bailarina.
Mary Snow coma unha nena.
Sen acreditar
George Barnes
Morgan Jones
En só unha ducia de planos e case dez minutos de duración (na versión restaurada polo British Filme Institute), The Great Train Robbery expón unha historia completa cun desenvolvemento narrativo e tensión dramática novas para o espectador da época.
Alén de ser un dos primeiros exemplos de narrativa realista no cinema, o filme foi innovador noutros aspectos: é o primeiro a ter metraxe rodada en exteriores, o primeiro a ser filmado varias localizacións, o primeiro a utilizar bonecos como "dobres" dos actores e pioneiro no uso de movementos de cámara e no uso incipiente da montaxe paralela. Tamén se usaron cortes para mostrar accións en lugares paralelos e o uso do zoom, técnica avanzada para a época, na famosa escena do tiro en dirección aos espectadores. Estabeleceu paradigmas do Western, como os tiros que forzan unha persoa a bailar, as persecucións a cabalo e o tiroteo final.
En 1905, Edison Studios fixo unha parodia titulada “The Little Train Robbery”, cun elenco infantil no que unha banda de matóns entra nun mini tren e intenta roubarlles as bonecas e doces.[9]
A escena final é homenaxeada por Martin Scorsese en Goodfellas, cando o personaxe de Joe Pesci dispara unha pistola contra a cámara ao final da película.
Dirks. "The Great Train Robbery (1903)". Filmsite.org(en inglés). AMC Networks. Consultado o 25 de octubre de 2019.|first3= sen |last3= in Authors list (Axuda)