Froita silvestre

Froita silvestre^[1] é a denominación popular e gastronómica coa que se coñece un grupo de froitas miúdas e comestíbeis que tradicionalmente non se cultivaban senón que medraban en gamallos, arbustos e incluso árbores bravas nos bosques e fragas. Adoitan ser bagas doces ou un chisco acedas, zumarentas e intensamente coloreadas. Adoitan empregarse para elaborar zumes, marmeladas ou aromatizar bebidas e pratos, especialmente sobremesas coma tortas, iogures e xeados.

Froita silvestre: amoras, amorodos e arandos.

A comercialización en Galiza aínda non está xeneralizada, con todo, as froitas bravas forman parte da cultura popular, xa que estes froitos son comúns en valados, bosques e camiños de todo o país: amoras, amorodos bravos, framboesas e arandos principalmente.

A froita silvestre é de especial importancia para a fauna salvaxe, e acostuma ser a máis atractiva polas súas cores intensas, que axudan ao espallamento das sementes das plantas. A meirande parte das bagas bravas é froita silvestre comestíbel, mais cómpre ter en conta que algunha é velenosos.

As súas fortes cores son pigmentos sintetizados pola planta. Algunhas pescudas^[2] descubriron propiedades medicinais dos polifenois pigmentados, coma flavonoide, antocianina, tanino e outros fitoquímicos localizados principalmente na pel e nas sementes. Por iso, moitas froitas silvestres teñen pigmentos antioxidantes e unha alta capacidade de absorción de radicais de osíxeno ("ORAC") entre alimentos vexetais. Son consideradas alimentos moi saudábeis.

A nivel comercial e de cultivo coñécense coma froitas vermellas, froitas do bosque e moi comunmente co anglicismo: berries (bagas).

Exemplos

Adoitan considerarse a nivel gastronómico como tales as froitas a seguir:

Galiza

• Arandos:
  • Arando bravo, uva de monte: Vaccinium myrtillus (arandeira brava),
  • Arando negro: Vaccinium uliginosum (arandeira negra),
• Cereixa brava - Prunus avium (cerdeira brava)
• Abruño - Prunus spinosa (abruñeiro, ameixeira brava)
• Pero de can - Rosa canina (roseira brava), non se consome cru, mais si en marmeladas e infusións
• Framboesa - Rubus idaeus (framboeseiro)
• Amorodo ou morote - Fragaria vesca (amorodeira ou moroteira brava)
• Amora - Rubus ulmifolius e Rubus fruticosus (silva ou silveira)
• Bagas de sabugueiro - Sambucus nigra (bieiteiro, sabugueiro)
• Pero - Pyrus cordata (pereira brava)
• Mazá brava - Malus sylvestris (maceira brava)
• Morote do érbedo ou fartabellaco - Arbutus unedo (érbedo).

Outras

• Arandos:
  • Arando azul: Vaccinium corymbosum (arandeira americana),
  • Arando vermello: Vaccinium oxycoccus (arandeira vermella).
• Grosellas:
  • Grosella branca: Ribes uva-crispa (Groselleira branca ou espiñenta)
  • Grosella vermella: Ribes rubrum (Groselleira vermella)
  • Grosella negra: Ribes nigrum (Groselleira negra)
  • Grosella alpina: Ribes nigrum (Groselleira alpina)
• Amoras:
  • Rubus caesius
  • Rubus glaucus (silveira andina)
  • Rubus chamaemorus (silveira boreal ou silveira dos illós)
• Ugni molinae
• Berberis microphylla
• Vitis rotundifolia
• Aristotelia chilensis

Outros

Nos montes galegos tamén medran froitos bravos comestíbeis que poderían considerarse froita silvestre, mais que gastronomicamente non se consideran así; é o caso dos froitos secos:

• Noz - Juglans regia (nogueira)
• Castaña - Castanea sativa (castiñeiro)
• Abelá - Corylus avellana (abeleira)

Notas

1. González González, M. (coord.) (2012): Dicionario de alimentación e restauración (galego-castelán-inglés). Santiago de Compostela : Termigal. Xunta de Galicia. Real Academia Galega
2. Gross PM (2007-07-09). "Scientists zero in on health benefits of berry pigments". Natural Products Information Center. Arquivado dende o orixinal o 31 de agosto de 2010. Consultado o 2007-07-31.