Comarcas de Cataluña

As comarcas de Cataluña (en catalán: comarques) son a actual división do territorio da comunidade autónoma de Cataluña, en España.

División comarcal actual de Cataluña

Ten a súa orixe nun decreto da Generalitat de Cataluña do ano 1936, que tivo vixencia até o 1939 cando foi suprimida polo franquismo. Posteriormente, retomouse en 1987 tras a restauración da democracia, en 1988 engadíronse tres comarcas (Pla de l'Estany, Pla d'Urgell e Alta Ribagorça) e en 1990 modificouse algún límite territorial. En 2015 engadiuse a comarca histórica do Moianès.

Hai 42 comarcas en Cataluña, co seu goberno e administración dirixidos polos consellos comarcais (consells comarcals) agás o Val d'Aran, considerado entidade territorial singular e xestionado polo Consello Xeral de Arán.

Orixes

A división comarcal de Cataluña de 1936 foi unha división territorial administrativa establecida por decreto pola Generalitat de Cataluña o ano 1936 que dividía o territorio en 38 comarcas e 9 supercomarcas ou vigairías (vegueries). A división aprobouse a partir dos estudos feitos polo relatorio creado ad hoc en 1932, formado, entre outros, por Pau Vila, Antoni Rovira i Virgili, Josep Iglésies etc. No ano 1939, ao termo da guerra civil española, foi abolida polo réxime de Franco.

División actual

Foron restablecidas de novo en 1987 a Generalitat adoptou de novo esta división territorial, modificándoa en 1988 para engadir o Pla de l'Estany, o Pla d'Urgell e a Alta Ribagorça, en 1990 para modificar algún límite territorial e de novo en 2015 para engadir o Moianès.

A maioría das comarcas están circunscritas a só unha provincia, coas únicas excepcións de Berguedà, Osona, Selva e Cerdanya. Aínda que en realidade Vall d'Arán non ten status de comarca (e polo tanto consello comarcal; ten en cambio o Conselh Generau d'Aran), inclúese nesta táboa para completar o espazo territorial da comunidade autónoma. A Cataluña do Norte en Francia tamén se adoita dividir xeograficamente en cinco comarcas (que xunto con Fenolleda conforman o departamento francés de Pireneos Orientais), aínda que non teñen carácter oficial.

Comarca	Poboación	Extensión (km²)	Capital	Provincias
Alt Camp	33.635	544,7	Valls	Tarragona
Alt Empordà	99.321	1.342,4	Figueres	Xirona
Alt Penedès	80.976	592,4	Vilafranca del Penedès	Barcelona
Alt Urgell	19.105	1.446,9	La Seu d'Urgell	Lleida
Alta Ribagorça	3.477	426,8	El Pont de Suert	Lleida
Anoia	93.529	866,6	Igualada	Barcelona
Bages	184.403	1.299,1	Manresa	Barcelona
Baix Camp	145.675	695,3	Reus	Tarragona
Baix Ebre	66.369	987,9	Tortosa	Tarragona
Baix Empordà	102.566	700,5	La Bisbal d'Empordà	Xirona
Baix Llobregat	692.892	486,5	Sant Feliu de Llobregat	Barcelona
Baix Penedès	61.256	295,5	El Vendrell	Tarragona
Barcelonès	2 093 670	143,1	Barcelona	Barcelona
Berguedà	37.995	1.182,5	Berga	Barcelona e Lleida
Cerdanya	14.158	546,4	Puigcerdà	Lleida e Xirona
Conca de Barberà	18.766	648,9	Montblanc	Tarragona
Garraf	108.194	592,4	Vilanova i la Geltrú	Barcelona
Garrigues	18.999	799,7	Les Borges Blanques	Lleida
Garrotxa	47.747	592,4	Olot	Xirona
Gironès	136.543	575,5	Xirona	Xirona
Maresme	356.545	396,9	Mataró	Barcelona
Moianès	12.878	335,2	Moià	Barcelona
Montsià	57.550	708,7	Amposta	Tarragona
Noguera	34.744	1.733,0	Balaguer	Lleida
Osona	154.897	1.260,2	Vic	Barcelona e Xirona
Pallars Jussà	12.057	1.290,0	Tremp	Lleida
Pallars Sobirà	6.174	1.355,2	Sort	Lleida
Pla de l'Estany	24.347	262,7	Banyoles	Xirona
Pla d'Urgell	29.723	304,5	Mollerussa	Lleida
Priorat	9.196	496,2	Falset	Tarragona
Ribera d'Ebre	21.656	825,3	Móra d'Ebre	Tarragona
Ripollès	25.744	958,7	Ripoll	Xirona
Segarra	18.497	721,2	Cervera	Lleida
Segrià	166.090	1.393,7	Lleida	Lleida
Selva	117.393	995,5	Santa Coloma de Farners	Barcelona e Xirona
Solsonès	11.466	998,6	Solsona	Lleida
Tarragonès	181.374	317,1	Tarragona	Tarragona
Terra Alta	12.196	740,0	Gandesa	Tarragona
Urgell	31.026	586,2	Tàrrega	Lleida
Vall d'Aran	7.691	620,5	Vielha	- (Lleida)
Vallès Occidental	736.682	580,7	Sabadell e Terrassa	Barcelona
Vallès Oriental	403.623	851	Granollers	Barcelona

Propostas e reivindicacións

O ano 2000, no Informe Roca, un equipo formado por Miquel Roca i Junyent e Jesús Burgueño, entre outros, propuxeron crear algunha comarca máis: Moianès (capital: Moià), aprobada polo Parlament de Catalunya o 15 de abril de 2015, Vall de Camprodon (capital: Camprodon), Selva Marítima (ou Marina) (capital: Blanes), Alta Segarra (capital: Calaf) e Segre Mitjà (capital: Ponts), ademais de dividir o Baix Llobregat en dous (a parte norte, o Baix Llobregat Nord, con capital en Martorell). Todos os casos son antigas reivindicacións comarcais.

Aínda J. Burgueño, o ano 2003, propuxo de crear tamén o Lluçanès (capital: Prats de Lluçanès), a Vall de Ribes (capital: Ribes de Freser), a Ribera de Sió (capital: Agramunt), a Baixa Segarra (capital: Santa Coloma de Queralt) e o Baix Montseny (capital: Sant Celoni), ademais cambiando os límites de varias comarcas.^[1]

Notas

1. Burgueño, J. Reflexions i propostes al voltant del sisteme electoral a Catalunya: consells comarcals, diputacions, Parlament i representació a Corts, Scripta Nova.

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Mapa das comarcas de Cataluña (en catalán)