Harold Kroto

Ceimicí a rugadh ar 7 Deireadh Fómhair 1939 i Wisbech Shasana ab ea an Ridire Harold (Harry) Walter Kroto nó Harold Walter Krotoschiner mar a rugadh é. Ag obair lena chomhghleacaithe Richard Smalley is Robert Curl ar ábhair leathsheoltacha, tháinig sé ar ábhar nua trí thimpiste. Ag eisídiú adaimh carbóin as dromchla le léas léasair, á bhfuarú is á sú isteach i bhfolús, móilíní le 60 adamh carbóin iontu, 70 adamh uaireanta, a fuair siad mar thoradh den chuid is mó. Ba é seo 3ú allatróp an charbóin, C₆₀. Is iad graifít, a bhfuil cruth leatháin uirthi, is diamant, a bhfuil cruth teitrihéidreach air, an dá cheann eile. Chinn siad gur cruth cáis sféaraigh a bhí ar an allatróp nua, cosúil leis an gcruinneachán geodasach a dhear Buckminster Fuller, cosúil le liathróid sacair agus adamh carbóin ag gach cúinne. Tús ab ea na fullairéiní nó millíní bucaí seo i 1985 le réimse torthúil lán-nua ceimice. Bronnadh Duais Nobel na Ceimice ar an triúr sa bhliain 1996 as.

Harold Kroto

Ainm sa teanga dhúchais	(en) Harold Walter Kroto
Beathaisnéis
Breith	7 Deireadh Fómhair 1939 Wisbech, England
Bás	30 Aibreán 2016 76 bliana d'aois Lewes
Siocair bháis	Bás nádúrtha (Scléaróis chliathánach amatrófach)
Áit adhlactha	Clayton Wood Natural Burial Ground (en)
President of the Royal Society of Chemistry (en)
Faisnéis phearsanta
Reiligiún	An tAindiachas
Scoil a d'fhreastail sé/sí	Ollscoil Sheffield Bolton School (en)
Céim acadúil	céim dochtúireachta
Áit chónaithe	Bolton Westhoughton
Gníomhaíocht
Réimse oibre	Ceimic, molecular spectroscopy (en) agus Fullairéin
Gairm	ceimiceoir, múinteoir ollscoile, eolaí
Fostóir	Ollscoil Sussex Ollscoil Stáit Florida Ollscoil Florida
Ball de	Acadamh Náisiúnta na nEolaíochtaí (comhalta iasachta de chuid Acadamh Náisiúnta na nEolaíochtaí) (2006–) Accademia delle Scienze di Torino (2005–) Academia Europaea (1992–) An Cumann Ríoga (1990–)
Faoi thionchar	Harry Heaney
Teangacha	Béarla
Saothar
Mac léinn dochtúireachta	Mauricio Terrones Maldonado
Eile
Teideal uasal	Ridire Baitsiléra (1995–)
Gradam a fuarthas (2012)  dochtúireacht oinigh ó Ollscoil Mhaidrid Complutense (2004)  Bonn Copley (2001)  Duais Michael Faraday (1998)  IET Kelvin Lecture (en) (1997)  Carbon Medal (en) (1997)  Bonn Dalton (1996)  Duais Nobel na Ceimice (28 Bealtaine 1993)  dochtúireacht oinigh ó Ollscoil Hasselt (1993)  Duais Longstaff (1992)  James C. McGroddy Prize for New Materials (en) (1981)  Duais Tilden  Fellow of the Committee for Skeptical Inquiry (en)  dochtúireacht oinigh ó Ollscoil Tel Aviv  dochtúireacht oinigh ó Ollscoil Keiō  dochtúireacht oinigh ó Ollscoil Bielefeld
Síniú
Veu de Harold Kroto (Béarla)
Suíomh gréasáin	kroto.info

Fuair Kroto bás ar an 30 Aibreán 2016.^[1]

Tagairtí

1. Hussey, Matt (2011). "Harold Walter Kroto". Fréamh an Eolais. Coiscéim. p. 388.

Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir.

Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh.