polaiteoir Iodálach From Wikipedia, the free encyclopedia
Iar-Phríomh-Aire na hIodáile, fear gnó agus pobalóir ba ea Silvio Berlusconi 
éist (a rugadh 29 Meán Fómhair 1936 agus a d'éag 12 Meitheamh 2023).
Fear gnó – agus fear seó – ab ea Silvio Berlusconi a raibh comhlacht mór meán cumarsáide bunaithe aige sula ndeachaigh sé le polaitíocht.[1] Dar leis an iris Forbes, b'é Berlusconi an duine is saibhre san Iodáil sa bhliain 2014 agus maoin phearsanta EUR 9 billiún aige.[2] B'úinéir chlub sacair A.C. Milan é go dtí 2017.
Bhunaigh Berlusconi an páirtí polaitíochta eite deise Forza Italia i 1993 agus toghadh ina Phríomh-Aire é den chéad uair an bhliain dar gcionn. Chaith sé ceithre théarma ina Phríomh-Aire ag tráthanna éagsúla idir 1994 agus 2011.
.jpg)
Bhunaigh Berlusconi an páirtí Forza Italia sa bhliain 1993. Páirtí pobalach a bhí agus atá ann i gcónaí.
Sa bhliain 2001, dúirt Berlusconi gur oibrí coiléir ghoirm é, fiontraí, agus fear a thuig na feirmeoirí agus na ceardaithe. Dúirt sé le lucht gnó gur duine dá ngrúpa é, dúirt sé le feirmeoirí gur chabhraigh sé lena thuismitheoirí sna páirceanna i ndiaidh an Dara Cogadh Domhanda agus dúirt sé le ceardaithe gurbh é féin a chuir síos an brat urláir ina chéad oifig. Bhí an teachtaireacht soiléir ar dtús: "Is duine mar sibh féin mise, fear a tháinig chun cinn sa saol as a stuaim féin".
Bhí muinín ag an am ag daoine as a scileanna bainisteoireachta agus bhí an tuairim ann go forleathan nach mbeadh deacracht aige ag reáchtáil Italia Inc., ós rud é gur éirigh leis impireacht mhór gnó a riar go héifeachtach.[3]
Sa bhliain 2007, bhunaigh Berlusconi páirtí eile - comhghuaillíocht pholaitiúil i ndáiríre - le Gianfranco Fini, Popolo della Liberta (PDL).[4] Gheall sé sláinte eacnamaíochta dá thír agus bhí sé ina phríomh-aire don tríú uair ón mbliain 2008 go dtí 2011. Bhrúdh as an bpost é sa deireadh mar gheall ar ghéarchéim fiachais.[5]
Sa bhliain 2012, d'fhógair Príomh-aire na hIodáile ag an am, Mario Monti, go raibh sé chun éirí as a phost i ndiaidh do pháirtí an iarPhríomh-Aire, Silvio Berlusconi, a dtacaíocht don rialtas a tharraingt siar.[7]
Bhí Berlusconi ag streachailt le drochshláinte sna 2010-20idí. Mar sin féin, feisire i bParlaimint na hEorpa a bhí ann idir 2019 agus 2022 agus toghadh é ina Sheanadóir i bparlaimint na hIodáile i mí Dheireadh Fómhair 2022, tráth a chuaigh Forza Italia i gcomhrialtas le páirtí eite deise an Phríomh-Aire Giorgia Meloni.[1]
Tharraing sé conspóid go minic agus cuireadh an dlí air go minic i gcaitheamh na mblianta a bhí sé ina pholaiteoir.
Cúisíodh é i gcúbláil airgid, i gcalaois chánach, i gcuntasaíocht bhréige agus in iarracht a dhéanamh breab a thabhairt do bhreitheamh – i measc neart cúiseanna eile.[1] Fuarthas ciontach é i gcuid de na cúiseanna sin, neamhchiontach i gcuid eile agus cuireadh a chiontú ar neamhní in amanna eile, agus bhí cásanna eile ar siúl i gcónaí sa bhliain 2023 nuair a d'éag sé
Sa bhliain 2012, bhí téarma príosúin bliana gearrtha air as imghabháil cánach dofhulaingthe agus polaitiúil (ní dhearna sé ach seirbhís pobail níos déanaí). Dúirt Berlusconi freisin go raibh an tír míshibhialta, barbartha agus nach raibh sí daonlathach níos mó.[8]
Bhí conspóidí ag baint le Berlusconi faoina chaidrimh le mná. Bhí an nós aige cóisir a reáchtáil le mná nochta (striapacha is cosúil), darbh ainm 'Bunga-Bunga'. In 2013, ciontaíodh é i gcaidreamh collaí a bheith aige le cailín faoi aois ach cuireadh an ciontú sin ar neamhní an bhliain dar gcionn. Bhí sé os comhair na cúirte ar chúiseanna brionnaithe fós nuair a d'éag sé.
Rugadh Berlusconi i Milano i mí Mheán Fómhair 1936. Ba fheidhmeannach meánaicmeach bainc é a athair.
D’íoc Berlusconi as a thréimhse san ollscoil trí bheith ag obair mar crooner (amhránaí) ar chúrsóirí agus trí tháille a ghearradh ar a chomhscoláirí as a bpáipéir scrúdaithe a scríobh. Chríochnaigh sé a chuid staidéir le céim sa dlí.
Bhí cáil agus rachmas ag Berlusconi sular thosaigh sé a ghairm pholaitiúil Sa bhliain 1962, ag am a raibh borradh faoi thionscal na tógála, bhunaigh sé comhlacht darbh ainm Edilnor. Seacht mbliana ina dhiaidh sin fuair sé 3 bhilliún lira ar iasacht chun an baile codail Milano 2 a thógáil in aice lena chathair dhúchais. Gan mhoill, ba é Berlusconi an forbróir ba mhó áras cónaithe agus móreastát réadach miondíola san Iodáil.
_15.jpg)
I 1974 thosaigh Berlusconi ag infheistiú in earnáil na teilifíse den chéad uair, earnáil bhí ar tí fás go mór. I 1980, bhunaigh sé Canale 5, an chéad ghréasán tráchtála náisiúnta teilifíse, mar aon le Italia 1 i 1982 agus Rete 4 i 1984. D’éirigh leis é sin a dhéanamh mar gur rialaigh an Chúirt Bhunreachtúil i 1976 nach raibh sé de chead ag an stáisiún náisiúnta teilifíse, RAI (Radio Televisione Italiana) monaplacht a bheith aige i réimse na craoltóireachta náisiúnta a thuilleadh. I ndiaidh an chinnte seo, d’imigh cúrsaí ó smacht agus bunaíodh 700 stáisiún bradach teilifíse ar fud na hIodáile.
Bhunaigh sé an comhlacht Mediaset[9] sa bhliain 1987, an t-ilchomhlacht meán is mó san Iodáil níos déanaí.
Milanese cruthanta a bhí ann agus ba leis ceann de na cumainn sacair is mó san Eoraip, AC Milan, idir 1986 agus 2017.
Bhí cóir leighis á cur ar Berlusconi in Ospidéal San Raffaele in Milano faoi ionfhabhtú scamhóige, nuair a d'éag dé ar 12 Meitheamh 2023. Bhí sé 86 bliain d'aois agus bhí leoicéime air le tamall.[10]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
