Teangacha Rómánsacha
From Wikipedia, the free encyclopedia
Foghrúpa de na teangacha Ind-Eorpacha iad na teangacha Rómánsacha a tháinig ar an bhfód nuair a thit na leaganacha éagsúla den Laidin as a chéile ar fud iarsmaí Impireacht na Róimhe. Labhraíonn seacht gcéad milliún duine teangacha den chineál seo ar fud an domhain - san Eoraip chomh maith leis na hiar-choilíneachtaí Eorpacha sna hilchríocha eile.
Cineál | fine teangacha |
---|---|
Úsáid | |
Aicmiú teangeolaíoch | |
teanga dhaonna teangacha Ind-Eorpacha teangacha Iodáilice | |
Tréithe | |
Staidéar ag | Romance studies (en) |
Cóid | |
ISO 639-2 | roa |
ISO 639-5 | roa |
Glottolog | roma1334 |
IETF | roa |
Níl na teangacha Rómánsacha bunaithe ar an Laidin Chlasaiceach, an teanga a bhí á saothrú ag leithéidí Iúil Caesar agus Marcus Tullius Cicero, ach ar an ngnáthchaint i mbéal na saighdiúirí sna léigiúin Rómhánacha. Mar sin, is iomaí focal Clasaiceach nár mhair ar aon nós sna teangacha Rómánsacha. Bhí córas na ndíochlaonta an-simplithe sa Laidin Choitianta i gcomparáid le teanga ghalánta na litríochta freisin. Níl na teangacha Rómánsacha cosúil leis an Laidin Chlasaiceach ó thaobh ord na bhfocal de ach an oiread. Is é an t-ord focal atá sna teangacha seo ná SVO (ainmní - briathar - cuspóir), ach is é ord focal na Laidine Clasaicí ná SOV (ainmní - cuspóir - briathar): Marcus Tulliam amat "tá Marcus i ngrá le Tullia", a deirtear as Laidin, ach is é an leagan Spáinnise ná Marco ama a Tulia (nó Marco quiere a Tulia).
Is iad na teangacha Rómánsacha is tábhachtaí ná an Spáinnis, an Phortaingéilis, an Fhraincis, an Iodáilis, an Rómáinis agus an Chatalóinis. Tá cuid mhaith teangacha agus canúintí gaolmhara á labhairt ar fud dheisceart na hEorpa agus iad ar beagán cainteoirí i gcomparáid leis na mórtheangacha seo, mar shampla An Rómainis san Eilvéis agus an Laidinis atá labhartha i dtuaisceart na hIodáile.