From Wikipedia, the free encyclopedia
O ban era un título nobiliario en Croacia, atribuído ao gobernador do territorio do Reino de Croacia, que se chamaba banato. Tiñan poderes militares e civís.[1] En 1625, o ban croata pasou a formar parte da Cámara de Magnates de Hungría.[2] O cargo foi abolido en 1918.[1] O título tamén se usa en certas áreas de Hungría e Bosnia.[3] O termo Banato designaba en principio a unha provincia fronteiriza gobernada por un ban.
| Ban | |
|---|---|
 Praza do Ban de Zagreb | |
| Concesión | 925 – 1918 |
En Zagreb, atópase o Palacio do Ban, un edificio neobarroco que agora é a sede do goberno da República de Croacia. O seu bombardeo do 7 de outubro de 1991 supuxo un punto de inflexión na desintegración de Iugoslavia. [4]
A palabra protoeslava tardía *banъ considérase que non é de orixe léxica eslava nativa e xeralmente arguméntase que pode ser un préstamo dunha lingua túrquica, pero tal derivación é moi criticada polos historiadores modernos que máis ben argumentan a orixe de Europa occidental.[5][6]A orixe do título entre os croatas medievais descoñéces e é difícil determinar a fonte exacta e reconstruír a forma primitiva da palabra turca da que se deriva.[7]
Segundo a teoría dominante explícase xeralmente como unha derivación do nome persoal do gobernante Ávaro de Panonia, Bayan, que é unha derivación da raíz proto-turca *bāj- "rico, riqueza"; adoita considerarse un préstamo do iraniano baía (do protoiraní * baga- "deus; señor").
Dentro da teoría altaica, a palabra turca deriva das proto-altaicas *bēǯu "numerosa, grande".[8] O título ban tamén foi derivado do nome Bojan,[9] e tamén se propuxo o iraniano; o dicionario persa-inglés de E. H. Palmer, onde se menciona que o sufixo nominal bàn ou vàn deriva do verbo (que significa "gardar, xestionar"), compoñendo bâgh-ban (xardineiro), der -bân (gardador de portas), nigah-bàn (garda de rexistros), raz-bàn (garda de viñedos), galah-bàn (pastor), kad-bánú (señora; shahbanu) así como o verbo baná (construír), báni ; banná (construtor).;[10][11] o título ba(n)daka (secuaz, servo leal, vasalo real),[12] un epíteto de alto rango na Inscrición de Behistun usado polo rei aqueménida Darío I para os seus xenerais e sátrapas, palabra que tamén podería derivar de shahr-bān (garda da cidade), do antigo persa xšaθrapā(van), rexistrado como xšaçapāvan (𐎧𐏁𐏂𐎱𐎠𐎺𐎠, protector da provincia).[13]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
