Lagerstätte

En paleontoloxía, o termo alemán Lagerstätte (en plural, Lagerstätten) emprégase para definir sitios arqueolóxicos paleontolóxicos excepcionais. En sentido amplo, o termo aplícase tamén a sitios arqueolóxicos con concentracións de fósiles excepcionalmente altas.

Pódense diferenciar dous tipos de Lagerstätten:

Konzentrat Lagerstätten: cuxo significado é Lagerstätten de concentración. Este termo fai referencia a un depósito moi abundante de fósiles, máis concretamente das partes duras dos organismos que os produciron. Fórmanse por acumulación de fósiles ó longo dun período significativo de tempo.
Konservat Lagerstätten: que significa Lagerstätten de conservación. Estes tipos de Lagerstätten presentan un grande grao de conservación, preservando incluso as partes brandas en forma de impresións sobre o substrato, e en casos excepcionais ata a textura e patróns de coloración da pel. Atopáronse tamén organismos completos compostos exclusivamente por partes brandas. Esta mellor fosilización ten lugar cando se produce un enterramento rápido, onde as condicións anóxicas impiden a descomposición da materia orgánica depositada; á vez que a non alteración fosildiaxenética impide a destrución dos fósiles.

Os Lagerstätten de conservación son xeralmente o resultado dun acontecemento catastrófico, xa que para que se formen é preciso que a necrose, que descompón a materia orgánica, detéñase o antes posible, o que só ocorre con procesos que rematen rapidamente cos microorganismos encargados da descomposición. Os procesos que favorecen a conservación son variados: unha conxelación, un desecamento, ou condicións de anoxia poden ser exemplos válidos, aínda que os procesos máis comúns son o enterramento súbito (un fenómeno de afogo sedimentario, como a chuvia de cinzas), e condicións de anoxia na columna de auga.

Os tecidos finos non biomineralizados exhiben un espectro da resistencia á descomposición. Nun extremo están os tecidos finos estruturais robustos, tales como cutículas de artrópodos e os tecidos finos de capas de sementes e arborados das plantas, que son resistentes á descomposición e se poden incorporar ó rexistro fósil como restos orgánicos. No outro extremo están os tecidos finos propensos á descomposición, tales como as vísceras, que se degradan moi rapidamente; presérvanse só cando se replican moi rapidamente en minerais autixénicos (minerais formados in situ). A preservación orgánica e inorgánica pode ocorrer no mesmo depósito, ou aínda no mesmo fósil.

A formación de minerais autixénicos é controlada pola química dos restos e do sedimento circundante. Os minerais poden precipitarse arredor dun resto que se descompón para formar unha concreción, ou replicar a morfoloxía do organismo orixinal substituíndo os tecidos finos. A descomposición microbiana é precisa para xerar as condicións requiridas para a mineralización e, nalgúns casos, para lanzar os ións que forman os minerais. O axuste requirido para este tipo de preservación pódese deducir de exemplos fósiles, pero só os experimentos poden proporcionar a información en condicións e a lonxitude do tempo requirida para a réplica. Os experimentos demostran que os gradientes químicos escarpados forman arredor dun resto que se descompón antes da mineralización, que ocorre en semanas o meses.

Algúns dos minerais que máis propician estes fenómenos son: apatita, minerais de arxila, pirita etc ...

Os Lagerstätten máis importantes ó longo da historia da Terra son: