Os Balcáns é o nome histórico e xeográfico que se usa para designar o sueste de Europa. A rexión ten unha superficie total de 550000km² e unha poboación de preto de 53 millóns de habitantes. Presenta unha orografía de abrupta. De feito, a rexión toma o nome da cordilleira dos Balcáns, que se estende desde o centro de Bulgaria até o leste de Serbia, no seu límite occidental, e até o mar Negro pola parte oriental.
Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Balcáns.
Por outra parte conforma unha península que, aínda non respondendo ao modelo clásico de península, xa que non está unida ao continente europeo por medio dun istmo, é unha denominación aceptada para designar a rexión, que tamén se coñece como a península Balcánica ou península dos Balcáns.
O sueste de Europa
A causa das connotacións negativas do termo "Balcáns" (debido ás guerras dos Balcáns do século XX), frecuentemente úsase o termo Sueste de Europa. A utilización deste termo está crecendo día a día e, así, encontramos unha iniciativa da Unión Europea do ano 1999 denominada Pacto de estabilidade para o Sueste de Europa, e o diario electrónicoBalkan Times cambiou o ano 2003 o seu nome polo de Southeast European Times.
O uso deste termo para designar a península Balcánica (e non máis que esta área) tecnicamente ignora a presenza xeográfica de Romanía e Ucraína, que tamén están situades no sueste do continente europeo.
Fronteiras
A fronteira norte da península Balcánica xeralmente se considera que está definida pola liña formada polos ríos Danubio, Sava e Kupa.
A complicada situación que se viviu no lugar dende o século XIX, e maiormente na segunda metade do vinte, deu orixe ao termo balcanización, que se extrapola na xeopolítica para definir a rotura dun estado de xeito violento, ou na informática para definir, por exemplo, a subdivisión de Internet en enclaves separados,[1].
Composición política actual
Mapa político dos Balcáns no 2004 (non aparecen delimitados nin Kosovo nin Montenegro).
Os países que se asocian coa zona dos Balcáns xeralmente son os seguintes:
Algunhas rexións dos países incluídos nesta lista como estados balcánicos poden ser, nalgúns aspectos, moi diferentes á rexión balcánica en xeral e, xa que logo, frecuentemente algúns países da periferia desta gran rexión prefiren que non se lles chame países balcánicos. É o caso de Romanía e Eslovenia, pero tamén, ás veces, de Croacia e Grecia.
Outros países non incluídos na rexión balcánica, pero que teñen ou tiveron un papel importante na súa cultura, historia e na súa situación xeopolítica, son os seguintes:
Banac, Ivo (1992): "Historiography of the Countries of Eastern Europe: Yugoslavia", in American Historical Review97 (4) outubro 1992, páxs. 1084–1104. University of Chicago Press.
Banac, Ivo (1984): The National Question in Yugoslavia: Origins, History, Politics. Ithaca. NY: Cornell University Press. ISBN 978-0-8014-9493-2.
Carter, Francis W., ed. (1997): An Historical Geography of the Balkans. Academic Press.
Fine, John V. A., Jr. (1983): The Early Medieval Balkans: A Critical Survey from the Sixth to the Late Twelfth Century
Fine, John V. A., Jr. (1987): The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest. Ann Arbor: University of Michigan Press.
Jelavich, Barbara (ç1983): History of the Balkans. Cambridge University Press.
Jelavich, Charles e Jelavich, Barbara, eds. (1963): The Balkans In Transition: Essays on the Development of Balkan Life and Politics Since the Eighteenth Century. University of California Press.
Mazower, Mark (2000): The Balkans: A Short History. Modern Library Chronicles. Nova York: Random House ISBN 0-679-64087-8.
Stavrianos, L. S. e Traian Stoianovich (2000): The Balkans since 1453. Nova York: New York University Press. ISBN 978-0-8147-9766-2.
